خبرگزاری مهر، گروه استانها - امیرماهان محمدی یکتا: شام غریبان، شبی ماندگار در تقویم شیعیان، امسال نیز همزمان با غروب روز دهم محرم، کوچه‌ها و خیابان‌های تهران را در بر می‌گیرد. مردم آرام‌آرام خود را آماده می‌کنند تا یاد شهدای کربلا را در فضایی سرشار از اندوه و احترام گرامی بدارند. مادران با کودکان، نوجوانان با شمع‌های روشن و پیرمردانی اشک‌بار، همه در سکوتی معنادار، در کنار یکدیگر گرد هم می‌آیند.
شام غریبان به شبی اطلاق می‌شود که پس از فاجعه کربلا، خانواده و بازماندگان امام حسین (ع) در تاریکی و بی‌پناهی، سوگوار عزیزان خود بودند. این شب نمادی از همدردی با اهل بیت و یادآوری مظلومیت آنان است. برخلاف روز عاشورا که شور و هیجان بر عزاداری‌ها حاکم است، شام غریبان با حزن، سکوت و وقار همراه است.
تهران در شام غریبان؛ از شهرری تا تجریش، کوچه به کوچه در سوگ
حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در شهرری، از جمله مهم‌ترین مکان‌هایی است که امسال میزبان هزاران عزادار خواهد بود. خیابان‌های منتهی به حرم از ساعات عصر تحت کنترل نیروهای راهنمایی و انتظامی قرار می‌گیرد تا مراسم به آرامی برگزار شود. کودکان با شمع‌های کوچک در دستانشان، در فضایی معنوی به آرامش دل‌ها می‌افزایند.
در شمال تهران، امامزاده صالح (ع) در میدان تجریش، میزبان جمع کثیری از عزاداران است. جوانان با اجرای دکلمه و موسیقی سنتی، فضای این شب را به فضایی هنری و معنوی بدل می‌کنند. شمع‌ها در اطراف ضریح مقدس روشن شده و حاضران با هم‌نوازی به سوگ نشسته‌اند.
در مناطق جنوبی، مرکزی و شرقی تهران، حسینیه‌ها و مساجد کوچک محل تجمع دسته‌های عزاداری هستند. مردم پس از نماز مغرب و عشا، با دسته‌های کوچک و چراغ‌های خاموش، در کوچه‌ها به یاد شام غریبان حرکت می‌کنند. بانوان نیز با آماده‌سازی نذری‌هایی همچون عدسی و شله‌زرد، سهمی در این مراسم ایفا می‌کنند.
شمع‌ها نماد روشنی در دل تاریکی هستند و یاد مظلومیت رقیه (س)، زینب (س) و امام سجاد (ع) را زنده نگه می‌دارند. بسیاری از عزاداران نام شهدا را بر شمع‌ها نوشته و با نیت حاجت آن‌ها را روشن می‌کنند.
در شام غریبان برخلاف عاشورا، نوحه‌ها با صدایی آرام و ملایم خوانده می‌شود و سینه‌زنی‌ها به صورت نرم و همراه با سکوتی معنوی انجام می‌گیرد.
شهرداری تهران و هیئات مذهبی با همکاری یکدیگر، در برخی مناطق نمایش‌های تعزیه شام غریبان را اجرا می‌کنند که شامل صحنه‌هایی از اسارت اهل بیت و خرابه شام است. این برنامه‌ها کمک می‌کنند مفاهیم عاشورا به نسل جدید منتقل شود.
نقش نهادهای شهری و انتظامی در برگزاری مراسم
شهرداری، پلیس راهور، اورژانس و نیروهای انتظامی با برنامه‌ریزی دقیق، معابر اصلی را برای عبور دسته‌های عزاداری مسدود کرده‌اند و ایستگاه‌های توزیع شمع و نذری را در نقاط مختلف تهران فعال کرده‌اند. هدف از این اقدامات، برگزاری مراسمی امن و آرام است.
سخنان رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان تهران
حجت‌الاسلام سید محسن محمودی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان تهران، در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: شام غریبان فرصتی ارزشمند برای بازخوانی پیام‌های عاشورا و تجدید میثاق با آرمان‌های امام حسین (ع) است. امسال مردم تهران با شور و حرارت خاص خود در این مراسم شرکت خواهند کرد تا یاد مظلومیت اهل بیت (ع) را زنده نگه دارند.
وی افزود: شام غریبان تنها یک مراسم سوگواری نیست، بلکه نقطه شروعی برای تعمیق فرهنگ ایثار و مقاومت در جامعه ما به شمار می‌رود. ما به عنوان مسئولان، تمام تلاش خود را برای فراهم کردن فضایی امن و معنوی به کار گرفته‌ایم تا عزاداران بتوانند با آرامش و حضور پرشور، این شب معنوی را گرامی بدارند.
شام غریبان، فراتر از یک مراسم مذهبی، فرصتی است برای تفکر در مفهوم غربت و ایستادگی. تهرانی‌ها با حضور خود در این شب، بار دیگر با امام حسین (ع) و کاروان عاشورا عهد می‌بندند که در برابر ظلم سکوت نکنند و حافظ حرمت مظلومان باشند.
تهران، با همه هیاهوی روزانه‌اش، در شام غریبان به سکوتی مقدس فرو می‌رود؛ گویی زمان مکث می‌کند تا دل‌های شکسته فرصت حرف زدن با خدا را پیدا کنند.
