سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) با صدور مجوز رسمی، استفاده از دارویی با نام lenacapavir برای پیشگیری از ابتلا به ویروس HIV را تأیید کرد. این دارو پیشتر برای درمان برخی عفونت‌های HIV استفاده می‌شد و اکنون با نام تجاری Yeztugo برای هر 6 ماه یک بار تزریق عرضه خواهد شد.
پیش‌ازاین، گزینه‌های پیشگیری از HIV در ایالات متحده شامل داروهای خوراکی روزانه مانند Truvada و تزریق‌های دوماهه مثل Apretude بود اما Yeztugo به‌عنوان نخستین داروی تزریق 2 بار در سال عرضه شده است.
دکتر «کارلوس دل‌ریو»، استاد بیماری‌های عفونی دانشگاه Emory، در بیانیه‌ای از طرف شرکت Gilead Sciences که سازنده همین داروست، گفت:
«Yeztugo می‌تواند همان راه‌حل تحول‌آفرینی باشد که مدت‌ها منتظرش بوده‌ایم. این دارو می‌تواند روند رویکردهای پیشگیرانه و ماندگاری آنها را بهبود بدهد و ابزار جدیدی برای مأموریت ما در پایان‌دادن به همه‌گیری HIV فراهم کند.»
نتایج 2 کارآزمایی بالینی بزرگ این دارو با عناوین PURPOSE 1 و PURPOSE 2 نشان می‌دهد lenacapavir با تزریق فقط 2 بار در سال می‌تواند تا 96 درصد خطر ابتلا به HIV را کاهش دهد و در برخی گروه‌ها، ازجمله زنان، مصونیت صددرصدی ایجاد کند.
به گفته دکتر «جرد بیتن»، معاون ارشد توسعه بالینی شرکت Gilead، این دارو با ماندن در بدن، از اتصال ویروس HIV به سلول‌ها جلوگیری می‌کند و جلوی عفونت را می‌گیرد. او می‌گوید:
«افراد می‌توانند این تزریق را خصوصی و محرمانه دریافت کنند، آن را از یاد ببرند و تا 6 ماه بعد نیازی به فکرکردن به آن نداشته باشند.»
«ایان هدک»، یکی از شرکت‌کنندگان آزمایش PURPOSE 2 که HIV ندارد، می‌گوید در گذشته گاهی مصرف داروی خوراکی مشابه را فراموش می‌کرد یا با مصرف آنها دچار عوارض گوارشی می‌شد. او سال 2024 در این پژوهش شرکت کرد و می‌گوید جز اندکی التهاب در محل تزریق، عارضه دیگری نداشته است. هدک قصد دارد مصرف این دارو را ادامه دهد.
همچنین براساس نتایج کارآزمایی PURPOSE 2 فقط 2 نفر از 2 هزار 180 شرکت‌کننده پس از تزریق 2 بار در سال lenacapavir به HIV مبتلا شده‌اند؛ یعنی اثربخشی دارو حدود 99.9 درصد بوده است.
هنوز قیمت رسمی داروی lenacapavir برای پیشگیری از HIV اعلام نشده اما استفاده درمانی از این دارو (برای بیماران مقاوم به داروهای دیگر) بدون بیمه تا 45 هزار دلار در سال هزینه دارد. البته سال 2023 پژوهشی نشان داد تولید انبوه این دارو می‌تواند هزینه سالانه را تا زیر 100 دلار کاهش دهد اما به این شرط که مجوزهای موردنیاز خود را دریافت کند.
