خبرگزاری مهر، گروه استانها - سمیه سعادتمند: شام غریبان در کوهسرخ، با شمع‌های لرزانش، روایتی خاموش از غربت کاروان حسین (ع) را به تصویر می‌کشد. در این شب اندوهناک، هر شعله شمع، نمادی از یک دل شکسته و یک فریاد خاموش است. روشنایی کم‌سوی شمع‌ها، یادآور خیمه‌های سوخته و کودکان آواره‌ای است که در دشت کربلا، پناهی نداشتند. شام غریبان کوهسرخ، نه فقط یک مراسم عزاداری، بلکه فرصتی برای تجدید بیعت با آرمان‌های حسین (ع) و یادآوری مظلومیت اهل بیت اوست.
در شام غریبان حسینی، میدان عاشورای کوهسرخ با روشن شدن صدها شمع، به نمادی از غربت و تنهایی بازماندگان کربلا تبدیل می‌شود. این آئین دیرینه، روایتگر اوج دلدادگی و همدردی مردمی است که در سوگ حسین (ع) شبیه‌ساز غریبی آل‌الله می‌شوند.
مراسم «حسن حسین» در میدان عاشورای شهرستان کوهسرخ، با حلقه‌های گرداگرد علم و نوای پرسوز حسن حسین آقام وای، آغازگر سلسله‌ای از آئین‌های دیرینه شامل پخت حلیم نذری، عزاداری هیئت‌های زنجیرزن در مزار، و اجرای تعزیه همراه با آتش زدن نمادین خیمه‌ها در روز عاشورا است.
حسن حسین؛ آئینی کهن با نوایی دلنشین
رضا نوایی، پیرغلام ۵۵ ساله و از تعزیه‌خوانان برجسته شهرستان کوهسرخ، در گفتگو با خبرنگار مهر، با صدایی که گذر زمان و سال‌ها نوکری در آستان اباعبدالله (ع) در آن هویداست، به تشریح آئین‌های عاشورایی این شهرستان پرداخت و اظهار کرد: هر سال، صبح روز تاسوعا و عاشورا، میدان عاشورای شهر ما میزبان یکی از خاص‌ترین و قدیمی‌ترین مراسم عزاداری است که به 'حسن حسین' معروف است. در این آئین، مردان، دست در دست یکدیگر، حلقه‌ای بزرگ را گرداگرد علم عزاداری تشکیل می‌دهند. این حلقه، نمادی از اتحاد و یکپارچگی مردم ما در عزای حسینی است.
پیرغلام ۵۵ ساله و از تعزیه‌خوانان برجسته شهرستان کوهسرخ افزود: با تشکیل حلقه، نوای پرسوز و هماهنگ 'حسن حسین آقام وای، یا امام حسین آقام وای، حیدر علی غریب حسین مظلوم حسین' از حنجره‌های عزاداران به گوش می‌رسد و فضای میدان را پر می‌کند. این نوا، تنها یک ذکر نیست؛ بیانگر عمق ارادت، مظلومیت‌خواهی و همدردی با کاروان سالار شهیدان است. این حلقه و این نوا، نسل به نسل از پدران ما به ما رسیده و ما نیز آن را به فرزندانمان منتقل خواهیم کرد تا این چراغ هرگز خاموش نشود.
اوج دلدادگی؛ از زنجیرزنی تا تعزیه و خیمه‌سوزی
وی بیان کرد: حرکت هیئت‌های زنجیرزن به سمت پس از نوای حسن حسین، هیئت‌های زنجیرزن از نقاط مختلف شهرستان، منظم و یکپارچه به سمت مزار شهدا و اموات حرکت می‌کنند. در آنجا، عزاداری با شکوه و عظمت خاصی برگزار می‌شود. این حرکت، نمادی از همراهی و بدرقه با کاروان حسینی است و مزار، محلی برای تجدید عهد با شهدا و تداوم راه آزادگی آنان است.
نوایی گفت: عصر روز عاشورا، میدان عاشورا میزبان یکی از تأثیرگذارترین بخش‌های مراسم، یعنی تعزیه‌خوانی است. تعزیه‌خوانان ما، با سال‌ها تجربه و عشق، مصائب کربلا را به تصویر می‌کشند. اوج این نمایش، آتش زدن نمادین خیمه‌ها است. این بخش از مراسم، با هدف بازسازی بصری واقعه جانسوز ظهر عاشورا، دل‌ها را به آتش می‌کشد و اشک از چشمان عزاداران جاری می‌سازد. این خیمه‌سوزی نمادین، تنها یک نمایش نیست، بلکه تلنگری است برای همگان تا به عمق فاجعه کربلا پی ببرند و درس مظلومیت و شجاعت را از آن فرا گیرند.
شام غریبان و پخت حلیم نذری؛ ارادتی که تا صبح بیدار است
نوایی افزود: شام غریبان، یکی از سوزناک‌ترین شب‌های سال برای ماست. پس از غروب آفتاب روز عاشورا، مردم شهرستان کوهسرخ، با روشن کردن شمع‌هایی که نماد بیداری و روشنگری است، در همان میدان عاشورا گرد هم می‌آیند. این مراسم، یادآور غریبی و تنهایی بازماندگان کربلا و ادای احترام به آنان است. فضای این شب، سرشار از سکوت و حزنی عمیق است که دل هر شیفته‌ای را به درد می‌آورد و ما را به فکر فرو می‌برد که بعد از واقعه عاشورا، بر سر اهل بیت امام حسین (ع) چه آمد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از سنت‌های دیرینه ما که نشان‌دهنده ارادت بی‌قید و شرط مردم به امام حسین (ع) است، پخت حلیم نذری در شب تاسوعا و عاشورا است. مردان ما، از غروب شب تاسوعا و شب عاشورا تا سحرگاه، در کنار هم بیدار می‌مانند و دیگ‌های عظیم حلیم را به نیت عزاداران حسینی بار می‌گذارند. این حلیم، برای پذیرایی از عزادارانی است که از نقاط مختلف برای شرکت در مراسم به اینجا می‌آیند و تا صبح بیدار می‌مانند. این سنت، علاوه بر اینکه نمادی از سخاوت و نذری اهل بیت است، بستری برای همدلی و هم‌افزایی مردان و جوانان شهرستان در این ایام مقدس محسوب می‌شود.
مراسم عاشورایی در شهرستان کوهسرخ، با آیین‌هایی همچون حسن حسین، زنجیرزنی، تعزیه‌خوانی و پخت حلیم نذری، فراتر از یک سوگواری صرف، جلوه‌ای از هویت فرهنگی و دینی مردمی است که عشق حسین (ع) در تار و پود زندگی‌شان تنیده شده است. این آئین‌ها، به روایت رضا نوایی، پیرغلامی که عمر خود را صرف این راه کرده، نه تنها یادآور مظلومیت کربلا هستند، بلکه درس‌های عمیقی از وحدت، ایثار و ایستادگی در برابر ظلم را به نسل‌های آینده منتقل می‌کنند. چراغ این ارادت، با همت مردم کوهسرخ و برکت نام حسین (ع)، همچنان فروزان خواهد ماند.
