همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: با آن که پوست آقایان از نظر ساختاری تفاوت قابل‌توجهی با پوست زنان ندارد و حتی به دلیل نوع پوششی که دارند، بیشتر از زنان در معرض نور خورشید و مضرات آن هستند، اما اکثر آنان دربرابر مراقبت‌های پوستی مقاومت سرسخت و عجیبی دارند. بسیاری از آقایان از کودکی دربرابر مراقبت‌های پوستی گارد می‌گیرند. مثلا خیلی از پسربچه‌ها وقتی مادرشان به پوست صورت‌شان کرم مرطوب‌کننده می‌مالد، ناراحت می‌شوند و حتی گریه می‌کنند.

در بزرگسالی هم خیلی از آقایان با وجود خشکیدگی پوست دست، از کرم مرطوب‌کننده استفاده نمی‌کنند و آن را کاری زنانه می‌دانند. آنها در گرمای بالای ۳۵ درجه از ضد آفتاب استفاده نمی‌کنند و آن را عار می‌دانند. خیلی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی با این موضوع شوخی می‌کنند و می‌گویند که مراقبت پوستی، تستسترون را کاهش می‌دهد. نگاهی طنزآمیز اما ریشه‌دار که نه‌ تنها مردان را از مراقبت پوستی بازمی‌دارد، بلکه خیلی از آنها را از ترس قضاوت و برچسب‌های جنسیتی، وادار به چشم‌پوشی از نیازهای طبیعی‌شان می‌کند.

مردان به راحتی قضاوت می‌شوند

شاید در سریال‌های کره‌ای و ژاپنی، دیدن مردانی که بعد از کار روزانه، روتین پوستی‌ انجام می‌دهند، صحنه‌ای عادی باشد. اما در ایران هنوز استفاده از کرم ضدآفتاب یا حتی شست‌وشوی روزانه صورت اغلب کاری غیرمردانه تلقی می‌شود. این نگاه کم و بیش در میان جوان‌ترها هم رایج است.

مطهره شریفی، روانشناس و مشاور در این باره به همشهری‌آنلاین می‌گوید: در بسیاری از فرهنگ‌ها، مخصوصاً فرهنگ‌های سنتی‌تر مثل ایران، مردانگی اغلب با ویژگی‌هایی مثل قدرت، سختی، مقاومت و بی‌توجهی به ظاهر شناخته می‌شو و. رسیدگی به پوست صورت و دست و بدن به عنوان کاری زنانه یا غیرمردانه دیده می‌شود و مردانی هم که این کارها را انجام می‌دهند، ممکن است مورد قضاوت و حتی تحقیر دیگران قرار گیرند.

به گفته این روانشناس، این باورها معمولاً از کودکی شکل می‌گیرد و حتی وقتی آقایان بزرگ‌تر می‌شوند، به سختی تغییر می‌کند. حتی دیده شده که در محیط کار وقتی خانم‌ها متوجه می‌شوند که همکار مردشان ضد آفتاب یا کرم دور چشم مصرف می‌کند، او را سوژه شوخی‌های خود می‌کنند و به او می‌خندند! درحالی‌که همان قدر که مراقبت‌های پوستی برای زنان ضروری است، برای مردها هم ضرورت دارد.

شریفی می‌گوید: متاسفانه ترس از تمسخر، قضاوت‌های منفی و تحقیرآمیز، یا برچسب‌هایی مثل مگه تو زنی؟، فلانی مردانگی نداره و ... باعث می‌شود خیلی از مردها این نیاز طبیعی را در خود سرکوب کنند. درحالی‌که نه زن بودن مشکلی دارد و نه داشتن روتین پوستی.

او می‌گوید: اتفاقا نگاه مردان به مراقبت پوستی به ‌عنوان یک کار زنانه می‌تواند یک رفتار جنسیت‌زده و تکرار کلیشه‌های قدیمی به حساب بیاید. البته ممکن است خیلی از آقایان واقعا چنین قصد و نگاهی نداشته باشند و این هم از کودکی در ذهن‌شان نقش بسته باشد. در این طرز فکر، مراقبت از پوست وقتی به زنان نسبت داده می‌شود، کم‌ارزش، سطحی یا بی‌اهمیت جلوه می‌کند. یعنی اگر مردی کاری را انجام ندهد، فقط چون «زنانه» است، درواقع دارد می‌گوید: «این کار در شأن من نیست. چون مخصوص زن‌ها است و کارهای زنانه بی‌اهمیت‌اند.» این نوع طرز فکر، هم زن را تخریب می‌کند و هم مرد را محدود می‌کند. در حالی که در دنیای امروز، این مراقبت‌ها بخشی از سلامت جسمی، روانی و اجتماعی افرادند.

آموزش‌ندیدگی از کودکی

آموزش و آگاهی ناکافی در خانواده و مدرسه هم یکی دیگر از دلایل اهمیت ندادن مردها به پوست است. وگرنه اگر عبارت روتین پوستی آقایان را سرچ کنید، مقالات و مطالب متعددی در این زمینه در اینترنت پیدا خواهید کرد. این را شریفی می‌گوید و ادامه می‌دهد: پس منابع متعدد وجود دارد اما آن نگاه اجتماعی که گفته شد و همچنین آموزش‌ندیدگی از دوران کودکی باعث شده که مردها اصلا دنبال این مسائل نروند.

