یکی از عوامل اصلی این فشار، تصمیمات اخیر در خصوص صندوق‌های اهرمی و کاهش ضریب اعتباری آنها بوده است. این تصمیم که به نظر می‌رسد بدون برنامه‌ریزی مناسب و در زمانی نامناسب اجرایی شده، واکنش منفی بازار را به دنبال داشته است. صندوق‌های اهرمی که در شرایط کنونی با حباب‌های منفی مواجه شدند، با وجود ارزندگی در قیمت‌های فعلی، نتوانستند توجه سرمایه‌گذاران را جلب کنند. این وضعیت که برای نخستین مرتبه در این گروه از صندوق‌ها مشاهده می‌شود، نشان‌دهنده نگرانی‌های عمیق فعالان بازار نسبت به آینده این ابزارهای مالی است. در صورتی که این تصمیم به‌صورت تدریجی و با فراهم کردن فرصت کافی برای تطبیق بازار اجرا می‌شد، احتمال می‌رفت تاثیرات منفی کمتری به دنبال داشته باشد.
یکی از ویژگی‌های بارز بازار سرمایه در ماه‌های اخیر، وابستگی شدید آن به اخبار سیاسی بوده است. برخلاف گذشته که تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال نقش پررنگی در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران داشتند، بازار به‌شدت تحت‌تاثیر تحولات سیاسی و مذاکرات بین‌المللی قرار دارد. اخبار مثبت از مذاکرات می‌تواند به تشکیل صف‌های خرید منجر شود، در‌حالی‌که اخبار منفی یا عدم پیشرفت در گفت‌وگوها، به‌سرعت صف‌های فروش را سنگین می‌کند. این وضعیت، تحلیل‌پذیری بازار را کاهش داده و آن را به فضایی پرریسک برای سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است.
با وجود روند نزولی کلی بازار، برخی گروه‌ها و شرکت‌ها عملکرد متفاوتی داشتند. گروه سیمان یکی از برجسته‌ترین گروه‌های بورسی در یک سال اخیر بوده که بازدهی مطلوبی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده است. رقابت در بورس کالا و قیمت‌های جذاب محصولات این گروه، نشان‌دهنده پتانسیل بالای آنها برای ادامه این روند مثبت بوده، مشروط بر اینکه ناترازی انرژی و قطعی برق یا گاز، تولید آنها را محدود نکند. گروه‌های قند و شکر و زراعت نیز به دلیل افزایش نرخ محصولات، شرایط مساعدی برای سرمایه‌گذاری پیدا کردند. همچنین، شرکت‌های خودروسازی مانند ایران‌خودرو و سایپا در انتظار افزایش نرخ محصولات خود هستند که می‌تواند به بهبود وضعیت آنها کمک کند. با‌این‌حال، ناترازی انرژی همچنان چالشی جدی برای بسیاری از صنایع محسوب می‌شود.
با توجه به شرایط کنونی، انتظار می‌رود فشار فروش در روزهای ابتدایی هفته جاری ادامه داشته باشد. با‌این‌حال، به‌مرور و با نزدیک شدن به پایان هفته، احتمال بهبود تقاضا در برخی نمادهای ارزنده وجود دارد. فصل مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها نیز می‌توانست عاملی برای بهبود وضعیت بازار باشد، اما تاثیر عوامل منفی مانند تصمیمات مربوط به صندوق‌های اهرمی و نگرانی‌های سیاسی، این فرصت را تا حدودی تحت‌الشعاع قرار داده است.
در صورت انتشار اخبار سیاسی مثبت، به‌ویژه در حوزه مذاکرات، بازار می‌تواند به‌سرعت از حالت منفی به مثبت تغییر جهت دهد و شاهد افزایش تقاضا باشد. در غیر این صورت، احتمال تداوم روند متعادل یا نزولی در کوتاه‌مدت وجود دارد. بنابراین توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران با دقت تحولات سیاسی و اقتصادی را رصد کرده و با رویکردی محتاطانه به تصمیم‌گیری بپردازند.
* کارشناس بازار سرمایه
