در محوطهای باستانی در شرق آلمان، ردپایی از نئاندرتالها کشف شده است که دیدگاه ما را دربارهی آنها بهکل تغییر میدهد: ۱۲۵ هزار سال پیش، این انسانتباران باستانی استخوان جانوران شکارشده را با دقت میشکستند و حرارت میدادند تا چربی ارزشمند درونشان را استخراج کنند؛ مادهای پرکالری و قابلحمل که در زندگی شکارچیگردآورندهها حکم منبعی حیاتی را داشت. این رفتار شگفتانگیز، ۱۰۰ هزار سال زودتر از زمانی رخ داده که در انسان مدرن دیده شده بود.
به گزارش زومیت، محوطهی باستانی نومارک نورد آلمان، بیش از ۱۰۰ هزار قطعه استخوان از گونههای مختلف جانوری را در خود جای داده است؛ از اسب و گوزن گرفته تا گاوسانان، روباه، گربهسانان بزرگ و حتی نوعی کرگدن منقرضشده با دو شاخ. بررسیها نشان میدهد استخوانها عمداً خرد شدهاند و بسیاری از آنها آثار سوختگی نیز دارند؛ بدین معنی که نئاندرتالها حیوانات را شکار و با دقت استخوانها را پردازش میکردند تا به چربی درونی دست پیدا کنند. چربی برخلاف گوشت، بهراحتی فاسد نمیشد و ذخیرهسازی آن آسانتر بود.
بهگزارش نیوساینتیست، ویل روبروکس، باستانشناس در دانشگاه لیدن هلند، سرپرست پژوهش در محوطهی نومارک نورد، این محل را بهعنوان «کارخانهی چربی» توصیف میکند. بهگفتهی او، شواهد کاملاً واضح است: استخوانها نه بر اثر فعالیت درندگان، بلکه با دخالت انسان شکسته شدهاند. در آن دوران نئاندرتالها تنها گونهی انسانی شناختهشده در اروپا بودند، بنابراین، بهاحتمال زیاد همین خویشاوندان باستانی ما عملیات پیچیدهی شکستن استخوانها را انجام دادهاند.
تا پیش از کشف جدید، قدیمیترین شواهد از استخراج چربی حیوانات مربوط به محوطهای ۲۸ هزار ساله در پرتغال بود. اما فرآیند استخراج چربی در محوطهی نومارک نورد بسیار قدیمیتر و سازمانیافتهتر بوده است. بهگفتهی روبروکس، شکستن استخوانهای بزرگ جانوران در حجم بالا، نهتنها به زمان و انرژی زیادی نیاز دارد، بلکه بدون هدفی مشخص منطقی هم نیست. هدف، دقیقاً دستیابی به چربی بوده است.
نئاندرتالها احتمالاً به مفهوم ذخیرهسازی غذا نیز آگاه بودند
اگرچه اثری مستقیم از جوشاندن استخوانها یافت نشد، شواهدی مانند استخوانهای سوخته، ابزارهای حرارتدیده و سنگهایی با آثار سوختگی، نشان میدهد که در این محل آتش روشن بوده و از آن برای آمادهسازی غذا استفاده شده است.
قدیمیترین سفالهای شناختهشده مربوط به حدود ۲۰ هزار سال پیش هستند. بنابراین، نئاندرتالها باید از انواع دیگری از ظرفها را برای جوشاندن استخوانها استفاده کرده باشند. تیم پژوهش احتمال میدهند که نئاندرتالها از ظرفهایی با جنسهای فاسدشدنی، مانند پوست گوزن یا پوست درخت توس برای گرمکردن آب استفاده کرده باشند. آزمایشهای امروزی این روش را کاملاً امکانپذیر نشان دادهاند.
بهگفتهی روبروکس، کشف کارخانهی چربی نئاندرتالها، تصویر تازهای را از توانمندیهای فرهنگی این انسانتباران ارائه میدهد. برخلاف تصور رایج که آنها را صرفاً شکارچیانی ساده به تصویر میکشید، شواهد تازه نشان میدهد که نئاندرتالها احتمالاً به مفهوم ذخیرهسازی غذا نیز آگاه بودند؛ موضوعی که پیشتر فقط به انسان مدرن نسبت داده میشد.
یافتههای پژوهش در نشریه ساینس ادونسز منتشر شده است.