مهدی مقیم زاده با اشاره به این که از تکلیف ۱۰ هزار مگاواتی صنایع تاکنون ۲۳۰۰ مگاوات در مدار قرار گرفته است، مجموع ظرفیت نامی واحدهای جدید نیروگاهی صنایع که پیش بینی میشود طی تابستان امسال به مدار تولید برق بپیوندد را حدود ۸۹۵ مگاوات ذکر کرد که واحد دوم ۱۸۳ مگاواتی نیروگاه المهدی، واحد ۱۸۳ مگاواتی نیروگاه مکران، واحد بخار ۱۴۴ مگاواتی نیروگاه بوتیا، واحد بخار ۱۶۰ مگاواتی نیروگاه حرای قشم، واحد ۱۸۳ مگاواتی بلوک ۲ خرم آباد و واحد ۴۲ مگاواتی نیروگاه خاتون آباد کرمان را شامل میشود.
مجری طرح احداث نیروگاههای خود تامین صنایع شرکت توانیر از جمله مسایل بر سر راه پیوستن این واحدها به مدار تولید را موضوعاتی، چون اتصال سوخت گاز، اقبال نیروگاه به قرار گرفتن ذیل ماده ۴ قانون مانع زدایی و به مدار آوردن پستهای برق مرتبط با صنایع عنوان کرد که انتظار میرود با رفع این مسایل حدود ۵۰۰ مگاوات به توان تولید برق نیروگاههای صنایع انرژی بر طی ایام اوج بار تابستان امسال افزوده شود.
واقعیت این است که کمبود انرژی بهشدت بر فعالیت صنایع تاثیرگذار است و صنایع چارهای ندارند جز اینکه راهکارهایی را در پیش بگیرند تا بتوانند ادامه حیات دهند، اما این روشها بهتنهایی و در بلندمدت توسط صنایع اجراشدنی نیست. وزارت نیرو بههرحال وظیفه تامین برق صنایع را بر عهده دارد و باید به هر صورتی به وظیفه خود عمل کند و نمیتواند بار این کمبود و کاستی را به دوش صنایع بیندازد. صنایع هم تخصص ورود به این حوزه را ندارند. به هر حال در شرایط کمبود برق برای ادامه حیات صنایع چارهای نیست، جز اینکه با راهکارهایی دامنه آسیب این مشکل را کم کنیم.
دسترسی به برق با نرخ مناسب یکی از راهحلهاست. صنایعی که با توجه به تخفیفهای ارائهشده نمیتوانند نیازهای خود را تامین کنند، میتوانند برق و دیماندشان را به صنایعی که با برق گران هم میتوانند تولید کنند بفروشند. در این صورت اگرچه وسعت دریاچه تولید ما کوچک میشود، اما در مقابل عمق دریاچه تولید ما افزایش پیدا میکند. در این روند بخشی از صنایع که نمیتوانند برق موردنیازشان را تامین کنند، تعطیل میکنند، ولی با یک مبلغ مناسب صنایع نیازمند برق، برق را خریداری میکنند. صنایع باید امکان خرید برق با قیمتهای مناسب را داشته باشند. این مکانیسم میتواند به برخی صنایع کمک کند تا در شرایط دشوار، تولید خود را ادامه دهند. کمیسیون نیز در این زمینه با وزارت نیرو تعاملاتی داشته و توافقاتی هم در این زمینه شده است. در این بحث، بورس انرژی هم کارهایی را در دست اقدام دارد.
در شرایط کنونی وزارت نیرو و صنایع باید با یکدیگر تعاملات بیشتری داشته باشند. بهعنوان مثال، وزارت نیرو میتواند تجهیزات کاهنده مصرف برق را به صنایع اهدا کند. سرمایهگذاران بخش خصوصی نیز میتوانند به موضوع ورود کرده و با تعویض تجهیزات سرمایشی و بهینهسازی مصرف برق مشارکت کنند و میزان صرفهجویی حاصل از این اقدام را به صنایع اختصاص دهند. صنایع در این روند به جای اینکه درگیر تولید برق شوند درگیر بهینهسازی مصرف انرژی میشوند.
