به گزارش خبرنگار مهر، در میان نوحه‌های روز عاشورا و تاسوعا، چند نوحه خاص است که بسیار خوانده و شنیده شده و بارها بازخوانی شده است، مانند بر لب آبم و از داغ لبت می‌میرم در مقام ابالفضل العباس علیه السلام، امشب شهادتنامه عشاق امضا می‌شود که مربوط به شب عاشوراست.

حبیب‌الله چایچیان، متخلص به حسان، شاعر و مرثیه‌سرای برجسته اهل بیت (ع) بود که در سال ۱۳۰۲ در تبریز به دنیا آمد و در ۹ آذر ۱۳۹۶ در تهران درگذشت. او در کودکی همراه خانواده‌اش به تهران مهاجرت کرد و تحصیلات خود را در مدرسه ایران و آلمان تهران به پایان رساند و سپس به استخدام بانک ملی ایران درآمد.

حبیب‌الله چایچیان بیشتر به خاطر سرودن اشعار آئینی و مرثیه‌های عاشورایی شناخته می‌شود. او پس از نخستین سفرش به کربلا، تمام اشعار غیر آئینی خود را از میان برد و تنها به سرودن مدح و مرثیه اهل بیت (ع) پرداخت. او از اندیشه‌های علامه امینی و علامه عسکری تأثیر پذیرفته و مورد تحسین و تشویق بزرگان دینی مانند علامه امینی و آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفته است. چایچیان تخلص «حسان» را به معنای نیکو و زیبا از قرآن انتخاب کرد و شعرهایش عمدتاً در قالب مرثیه و مدح اهل بیت (ع) است. از آثار او می‌توان به ای اشک‌ها بریزید، خزان گلریز و گل‌های پرپر اشاره کرد.

بر لب آبم و از داغ لبت می‌میرم
هر دم از غصهٔ جانسوز تو آتش گیرم

مادرم داد به من درس وفاداری را
عشق شیرین تو آمیخته شد با شیرم

بوتهٔ عشق تو کرده‌ست مرا چون زرِ ناب
دیگر این آتش غم‌ها ندهد تغییرم...

تا که مأمور شدم علقمه را فتح کنم
آیت قهر، بیان شد ز لب شمشیرم

سایهٔ پرچم تو کرد سرافراز مرا
عشق تو کرد عطا، دولتِ عالم‌گیرم

کربلا کعبهٔ عشق است و منم در احرام
شد در این قبلهٔ عشاق دو تا تقصیرم

دست من خورد به آبی که نصیب تو نشد
چشم من داد از آن آبِ روان، تصویرم

باید این دیده و این دست دهم قربانی
تا که تکمیل شود، حجّ من و تقصیرم

زین جهت دست به پای تو فشاندم بر خاک
تا کنم دیده فدا، چشم به راهِ تیرم

ای قد و قامت تو معنی «قدقامت» من
ای که الهام عبادت ز وجودت گیرم

وصل شد حال قیامم ز عمودی به سجود
بی‌رکوع است نماز من و این تکبیرم

بدنم را به سوی خیمهٔ اصغر مبرید
که خجالت زده زآن تشنه‌لب بی‌شیرم

تا کند مدح ابوالفضل، امام سجّاد
نارسا هست «حسان» شعر من و تقریرم...

این نوحه با شعری به نسبت طولانی و با وزن تکرار شونده‌اش، در ریتم سینه‌زنی در مجالس اهل بیت بارها خوانده شده است. اشارات شاعر به رابطه ابالفضل العباس با امام حسین علیه السلام، تربیت ام البنین و درس فداکاری به فرزند دادن ایشان، حج نیمه کاره آن حضرت و احرام و تقصیر، ادب و شرم از دیدن آب روانی که نصیب فرزند پیامبر نشد و… همه و همه حزن و درد شنونده و خواننده را می‌افزاید.

در نوحه امشب شهادتنامه عشاق امضا می‌شود نیز شاعر به بیان آنچه فردا (یعنی روز عاشورا) بر اهل بیت خواهد گذشت می‌پردازد:

امشب شهادت‌نامه‌ی عشاق امضا می‌شود
فردا ز خون عاشقان، این دشت دریا می‌شود

امشب کنار یکدگر، بنشسته آل مصطفی
فردا پریشان جمعشان، چون قلب زهرا می‌شود...

امشب صدای خواندن قرآن به گوش آید ولی
فردا صدای الامان، زین دشت برپا می‌شود

امشب کنار مادرش، لب‌تشنه اصغر خفته است
فردا خدایا! بسترش، آغوش صحرا می‌شود

امشب که جمع کودکان، در خواب ناز آسوده‌اند
فردا به زیر خارها، گم‌گشته پیدا می‌شود

امشب رقیّه حلقه زرین اگر دارد به گوش
فردا دریغ این گوشوار از گوشِ او وا می‌شود

امشب به خیل تشنگان، عباس باشد پاسبان
فردا کنار علقمه، بی‌دست، سقا می‌شود

امشب که قاسم زینت گلزار آل مصطفاست
فردا ز مرکب سرنگون، این سروِ رعنا می‌شود...

امشب گرفته در میان، اصحاب، ثارالله را
فردا عزیز فاطمه، بی‌یار و تنها می‌شود

امشب به دست شاه دین، باشد سلیمانی نگین
فردا به دست ساربان، این حلقه یغما می‌شود...

ترسم زمین و آسمان، زیر و زبر گردد «حسان»
فردا اسارت‌نامۀ زینب چو اجرا می‌شود

مرور دوباره این شعر، حال دو شب متوالی از کاروان کربلا را برای خواننده و شنونده تداعی می‌کند. کنار هم گذاشتن تصاویری متوالی از این دو شب در دو مصراع هر بیت مانند تصویری از اصحاب سیدالشهدا، کودکان خفته در آغوش مادران به ویژه علی اصغر، پاسبانی قمر بنی‌هاشم از خیمه‌ها و سپاه، تصویری از انگشتری با نگین سلیمانی که فردا تاراج می‌شود و… در کوتاه‌ترین و شیواترین صورت آنچه بر این کاروان رفته را روایت می‌کند و با اسارت حضرت زینب پایان می‌یابد. که البته این آغاز روایتگری آن حضرت است از این واقعه بزرگ.