به گزارش همشهری آنلاین، رئیس شورای بین‌المللی موزه‌های ایران و پژوهشگر میراث فرهنگی درباره اهمیت خلیج فارس در این نشست گفت: «موضوع خلیج فارس زوایای مختلفی مانند باستان شناسی، تاریخ دریانوردی و... دارد. خلیج فارس، آبراهی که گرچه کهن است ولی از نظر وضعیت فعلی دوره زیادی طولانی را سپری نکرده است. ۱۸ هزار سال از زمان یخبندان هایی که ما شاهد آن بودیم و آخرین یخبندان که مربوط به یخبندان دوره چهارم زمین شناسی است، وضعیت امروز خلیج فارس را به وجود آورده است. حتی قبل از آن، زمان‌هایی بوده که این منطقه فاقد آب یا وضعیت فعلی آن بوده است. به عبارتی آبراه تاریخی در اطراف یک تمدن و فرهنگ شکل می‌گیرد؛ مانند نیل، سِن و البته همه آبراه های دیگر، اما در خلیج فارس و بر روی این خلیج تمدن و فرهنگ شکل گرفته است.»
احمد محیط طباطبایی ادامه داد: «خیلی‌ها گمان می‌کنند که مثلا دریانوردی در رود نیل سابقه طولانی دارد، ولی به صراحت می‌توان گفت که قدیمی‌ترین فرهنگ دریانوردی مستندشده جهان متعلق به خلیج فارس است. خلیج فارس در دنباله یک تمدن و فرهنگ تاریخی قدیم که به آن فرهنگ سواحلی گفته می‌شود. ما همچنان شاهد این فرهنگ دریانوردی در جزیره قشم، لافت، گوران و در خیلی از جاهای دیگر هستیم.»
رئیس شورای بین‌المللی موزه‌های ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «ما در مردادماه نوروز دریایی در جزایر خود داشتیم که با توجه به وزش باد صیادان آماده ماهگیری می‌شدند. در واقع فصل جدیدی از زندگی را در خلیج فارس فراهم می‌کرد که هنوز هم در این حوزه شاهد آن هستیم.»
محیط طباطبایی اضافه کرد: «در زمانی که مهاجرت آریایی‌ها در منطقه ایران گسترش پیدا کرده و قوم پارس به قدرت سیاسی و به ایجاد نخستین امپراطوری منجر می شود، نام خود را بر روی این دریا می‌گذارد. از آن زمان تاکنون نام خلیج فارس بر روی این دریا نقش بسته است.»
خلیج‌فارس، یک حوزه فرهنگی
در ادامه این نشست، عبدالمجید ارفعی، پژوهشگر برجسته زبان‌های باستانی به سخنرانی پرداخت. او گفت: «خلیج فارس یک حوزه فرهنگی محسوب می‌شود. اگر ما مدیترانه هم ببینیم، متوجه می‌شویم که در اطراف آن یک فرهنگ واحد وجود دارد. درباره خلیج فارس هم چنین اتفاقی رخ داد و بیشترین ساحل از این آبراه متعلق به ایران است. چه بسا در گذشته نه چندان دور، بخش‌های جنوبی هم اشتراک بیشتری به فرهنگ خلیج فارس داشتند. به تعبیر دیگر می‌خواهم بگویم که مرزهای سیاسی خیلی دلشان می خواهد که جدایی فرهنگی هم ایجاد کنند ولی ما خوشحال هستیم که چنین اتفاقی نمی‌افتد.»
عبدالمجید ارفعی عنوان کرد: «حدود ۱۵ سال پیش موزه خلیج فارس را راه‌اندازی کردیم که طراح آن خودم بودم. موزه‌ای که ما طراحی کردیم، عمارتی از اداره کل ارشاد آن دوره و هم‌سایت برکه‌ها بود. بدین ترتیب، قرار شد به یک موزه تبدیل شود که امروز شاهد چنین موزه ای در بندرعباس هستیم. چه خوب که ما این موزه را داریم و شاید تنها موزه قابل عرضه در محدوده بندرعباس با کیفیت بالا باشد.
علی دهباشی، مدیرمسئول مجله فرهنگی و هنری بخارا یکی دیگر از سخنرانان این نشست بود. پخش فیلم مستند «نام خلیج‌فارس» به کارگردانی ارد عطارپور از دیگر بخش‌های این برنامه بود که با روایتی مستند و تاریخی به بررسی نام دیرین و اصالت خلیج‌فارس در متون کهن و اسناد بین‌المللی می‌پردازد. در این مستند اسناد و نقشه‌ها به‌خصوص سخنرانی‌های رهبران عرب درباره خلیج‌فارس بررسی شده‌اند.