در همین حال، شریفی به یک تناقض جالب اشاره می‌کند: از یک‌سو، بسیاری از مردان از روتین پوستی گریزان‌اند. از طرف دیگر، بخشی از آقایان سراغ کارهایی مثل لیزر موهای زائد، تزریق ژل لب، زاویه‌سازی فک و حتی آرایش صورت می‌روند؛ رفتاری که گاه از نگاه عمومی افراطی تلقی می‌شود. اما شاید همین گروه‌ با تابوشکنی، به عادی‌سازی مراقبت پوستی در مردها کمک کنند.

مورد دیگری که متخصصان به آن اشاره می‌کنند، این است که مردان ممکن است در یافتن مدل‌های مناسب برای روتین پوستی خود مشکل داشته باشند. چون بیشتر محصولات و تبلیغات مربوط به مراقبت از پوست روی زنان متمرکزند. باید دید چرا تبلیغات محصولات مراقبت پوست بیشتر روی زنان متمرکز است و در ایران چقدر برندها حاضرند روی بازار مردها سرمایه‌گذاری کنند؟ چراکه اگر تبلیغات، تمرکز بیشتری روی نسل‌های مختلف آقایان انجام دهد، حتما تمایل آنها برای مراقبت از خودشان بیشتر خواهد شد.

بیشتر بخوانید؛

• چرا آقایان خجالت می‌کشند مراقب پوست‌ خود باشند؟

• ۱۵ نکته خیلی مهم برای انتخاب بهترین ضدآفتاب

• اشتباهاتی که باعث می‌شود کرم ضدآفتاب اثر نکند

• عدد SPF ضدآفتاب چقدر مهم است؟

کاهش تستسترون مردانه با انجام روتین پوستی!

شبکه‌های اجتماعی نیز در کوچک‌نمایی یا بزرگ‌نمایی یک موضوع نقش مهمی دارند. مثلا خیلی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به شوخی و جدی می‌نویسند که یک سری کارها – مثل روتین پوستی – می‌تواند باعث کاهش تستسترون در مردان شود. درحالی‌که این ادعا کاملاً نادرست و بدون پایه علمی است. به گفته متخصصان، هیچ تحقیقی نشان نداده که شستن صورت، استفاده از کرم ضدآفتاب یا مرطوب‌کننده، یا حتی لیزر موهای زائد، تأثیری بر سطح هورمون‌های مردانه دارد. این‌ها فقط باورهای غلط یا شوخی‌های کلیشه‌ای هستند که در شبکه‌های اجتماعی زیاد دیده می‌شوند.

تستسترون، یک هورمون جنسی مردانه است که در بلوغ جنسی مردان (رویش موهای بدن، بم شدن صدا و رشد عضلات) نقش دارد، باعث افزایش توده عضلانی و قدرت بدنی می‌شود، بر میل جنسی و عملکرد جنسی تأثیر می‌گذارد، در خلق‌وخو و تمرکز و سطح انرژی نقش دارد و بر سلامت استخوان‌ها و تولید گلبول‌های قرمز مؤثر است.

این اشتباه ریشه در ذهنیت قدیمی دارد که مرد واقعی نباید به ظاهرش اهمیت دهد، وگرنه ممکن است ضعیف به نظر برسد. درحالی‌که مراقبت از پوست یعنی پیشگیری از بیماری‌ها، آفتاب‌سوختگی، پیری زودرس و افزایش اعتماد به نفس و هیچ ارتباطی با مردانگی و کاهش هورمون‌های مردانه ندارد. شریفی می‌گوید: اگر چیزی قرار است تستوسترون مردان را پایین بیاورد، آن خواب بی‌کیفیت، تغذیه ناسالم، چاقی، کم‌تحرکی و استرس شدید است. نه کرم زدن یا شستن صورت!

حداقل کاری که می‌توانید برای پوست‌تان بکنید

کارشناسان پوست تاکید دارند که مراقبت از پوست می‌تواند خیلی ساده و طبیعی باشد و قرار نیست آقایان کار شاقی انجام دهند؛ شستن روزانه صورت با آب و صابون مناسب و استفاده از کرم ضدآفتاب با SPF مناسب برای شروع کافی است.

دکتر محمدحسن ناصح، متخصص پوست و مو و زیبایی در گفتگو با همشهری‌آنلاین تاکید می‌کند که هم خانم‌ها، هم آقایان و هم کودکان باید روزانه از ضد آفتاب استفاده کنند. اصلا خیلی از آقایان به واسطه شغل‌شان نیاز بیشتری به استفاده از ضدآفتاب دارند. چون خیلی از آنها در فضای باز کار می‌کنند.

به گفته دکتر ناصح، استفاده از ضدآفتاب فقط برای زیبایی پوست نیست. استفاده روتین از ضدآفتاب باعث جلوگیری از پیری پوست می‌شود، رطوبت پوست را تا حدی تامین می‌کند و از پوست دربرابر ابتلا به انواع سرطان پوست محافظت می‌کند.