بازار سرمایه اصلی روسیه، بورس مسکو یا MOEX است که بزرگ‌ترین بورس اوراق بهادار این کشور محسوب می‌شود. این بورس در سال ۲۰۱۱ از ادغام دو بورس اصلی روسیه، یعنی MICEX و RTS، تاسیس شد. بورس مسکو پلتفرمی برای معاملات سهام، اوراق قرضه، مشتقات، ارز، و سایر ابزارهای مالی فراهم می‌کند و نقش کلیدی در اقتصاد روسیه ایفا می‌کند. شاخص اصلی بورس مسکو شاخص MOEX Russia Index است که عملکرد ۵۰ شرکت بزرگ و برجسته روسیه را که در این بورس معامله می‌‌‌شوند، رصد می‌کند. این شاخص معیاری برای سنجش سلامت بازار سهام روسیه است. شاخص دیگر، RTS Index، نسخه دلاری این شاخص است که برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی اهمیت دارد و تحت‌تاثیر نوسانات نرخ ارز روبل نیز قرار می‌گیرد.
جنگ روسیه و اوکراین که در ۲۴فوریه ۲۰۲۲ (۵ اسفند ۱۴۰۰) آغاز شد، تاثیرات عمیقی بر بورس مسکو و اقتصاد روسیه گذاشت. این تاثیرات را می‌توان در چند مرحله بررسی کرد. با اعلام حمله روسیه به اوکراین، بورس مسکو شوک بزرگی را تجربه کرد. شاخص MOEX در همان روز بزرگ‌ترین افت روزانه در تاریخ بورس مسکو را به ثبت رساند.ارزش سهام شرکت‌های بزرگ مانند گازپروم (کاهش ۲۵درصدی در یک روز) و لوک‌‌‌اویل (کاهش ۳۰درصدی) به شدت کاهش یافت. همزمان ارزش روبل روسیه در برابر دلار بیش از ۱۲درصد کاهش یافت و به پایین‌‌‌ترین سطح تاریخی خود (حدود ۹۰روبل در برابر یک دلار) رسید، که این امر شاخص RTS را که به دلار محاسبه می‌شود، تحت فشار بیشتری قرار داد.
پس از آن به دلیل فروش گسترده سهام توسط سرمایه‌گذاران و فرار سرمایه، بورس مسکو در همان روز معاملات را به حالت تعلیق درآورد. این تعلیق برای جلوگیری از سقوط آزاد بازار و مدیریت شوک روانی سرمایه‌گذاران بود. معاملات برای حدود یک ماه (تا اواخر مارس ۲۰۲۲) متوقف شد که طولانی‌‌‌ترین تعلیق در تاریخ این بورس بود. از سویی دیگر پس از حمله، غرب تحریم‌‌‌های بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای علیه روسیه اعمال کرد. تا ژانویه ۲۰۲۴، بیش از ۱۶هزار تحریم علیه افراد، نهادها و شرکت‌های روسی وضع شد که بخش مالی، انرژی و بانکی را هدف قرار داد. این تحریم‌‌‌ها شامل مسدود کردن دارایی‌‌‌های بانک‌های بزرگ، قطع دسترسی برخی بانک‌های روسی به سیستم سوئیفت، و محدودیت تجارت اوراق قرضه دولتی بود. همچنین سهام شرکت‌های روسی از شاخص‌‌‌های جهانی حذف شدند و صندوق‌های قابل معامله در بورس که در سهام روسیه سرمایه‌گذاری کرده بودند، مسدود یا بسته شدند، که این امر خروج سرمایه خارجی را تسریع کرد.
بانک مرکزی روسیه برای جلوگیری از فروپاشی مالی، اقداماتی نظیر ممنوعیت معاملات سهام توسط سرمایه‌گذاران خارجی، محدودیت بر خروج ارز، و افزایش نرخ بهره به ۲۰درصد را اعمال کرد. این اقدامات تا حدی از سقوط بیشتر روبل و بازار جلوگیری کرد. سرانجام بورس مسکو در اواخر مارس ۲۰۲۲ به‌‌‌صورت محدود و با دامنه نوسان کم برای جلوگیری از افت شدید بازگشایی شد. در اولین روز بازگشایی، معاملات تنها روی تعداد محدودی از سهام، از جمله غول‌‌‌های انرژی مانند گازپروم و روس‌‌‌نفت انجام شد؛ آن هم تحت تدابیری که برای جلوگیری از تکرار فروش گسترده در ۲۴ فوریه - که در واکنش به پیش‌بینی تحریم‌‌‌های اقتصادی غرب رخ داده بود - اعمال شده بود. سرمایه‌گذاران خارجی حق فروش سهام نداشتند، فروش استقراضی (یعنی شرط‌‌‌بندی بر سقوط قیمت‌ها) ممنوع بود، و دولت اعلام کرده بود که در ماه‌‌‌های آینده ۱۰میلیارد دلار صرف خرید سهام خواهد کرد؛ اقدامی که هدف آن حمایت از قیمت‌هاست.