ایجاد و احداث ذخیرهساز برای صنایع میتواند راهکار قابلاجرا و تاثیرگذاری باشد. تمرکز بر ذخیرهسازی برق میتواند به ثبات در مصرف و توزیع انرژی کمک کند. البته این موضوع نیازمند همکاری نزدیک بین وزارت نیرو و صنایع است. ورود به بحث ذخیرهسازهای انرژی نیازمند سرمایهگذاری معقولی است. کافی است دولت در این زمینه تسهیلاتی در نظر بگیرد و هزینه ذخیرهسازی را ظرف مدتزمان یک تا دو ساله از صنعتگران بگیرد. در این زمینه وزارت نیرو هم برنامههایی را آغاز کرده است.
سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر هم میتواند بهعنوان یک راهحل که در کوتاهمدت نتیجهبخش است به صنعت و تولید کشور کمک کند. صنایع میتوانند با نصب پنلهای خورشیدی و سیستمهای ذخیرهسازی برق، در زمانهایی که مصرف برق کمتر است، انرژی تولید کرده و از آن استفاده کنند. این اقدام نهتنها به کاهش هزینهها کمک میکند، بلکه پایداری انرژی را نیز افزایش میدهد. صنعتگران میتوانند با نصب پنلهای خورشیدی و ذخیرهسازی برق در روزهای غیرپیک، در زمان کمبود برق و قطعی از آنها بهرهبرداری کنند. این مدلها در دوران بحران کمبود برق، کارآمدی حوزه صنعت را بیشتر میکنند.
تولید برق یک تخصص خاص است و نباید صنایع غیرمرتبط به این حوزه وارد شوند. باید به تولیدکنندگان برق احترام گذاشته شود و از آنها حمایت شود. در اینجا اما این سوال مهم مطرح میشود؛ آیا با ورود افراد غیرمتخصص به حوزه برق در نهایت صنعت برق ما احیا میشود؟ این رویکرد حتی در کوتاهمدت هم کمککننده نیست و مشکلی را در این زمینه برطرف نخواهد کرد.
چرا تولیدکننده بخش صنعت باید برق تولید کند؟آیا با ورود صنعتگر حوزه غیرتخصصی برق به حوزه تخصصی برق واقعا صنعت برق ما احیا میشود؟ اگر قرار بر این بود با این مدلها مشکلی را حل کنیم، نباید کسری برق سال گذشته که حدود ۱۷ هزار مگاوات بود امسال به۲۰ تا ۲۲ هزار مگاوات افزایش پیدا میکرد. قانون مانعزدایی از صنعت برق سه سال است که مصوب شده، اما چه نتیجهای داشته. سال گذشته هم نیروگاههای زیادی از سوی صنایع تولیدی مثل فولاد مبارکه احداث شدند. ضمن اینکه برخی نیروگاههایی که احداث شدند، تعطیل شدهاند. با این کار به صنعت برق و صنعتگر حوزه برق توهین میکنیم. تولیدکننده برق یک متخصص ویژه است. با گذاشتن ژنراتور در هر کارخانه صنعت برق کشور را لوث میکنیم. باید با برنامهریزی درست بتوانیم در آینده باید صنعت برق را احیا کنیم. صنعت برق خون در رگهای اقتصادی کشور است همه باید باهم کمک کنیم و با مدیران وزارت نیرو و سایر بخشها همکاری کنیم.
برای احیای این صنعت، نیاز به تلاش جمعی و همفکری بین تمامی ذینفعان وجود دارد. در نهایت، برای حل مشکلات ناترازی انرژی، باید به جای خوشبینی صرف، اقداماتی عملی و مؤثر انجام دهیم. همکاری نزدیک بین وزارت نیرو و صنایع میتواند کلید موفقیت در این زمینه باشد.