همشهری‌آنلاین: فردا (دوشنبه) روز «تنوع زیستی و سرمایه ملی» است، به این بهانه محمدعلی یکتانیک، کارشناس و فعال محیط زیست طی یادداشتی که برای همشهری آنلاین نوشته،آورده است:«تغییرات اقلیمی، الگوی بارش را در ایران به‌شدت دگرگون کرده و زیستگاه‌های طبیعی کشور را با بحرانی بی‌سابقه روبه‌رو کرده است. خشکسالی گسترده، امروز نه‌فقط تالاب‌ها، بلکه مراتع، رودخانه‌ها، و جنگل‌ها را نیز در معرض نابودی قرار داده است. کاهش شدید منابع آبی، جنگل‌های زاگرس و البرز را تضعیف کرده و بستر بروز بیماری‌هایی شده که پیش‌تر دیده نمی‌شد.جنگل‌های هیرکانی، که میراث طبیعی جهانی به شمار می‌روند، شرایط خوبی ندارد.»
او در این یادداشت ادامه می‌دهد:« از سوی دیگر، آتش‌سوزی‌های گسترده طبیعت را تهدید می‌کند؛ آتش سوزی هایی که هم ناشی از خشکی شدید پوشش گیاهی و هم در بسیاری موارد تعمدی است. تنها در یک نمونه به تازگی بیش از ۴ هزار هکتار از جنوب پارک ملی «بمو» در استان فارس طعمه آتش شد؛ گستره‌ای معادل دو رشته‌کوه. با وجود امکان شناسایی عاملان این تخریب‌ها، برخورد جدی با آنان نادیده گرفته می‌شود و آتش‌سوزی به پدیده‌ای عادی در سراسر ایران تبدیل شده است.خشکسالی نه‌تنها پوشش گیاهی، بلکه حیات وحش را نیز در تنگنا قرار داده است. کاهش منابع آبی، حیوانات را ناگزیر به مهاجرت و ترک زیستگاه‌ها کرده است. حتی در پارک ملی گلستان، یکی از مهم‌ترین پارک‌های ملی کشور، حیات وحش با تانکر آبرسانی می‌شود. چشمه‌هایی که زمانی با دبی بالا جاری بودند، اکنون کاملاً خشک شده‌اند.
در این یادداشت همچنین آمده است:« ایران با برخورداری از اقلیم‌های متنوع، زیست‌گاهی غنی برای گونه‌های گیاهی و جانوری است. بیش از ۱۰ هزار گونه‌ی گیاهی در کشور شناسایی شده‌اند؛ رقمی بیشتر از کل قاره اروپا. همچنین، مسیر مهاجرت صدها هزار پرنده از آسمان ایران می‌گذرد. اما این میراث طبیعی بی‌همتا، در معرض تهدیدی جدی قرار گرفته است.»
یکتانیک به آسیب‌هایی که محیط زیست ایران به آن مبتلاست اشاره کرده و نوشته است:«در یکی از راهکارهای مطرح برای حفاظت، مشارکت مردمی است. اما به باور بسیاری از کارشناسان، این طرح بیش از آن‌که جنبه اجرایی داشته باشد، به شعاری تبدیل شده برای فرار از مسئولیت‌ها. به‌ویژه در زمینه مقابله با جرائم زیست‌محیطی، حفاظت مشارکتی به جایگاه قانونی محیط‌بانان آسیب زده و جسارت متخلفان را افزایش داده است.در حال حاضر، کمبود شدید نیروی محیط‌بان یکی از اساسی‌ترین مشکلات است. طبق آمار رسمی، ایران تنها یک نوزدهم استاندارد جهانی محیط‌بان در مناطق خشکی و یک پنجاهم در تالاب‌ها دارد. در حوزه‌های دریایی، حضور محیط‌بان‌ها عملاً صفر است. حتی حضور هزاران همیار محیط زیست هم نمی‌تواند خلأ این نیروهای تخصصی را پر کند.»
این فعال محیط زیست در یادداشت خود آورده است:« در چهار دهه گذشته، سازمان حفاظت محیط زیست نتوانسته سیاست‌های موفقی در پیش گیرد. پروژه‌های بزرگی که با حمایت مالی بین‌المللی آغاز شدند، از جمله پروژه‌های مربوط به تالاب‌ها، یوزپلنگ، درنای سیبری، زاگرس و دریاچه ارومیه، شکست خورده‌اند. کارشناسان معتقدند مشکل نه در مردم و نه در دولت، بلکه در ساختارهای داخلی محیط زیست و برخی از کارشناسانی است که منافع شخصی خود را مقدم بر منافع ملی می‌دانند.امروز شاهد فرونشست ۷۰۰ دشت، خشک شدن تالاب‌ها، کاهش چشمگیر تنوع زیستی و آتش‌سوزی‌های پی‌درپی در طبیعت هستیم. روند فعلی اگر ادامه یابد، نه‌تنها به نابودی منابع طبیعی منجر خواهد شد، بلکه آینده زیست‌محیطی کشور را به‌شدت تیره خواهد کرد.»
این فعال محیط زیست در ادامه یادداشت خود درخصوص پیش بینی از آینده محیط زیست و تنوع زیستی ایران تاکید کرده است:«پیش‌بینی آینده طبیعت، کاری دشوار و حتی غیرممکن است. بسیاری از پیش‌بینی‌های جهانی درباره تغییرات اقلیمی نیز اشتباه از آب درآمده‌اند. با این حال، نمی‌توان گرمایش زمین، فشار بیش از حد بر مراتع، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع دریایی و سوءمدیریت را نادیده گرفت. آنچه مسلم است، طبیعت ایران بیش از هر زمان دیگر نیازمند تغییر ساختاری در سیاست‌ها و مدیریت محیط زیست است؛تغییری که بدون اجرای قانون، هرگز محقق نخواهد شد.»
به‌گزارش همشهری‌آنلاین، یکتا نیک درپایان یادداشت خود به راهکارهای رفع مشکلات محیط زیستی اشاره کرده و نوشته است:« تنها راه‌حل پایدار، اجرای کامل و قاطع قانون است. تجربه موفق قانون بستن کمربند ایمنی در رانندگی نشان داده که قانون، اگر جدی گرفته شود، می‌تواند رفتار عمومی را تغییر دهد. اما در حوزه محیط زیست، اراده‌ای برای اجرای قانون وجود ندارد و به‌جای آن، سیاست‌های جایگزینی پیشنهاد می‌شوند که کارآیی لازم را ندارند.»
