به گزارش خبرنگار مهر، نشست موزه‌ها و منازعات توسط ایکوم ایران در محل سالن اجتماعات خانه تاریخی پروین برگزار شد در این نشست، منیژه هادیان دکتری تکنولوژی هنر و حفاظت و مرمت آثار فرهنگی و تاریخی از دانشگاه هنرهای زیبای درسدن آلمان گفت: سالهاست که جهان با منازعات مختلف درگیر است. یکی از مهمترین آنها میراث فرهنگی است که هویت یک ملت و کشور را می‌سازد و آن هم مورد آسیب‌های زیادی قرار گرفته است. اما اینکه چرا آثار تاریخی مورد هدف قرار می‌گیرد دلایل مختلفی دارد. یکی از آنها ممکن است از روی ناآگاهی باشد. یا اینکه به طور عمد و به منظور نسل کشی فرهنگی اتفاق می‌افتد. یا به دنبال آن می‌تواند بحث سرقت و غارت ثروت یک کشور باشد. اما چه کار باید کرد تا این آسیب‌ها را به حداقل رساند. ما یک سری از مسائل را قبل از منازعات داریم برخی در حین و برخی هم بعد از آن وجود ارد که باید به آن توجه شود.

این عضو پژوهشگاه میراث فرهنگی گفت: کتاب‌های مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد چطور یک موزه یا اثر تاریخی در زمان بحران حفاظت شود. منابع خارجی هم وجود دارد که می‌تواند در اختیار موزه داران و مسئولان قرار گیرد. معمول آن این است که بعد از وضع موجود اولویت بندی شود که کدام آثار باید در اولویت نگهداری یا انتقال قرار گیرند. همه اینها به صورت دقیق در کتاب‌ها نوشته شده است.

هادیان بیان کرد: وقتی کنوانسیون لاهه تصویب شد تاکید بر این بود که موزه‌ها برنامه ریزی دقیق در زمان صلح انجام دهند یعنی تمام این کارها باید تا قبل از منازعات انجام شود. سوئد در زمان جنگ جهانی دوم بی طرف بوده ولی چون در تهدید جنگ‌های سرد قرار داشت، به طور کاملاً محرمانه شروع به ساخت مخزن امن می‌کنند. آنها یک مخزن امن ضد بمب ۶ طبقه در زیر صخره‌ها می‌سازند. با فهرست دقیق از آثاری که داشتند آنها را به مخزن می‌فرستند و برخی را هم به مخازن امن خارج از شهر می‌برند. این الگو برای کشورهای دیگر هنوز می‌تواند مورد استفاده باشد.

وی افزود: موزه لوور فرانسه هم تا قبل از اینکه نازی‌ها بتوانند به شهر حمله کنند از قبل فهرست دقیق و منظمی از آثارشان داشتند و در برخی از قلعه‌های روستایی که به عنوان مخازن امن محسوب می‌شدند با کمک افراد داوطلب آثار را به مخازن انتقال می‌دهند. اما آثار کم اهمیت تر را در موزه‌ها نگه می‌دارند و موزه‌ها را باز می‌کنند تا به مردم کشورشان روحیه بدهد یعنی شرایط را برای بازدید مردم فراهم می‌کردند و در عین حال توضیح می‌دادند که برخی از آثار را انتقال داده‌اند تا بگویند که چقدر اثر موزه‌ای اهمیت دارد. این به عنوان یکی از نمادهای مقاومت در جهان شناخته شده است.

این کارشناس گفت: موزه دیگر ارمیتاژ روسیه است که آنها هم به سرعت میلیون‌ها شیء را به مخازن امنی در سیبری و جاهای دیگر منتقل کردند و بخش‌هایی از آن را همانجا در موزه نگه داشتند. این موزه نماد تاب آوری شناخته شده است. ما چنین نمونه‌هایی را داریم که می‌تواند الگو باشد.

هادیان ادامه داد: ما تجربیات زیادی را در جنگ عراق و افغانستان و کشورهای منطقه داشته‌ایم اید به فکر می‌افتادیم تا نگران میراث کشورمان نباشیم. همچنان که سوئد که کشور بی طرفی در جنگ جهانی دوم بود چنین کرد. ولی ما در کشورمان چه کار کردیم؟ مثل این است که هر سال شهرداری تهران با آمدن برف غافلگیر می‌شود انگار که برای اولین بار است برف در این شهر می بارد! متأسفانه به رغم اینکه همواره درگیر منازعات بودیم ولی به فکر ساخت یک مخزن امن نبوده‌ایم. حتی پروتکل‌های آماده‌ای نداریم که در این مواقع باید چه کار کنیم.

وی افزود: شیوه نگهداری از آثار در زمان اضطرار و در زمان غیربحرانی فرق می‌کند گاهی آثار به شکل غیر استاندارد نگهداری می‌شود فقط برای اینکه از آن بحران نجات پیدا کند. گاهی ممکن است فکر کنیم یک اثر باید به منطقه امنی انتقال پیدا کند اما بحث سرقت یا جابه جایی آن مطرح می‌شود و شاید بهتر باشد آن اثر همان جا به شکل اضطراری حفاظت شود تا اینکه انتقال یابد. یعنی هر کدام شرایط خاص خود را دارد. بهترین کار نجات اثر است.