در ۲۴ ساعت گذشته، تحرکات امنیتی و نظامی ایران به‌وضوح نشان می‌دهد که تهران وارد مرحله‌ای تازه از مواجهه با تحرکات آمریکا و اسرائیل شده است. از درگیری شبانه پدافند هوایی در چند شهر مهم کشور گرفته تا ساقط‌کردن پهپاد تهاجمی رژیم صهیونیستی در استان مرکزی، همه اینها نشانه‌هایی از فعال‌شدن تدابیر بازدارنده جمهوری اسلامی در برابر سناریوی دخالت چندلایه آمریکا در درگیری‌هاست.
پدافند فعال و آماده‌باش منطقه‌ای؛ تهران چه پیامی دارد؟
در ساعات ابتدایی بامداد دیروز، صدای آژیر هشدار و شلیک‌های پدافند در تهران، کرج، اصفهان و تبریز فضای امنیتی کشور را وارد فاز تازه‌ای کرد. سامانه‌های پدافندی ایران نه‌تنها موفق به رهگیری اهداف مهاجم شدند، بلکه یک پهپاد تهاجمی هرمس ۹۰۰ اسرائیلی را نیز پیش از انجام عملیات، در آسمان استان مرکزی منهدم کردند؛ موضوعی که با بازتاب گسترده رسانه‌های منطقه مواجه شد.
از سوی دیگر، بلافاصله پس از این درگیری‌ها، گزارش‌هایی از حالت آماده‌باش در یگان‌های موشکی و پهپادی محور مقاومت منتشر شد. هم‌زمان، منابع نزدیک به مقاومت یمن نیز از شلیک یک موشک بالستیک به سمت اراضی اشغالی خبر دادند؛ اقدامی که آژیر خطر را در اسرائیل به صدا درآورد و نشان داد پاسخ ایران صرفاً به داخل مرزهای کشور محدود نمانده است.
تحلیل سناریوها؛ کدام گزینه در حال اجراست؟
در شرایط کنونی، جمهوری اسلامی ایران ۴ سناریوی اصلی برای پاسخ به دخالت آمریکا در اختیار دارد:
1.پاسخ مستقیم به منافع آمریکا در منطقه
2.مذاکرات و اقدامات دیپلماتیک در مجامع بین‌المللی
3.افزایش فشار از طریق محور مقاومت و حملات نیابتی
4.نمایش بازدارندگی با رزمایش، حملات سایبری و تست تسلیحاتی
با توجه به نشانه‌های رفتاری تهران در ۲۴ ساعت گذشته، ترکیب سناریو سوم و چهارم (یعنی پاسخ نامتقارن از طریق محور مقاومت و نمایش قدرت بازدارنده) به نظر محتمل‌ترین مسیر انتخابی ایران است. تاکنون هیچ نشانه‌ای از تمایل ایران به درگیری مستقیم با آمریکا در میدان نبرد دیده نشده، اما فعال‌سازی متحدان منطقه‌ای، ساقط‌کردن پهپاد پیشرفته اسرائیلی و آماده‌باش در مرزهای شمال غرب و جنوب، نشان می‌دهد که پاسخ ایران به‌جای برخورد مستقیم، ماهیت ترکیبی و چندلایه دارد.
تهران مسیر پاسخ هوشمند را در پیش گرفته؟
با عبور از فاز هشدار و ورود به فاز بازدارندگی فعال، به نظر می‌رسد ایران تصمیم گرفته در پاسخ به دخالت آمریکا، از گزینه‌های ترکیبی استفاده کند؛ یعنی نه جنگ مستقیم، اما نه سکوت. ارسال پیام‌های نظامی از داخل و خارج مرزها، هم‌زمان با رایزنی‌های پشت‌پرده دیپلماتیک، گویای آن است که تهران فعلاً راهبرد «پاسخ هوشمند، چندبُعدی و پرهزینه برای دشمن» را دنبال می‌کند.