پس از بازگشایی، شاخص بورس مسکو به‌‌‌تدریج بهبود یافت و تا پایان سال ۲۰۲۲ بخشی از زیان‌‌‌های خود را جبران کرد. این بهبود به دلیل افزایش قیمت جهانی نفت و گاز (بهویژه به دلیل وابستگی اروپا به انرژی روسیه) و سیاست‌‌‌های حمایتی دولت بود. با‌این‌حال، شاخص MOEX همچنان ۴۴درصد از اوج خود در سال ۲۰۲۱ پایین‌‌‌تر بود و بدترین عملکرد سالانه را از سال ۲۰۰۸ ثبت کرد.
جنگ باعث شد اقتصاد روسیه به سمت تولید نظامی متمایل شود، که به رشد برخی صنایع خاص مانند تسلیحات کمک کرد، اما بخش‌‌‌های غیرنظامی مانند بانکداری و فناوری آسیب دیدند. این تغییر ساختار، همراه با تحریم‌‌‌ها، چشم‌‌‌انداز بلندمدت بورس را شکننده کرد. افت سرمایه‌گذاری خارجی: تحریم‌‌‌ها و ریسک‌‌‌های ژئوپلیتیکی باعث مهاجرت گسترده سرمایه‌گذاران خارجی از بورس مسکو شد، که این بازار را به بدترین بورس جهان در سال ۲۰۲۲ تبدیل کرد. در سال ۲۰۲۳ نیز بورس مسکو با نوسانات زیادی مواجه بود، اما به دلیل اقدامات کنترلی دولت و افزایش تقاضای داخلی برای سهام، شاخص MOEX توانست قله‌‌‌های جدیدی را ثبت کند. با این حال، بورس اوکراین همچنان تعطیل ماند و بازارهای مالی جهانی از اثرات این جنگ آسیب دیدند.
آثار مالی و اقتصادی این جنگ فقط به دو کشوری که به طور مستقیم در درگیری نظامی دخیل بودند محدود نشد. جنگ باعث افزایش قیمت کالاها بهویژه نفت، گاز و گندم و ایجاد شوک در بورس‌‌‌های اروپا و آسیا شد. به‌‌‌عنوان مثال، شاخص‌‌‌های بورس اروپا بین ۳ تا ۵درصد افت کردند و بورس‌‌‌های آسیایی مانند هنگ‌‌‌کنگ و توکیو نیز تحت‌تاثیر آثار منفی این جنگ قرار گرفتند
بررسی‌‌‌ها و پژوهش‌‌‌های انجام شده نشان می‌دهد که در دوران بحران، تغییرات چشمگیری در ساختار ارتباطی بازار روسیه و ریسک سیستماتیک آن پدید آمده است. به‌‌‌طور خاص، بخش‌‌‌های نفت و گاز، خدمات برق، فلزات و معدن، مالی و کالاهای مصرفی و خدمات، نقش فرستنده خالص شوک‌‌‌ها را دارند، در حالی که بخش‌‌‌های شیمیایی، حمل‌‌‌ونقل و مخابرات به‌‌‌عنوان گیرنده‌‌‌های خالص عمل می‌کنند.
پس از تهاجم، اقتصاد روسیه در کوتاه‌‌‌مدت دچار افت شدید شد و در نتیجه بورس مسکو و شاخص MOEX هم به‌‌‌عنوان ستون‌‌‌های اصلی بازار سرمایه روسیه، با چالش‌‌‌های بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای مواجه شدند. سقوط اولیه شاخص‌‌‌ها، تعلیق معاملات و تحریم‌‌‌های گسترده باعث فرار سرمایه و کاهش شدید ارزش سهام شد. با این حال، سیاست‌‌‌های کنترلی دولت، تزریق نقدینگی، و افزایش قیمت انرژی به بهبود نسبی بازار کمک کرد. اما در بلندمدت، انزوای اقتصادی روسیه، کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و تغییر ساختار اقتصاد به سمت تولید نظامی، چشم‌‌‌انداز بورس مسکو را با عدم‌قطعیت مواجه کرده است.
