به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما به نقل از شبکه خبری فرانس ۲۴، در حالی که کشور‌های عضو اتحادیه اروپا با سومین موج شیوع کرونا مواجه شده است. تنش میان انگلیس و اتحادیه اروپا به ویژه درباره توزیع واکسن بالا گرفته است. از دسامبر سال ۲۰۲۰ تاکنون، اتحادیه اروپا ۷۷ میلیون دوز واکسن به حدود ۳۰ کشور جهان صادر کرده است که ۲۱ میلیون دوز آن به انگلیس بوده است. اما اتحادیه اروپا در این مدت، هیچ دوز واکسنی که در انگلیس تولید می‌شود دریافت نکرده است. با توجه به این شرایط، اتحادیه اروپا یک ساز و کار کنترل صادرات واکسن راه اندازی کرده است.

اورزولا گرترود فُن دِر لایِن، رئیس کميسیون اروپا در این باره می‌گوید شرکت‌های داروسازی که قرار داد با اتحادیه اروپا امضا کرده اند با به تعهد خود در تامین واکسن ضد بیماری کرونا برا‌ی اتحادیه اروپا عمل کند وهنگامی که به همه تعهدات خود در این زمینه عمل کند اقدام به صادرات واکسن به دیگر کشور‌های جهان کند. این مسئله درباره آسترازنکا نیز صدق می‌کند.
ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه نیز در سخنانی در همین باره به موضوع وجود توافق میان شرکت آسترازنکا و اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت این شرکت باید به تعهدات خود در قبل اتحادیه اروپا عمل کند.
شرکت آسترازنکا، دو کارخانه در انگلیس، یک کارخانه در بلژیک و یک کارخانه دیگر در هلند دارد. با توجه به اینکه این شرکت انگلیسی - سوئدی است این سئوال مطرح می‌شود که آیا انگلیس به سیاست ملی گرایی واکسن در پیش گرفته است.
آن سنکیه از مرکز پایش بهداشتی ایریس در این باره می‌گوید توزیع این واکسن‌ها باید بر اساس وجود جمعیت آسیب پذیر در هر منطقه و کشور انجام گیرد، اما این کار انجام نگرفته است. برعکس ما کم شاهد اختلاف میان کشور‌ها از یکسو و میان کشور‌ها با شرکت‌های واکسن سازی از سوی دیگر شدیم. نتیجه آنکه اروپا نسبت به دیگر کشور‌هایی مانند انگلیس و آمریکا از نظر تزریق واکسن ضد بیماری کرونا عقب افتاد.

به همین علت اروپا وارد عمل شد و به فکر پیگری حقوقی توافقاتی افتاد که با شرکت‌های تولید واکسن از جمله آسترازنکا افتاد. اتحادیه اروپا بر روی کاغذ به اندازه کافی سفارش خرید واکسن داده است، اما در عمل، آن مقداری که لازم است در اختیارش قرار نگرفته است.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا اروپا در این ماجرا سادگی از خود نشان داد با توجه به اینکه به اندازه انگلیس که یک کشور است، اما اروپا ۲۷ کشور است، واکسن دریافت نکرده است گفت روشن است شرکت آسترازنکا قراردادی که با اروپا امضا کرده رعایت نکرده است. البته مسئولان آسترازنکا نیز در توجیه این اقدام خود می‌گویند انگلیس از آنجا بیشتر واکسن بیشتر دریافت کرده است، چون قبل از اتحادیه اروپا با این شرکت، توافقنامه امضا کرده است.

