«هواپیماها به خانه برمیگردند، درحالی که برای ایران دست تکان میدهند». ادعای ترامپ و خبر فوری او: «هواپیماهای آمریکایی به سایتهای هستهای حمله کردند». «به نتانیاهو تبریک میگویم، ما بهعنوان یکتیم کار کردیم و موفق شدیم». معنی آن اعلان موفقیت، همراه با یک روایت، اولگوییِ بینالمللیِ ناب و تازه است.
«ایران بهنابودی تأسیسات هستهایاش از سوی ما واکنشی ضعیف نشان داده است»؛ «از ایران بابت اطلاعرسانی زودهنگامش تشکر میکنم که باعث شد هیچکس کشته یا زخمی نشود.» این دو جمله پس از حمله ایران به پایگاههای آمریکا بوده است. بازهم ادعای ترامپ در شبکه اجتماعیاش: «ایران هرگز تأسیسات هستهای خود را بازسازی نخواهد کرد».
برخلاف آنانکه رئیسجمهور آمریکا را دلقک و نادان فرض میکنند؛ اما بهنظر میآید که از یک تیم رسانهای قدرتمند و پیشلحظهای تبعیت دارد. به این جمله او توجه کنید: «از اسرائیل راضی نیستم، آنها دیروز بیش از اندازه تلافی کردند که لازم نبود». در برخی موارد دیگر نیز توییتهای ضد و نقیض ارائه میدهد. این پارادوکسهای توییتی تعمدی است، بهنوعی که گیجی و عدم دریافت را مخابره کنی تا کسی نتواند بازیخوانی و تحلیل درستی از حرکات آمریکا و اسرائیل داشته باشد. گاهی مؤدبانه، گاهی تهدیدآمیز، گاهی راست، گاهی دروغ، گاهی تند و گاهی رئوف؛ تمام این موارد گواه بر یک استراتژی آمرانه و عامدانه است.
با اندک دقتی معلوم میشود که روایتاولهای خوبی رقم میزند و در برخی موارد، اصل خبر را درست و زودتر اطلاع میدهد؛ هرچند که مبالغهگویی و موجسواری رسانهایِ جذاب و بهجایی داشت. رفتار رسانهای ترامپ سبب میشود که اروپاییان و حتی برخی از گروههای مردمی داخلی و خارجی، به توییتها و گفتههای او توجه کنند.
امروز تنها میدان مطرح نیست. اگر نگوییم رسانه ۹۰ درصد کار را بهعهده گرفته، حداقل نیمی از جنگها و فهم میدان، از طریق روایتهای رسانهای مطرح میشود. هرکس قدرت رسانهای، روایتاولی، تحلیلگویی و ادبیات ملی و بینالمللی بهموقع و خوبی داشته باشد، پیروز میدان خواهد شد.
سیاستمداران عالیرتبه ایران نیز، با حضور رسانهای فعال، پیشلحظه، پسارویداد و کنشجویانه، میتوانند فاتح روایات اول و درنهایت فاتح میدان شوند.
۴۲/۴۲