طی روزهای اخیر، افزایش قیمت نان در برخی شهرهای ایران خبرساز شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که نانوایان در شهرهایی مانند قم، اصفهان، اهواز و مشهد به‌صورت خودسرانه قیمت نان را بالا برده‌اند، امری که نارضایتی شهروندان را به دنبال داشته است. این گرانی، نتیجه اعتراضات سراسری نانوایان در اوایل خردادماه بود که به دلیل هزینه‌های بالای تولید و عدم پرداخت یارانه ۴۰ درصدی دولت، خواستار آزادسازی قیمت نان شدند.
فاطمه نظری، رئیس اتحادیه صنف نانوایان سنتی تهران، اخیراً اعلام کرد که تغییرات قیمت نان با تأیید وزارت کشور اعمال شده است. اما ساعاتی بعد، نایب‌رئیس این اتحادیه، محمدجواد کرمی، این خبر را تکذیب کرد. این تناقض‌گویی، سردرگمی بیشتری را در میان مردم و نانوایان ایجاد کرده است.
آزادسازی قیمت نان می‌تواند به افزایش سرسام‌آور این کالای اساسی منجر شود. نان، قوت غالب اقشار کم‌درآمد است و گرانی آن، معیشت این گروه را بیش از پیش تهدید می‌کند. حذف تدریجی ارز ترجیحی از کالاهای خوراکی طی سال‌های اخیر، سفره‌های مردم را کوچک‌تر کرده و حالا، افزایش قیمت نان می‌تواند ضربه نهایی را به تغذیه اقشار ضعیف وارد کند.
کارگران خباز، که دستمزدشان به‌طور سنتی به افزایش قیمت نان وابسته است، در این میان شرایط دشوارتری دارند. کارفرمایان می‌گویند بدون افزایش قیمت نان و حمایت دولت، قادر به پرداخت دستمزدهای بالاتر نیستند. اما آیا گرانی نان واقعاً به نفع کارگران خباز است؟
عبدالله بلواسی، فعال صنفی کارگران خباز، با قاطعیت این ادعا را رد می‌کند: «ما کارگران خباز مخالف گرانی نان هستیم. این افزایش قیمت، پیش از آنکه دستمزد ما را بالا ببرد، سفره خودمان را خالی‌تر می‌کند. دود این گرانی به چشم ما هم می‌رود.»
بلواسی معتقد است وابستگی دستمزد کارگران خباز به قیمت نان، عرفی نادرست و غیرمنطقی است. او پیشنهاد می‌کند دستمزد این کارگران، مانند سایر کارگران، در شورای عالی کار تعیین شود. به گفته او، طی دو سال گذشته، دستمزد کارگران خباز در برخی استان‌های محروم افزایش نیافته و این امر، معیشت آن‌ها را به شدت تحت فشار قرار داده است.
وی توضیح می‌دهد: «حداقل دستمزد کارگران در دو سال اخیر ۷۲ درصد افزایش یافته، اما حتی اگر قیمت نان بالا برود، این افزایش به کارگران نمی‌رسد. بخش عمده آن صرف هزینه‌های تولید و بیمه می‌شود.»
بلواسی با اشاره به دستمزد ناچیز کارگران خباز، می‌گوید: «دستمزد یک کارگر نانوایی در کردستان حدود ۱۰ میلیون تومان است، در حالی که هزینه‌های زندگی، از کرایه خانه تا انرژی، سرسام‌آور شده. این شرایط، بسیاری از کارگران را مجبور کرده پس از ساعت‌ها کار کنار تنور داغ، به مشاغل دیگری مانند کولبری روی بیاورند.»
این فعال صنفی تأکید می‌کند که برای جبران سرکوب مزدی کارگران خباز، دولت باید از طریق پرداخت بن کارگری و حمایت‌های مستقیم وارد عمل شود. همچنین، تعیین دستمزد این کارگران بر اساس مصوبات شورای عالی کار، می‌تواند به بهبود معیشت آن‌ها کمک کند.
کار در نانوایی، با ساعت‌ها ایستادن کنار تنور داغ، از مشاغل سخت و زیان‌آور است. اما وقتی دستمزد این کارگران کفاف هزینه‌های اولیه زندگی را نمی‌دهد، این سختی طاقت‌فرساتر می‌شود. بلواسی هشدار می‌دهد که ادامه این روند، نه‌تنها کارگران خباز، بلکه کل جامعه را با بحران‌های معیشتی بیشتری مواجه خواهد کرد.