در نتیجه، انگلیس با استفاده از فرصت برگزیت، توانست روند واکسیناسیون جمعیت خود را زودتر از کشور‌های اروپایی آغاز کند. حال اینکه، کشور‌های اروپایی گرفتار تشریفات اداری تایید دارو توسط سازمان دارو و درمان اتحادیه اروپا بودند.
از این گذشته، انگلیس در این مسیر با توجه به اینکه آسترازنکا یک شرکت انگلیسی است از اصل ملی گرایی واکسن نیز استفاده کرده است. همین حالت در آمریکا نیز وجود دارد. این دو کشور می‌گویند با توجه به اینکه آن‌ها سرمایه گذاری بیشتری در زمینه تولید واکسن در شرکت‌های داروسازی و آزمایشگاه‌های خود انجام داده اند طبیعی است در استفاده از واکسن‌های تولید از مزیت و اولویت برخوردار باشند.
سئوال دیگری که در این شرایط مطرح می‌شود اینکه آیا ساز و کار کنترل بر صادرات واکسن که اتحادیه اروپا به اجرا گذاشته است، موثر خواهد بود یا خیر. بر اساس این اصل شرکت‌ها و آزمایشگاه‌های داروسازی قبل از آنکه به فکر صادر کردن محصولات تولیدی خود باشند باید به تعهدات و قرارداد‌هایی که با کشور‌ها و مناطق میزبان شان امضا کرده اند عمل کنند.
شاهین واله اقتصاددان در این باره می‌گوید این رویکرد تا حدودی کار خواهد کرد، اما نه به طور کامل. اما قبل از اینکه به این مسئله بپردازیم باید کمی به عقب برگردیم و ببینم اشتباه اروپا در سیاست واکسیناسیون چه بوده است. اشتباهی که اروپا مرتکب شد، اما انگلیس نشد این است که بود که لندن در طرح‌های تحقیقاتی این شرکت‌های داروسازی سرمایه گذاری کرد و سرمایه گذاری‌های لازم در این زمینه را انجام داد.

چیزی که اتحادیه اروپا اصلا در آن زمان به فکر آن نبود. دولت انگلیس در این خصوص با شرکت‌های تولید واکسن و بخش تحقیقاتی دانشگاه آکسفورد از ژانویه سال گذشته یعنی حتی قبل از بیماری همه گیر کرونا کل اروپا را فراگیرد. در واقع، اکنون آسترازنکا دستاورد خود را مدیون همین سرمایه گذاری‌های می‌داند که دولت انگلیس انجام داده است. بر عکس ما در اروپا درست است که برخی از برنامه‌های تحقیقاتی را به ویژه در بیون ان تک، تامین مالی کردیم، اما ما با این شرکت‌ها مذاکره و توافق نکردیم که اگر موفق به تولید واکسن شدید باید اروپا کشور‌های اروپایی از این واکسن برخوردار شوند.
اکنون نیز ساز و کاری اتحادیه اروپا در خصوص مسدود سازی صادرات واکسن تولیدی در خاک اروپا به کار گرفته است به طور کامل جواب نخواهد داد. چون همین آسترازنکا یک توافقنامه با دولت انگلیس دارد که به موجب آن انگلیس از حق انحصاری در تامین واکسن‌های تولیدی این شرکت باید برخوردار باشد؛ بنابراین طبق قانون آسترازنکا به قراردادی که با انگلیس به طور انحصاری بسته است عمل می‌کند و همانطور که به قراردادی که به صورت عادی با اتحادیه اروپا بسته است عمل می‌کند.
بر اساس این گزارش، تاکنون به طور کلی ۶۰ میلیون دوز واکسن در کشور‌های اروپایی به افراد تزریق شده است و در در مقابل ۲۹ میلیون دوز نیز در انگلیس به افراد تزریق شده است.
در آلمان، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا هر کدام حدود پنج میلیون دوز واکسن تزریق شده است. حالا سئوالی مطرح می‌شود این است این کشور‌ها می‌توانند تا تابستان امسال همه جمعیت خود را در برابر ویروس کرونا واکسینه کنند. آن سنکیه در این باره می‌گوید درست است اراده لازم در این خصوص وجود دارد، اما ابزار و امکانات لازم برای این کار وجود ندارد. واقعیت امر این است که اتحادیه اروپا مدیریت تولید واکسن را ندارد که بتواند درباره تصمیم گیری کند.
وی افزود درست است که بخشی از آسترازنکا متعلق به انگلیس است و درست است که انگلیس قبل از اتحادیه اروپا با این شرکت قرار داده بسته و گفتگو کرده است، اما باید این واقعیت را بپذیریم که هیچ کشوری به تنهایی نمی‌تواند چنین واکسنی تولید کند. اگر واکنسی توسط آسترازنکا تولید شده است محصول همکاری و زنجیره تامین به هم پیوسته است که از همه کشور‌های اروپایی تغذیه می‌شود.