بوم‌شناسان دانشگاه ییل با بررسی ژنتیکی و فسیلی گروهی از مارمولک‌ها نشان داده‌اند که سوسمار شب برخلاف انتظار، از برخورد شهاب‌سنگ سهمگین ۶۶ میلیون سال پیش که به انقراض دایناسورها منجر شده است، جان سالم به‌در برده‌اند. آن هم با ویژگی‌هایی که خلاف نظریه‌های رایج در مورد بقای گونه‌ها در دوران پس از انقراض دسته‌جمعی است.

 

به گزارش ایسنا، در دوران کرتاسه، زمین گرم، سرسبز و پر از جانوران گوناگون بود. دایناسورها در خشکی‌ها پادشاهی می‌کردند، خزندگان دریایی در آب‌ها جولان می‌دادند و خزندگان بالدار در آسمان پرواز می‌کردند.

 

به نقل از فیز، اما ناگهان شهاب‌سنگی به قطر بیش از ۱۰ کیلومتر با سرعتی حدود ۷۰ هزار کیلومتر در ساعت به ناحیه چیکشلوب در مکزیک برخورد کرد و انرژی‌ای معادل ۱۰به توان ۲۳ آزاد کرد. انرژی‌ای که حتی اگر همه‌ی بمب‌های تاریخ بشر هم‌زمان منفجر شوند، باز هم به پای آن نمی‌رسد.

 

جنگل‌هایی در شعاع هزار مایل فورا در آتش سوختند. دهانه‌ای به قطر بیش از ۱۶۰ کیلومتر و عمق ۲۰ کیلومتر ایجاد شد. سونامی‌هایی به بزرگی برج ایفل در سراسر جهان به راه افتادند. زمین لرزید و زلزله‌هایی با بزرگی بالای ۱۰ ریشتر دنیا را تکان دادند.

 

بدتر آنکه پس از برخورد، مواد پرتاب‌شده به جو برگشتند و با حرارت بالا دوباره وارد جو شدند و به شکل بارانی از گلوله‌های مذاب زمین را به آتش کشیدند.

 

سپس، با پر شدن جو از گرد و غبار و دوده، نور خورشید مسدود شد و زمین وارد یک زمستان شهاب‌سنگی شد. دمای سیاره به شدت کاهش یافت، فتوسنتز متوقف شد، زنجیره‌های غذایی فروپاشیدند و ۷۵ درصد از گونه‌های جانوری نابود شدند که از جمله آنها بیشتر دایناسورها، پلانکتون‌های دریایی، آمونیت‌ها و خزندگان بزرگ دریایی بودند.

 

با همه‌ی این فجایع، زندگی ادامه یافت و یکی از شگفت‌انگیزترین بازماندگان سوسمارهای شب، بودند.

 

پژوهشگران دانشگاه ییل داده‌های ژنتیکی ۳۴ گونه زنده از این سوسمارها را با فسیل‌هایی از کرتاسه تا دوره میوسن در آمریکای شمالی، مرکزی و کوبا ترکیب کردند.

 

نتایج نشان داد که این گروه از حدود ۹۲ میلیون سال پیش نشات گرفته و از حداقل دو دودمان اصلی تشکیل شده که هر دو از رویداد انقراض عبور کرده‌اند.

 

جالب آنکه این سوسمارها برخلاف بسیاری از پستانداران و پرندگان بازمانده، زادآوری پایینی داشتند. بررسی‌ها نشان داد که نیاکان آن‌ها معمولا فقط دو نوزاد در هر زادآوری به دنیا می‌آوردند که عددی بسیار پایین‌تر از اغلب گونه‌های موفق پس از انقراض است.

 

حتی امروزه نیز همبستگی مستقیمی میان اندازه بدن و تعداد زادگان در این خانواده دیده می‌شود. گونه‌های بزرگ‌تر مانند مارمولک غول‌پیکر جزیره‌ای در سواحل کالیفرنیا، بعدها از گونه‌های کوچکتر نشات  گرفته‌اند و توانسته‌اند تعداد بیشتری نوزاد تولید کنند که شاید به دلیل سازگاری با محیط‌های جزیره‌ای باشد.

 

 

این یافته‌ها فرضیات رایج در مورد بقای گونه‌ها پس از انقراض‌های بزرگ را به چالش می‌کشند. برخلاف نظریه‌ای که بر نقش مهم زادآوری زیاد و پراکندگی جغرافیایی گسترده تاکید دارد، سوسمارهای شب با محدودیت در تعداد فرزندان و زیستگاه‌های کوچک توانسته‌اند از انقراض نجات پیدا کنند.

 

با اینکه شواهد مستقیم فسیلی از حضور آن‌ها در نزدیکی محل برخورد در چیکشلوب وجود ندارد، اما داده‌های مولکولی و بازسازی نیاکانی نشان می‌دهد که احتمالا نیاکان آن‌ها در آمریکای شمالی و مرکزی، نزدیک به محل برخورد زندگی می‌کردند.

 

 

پژوهشگران می‌گویند مطالعه این سوسمارها می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر بفهمیم کدام گونه‌ها احتمال بیشتری برای بقا در برابر تغییرات سریع اقلیمی و زیست‌محیطی دارند به‌ویژه در عصر حاضر که انقراض ششم، ناشی از فعالیت‌های انسانی، با شتاب در جریان است.