به گزارش بهداشت نیوز رژیم‌های سم‌زدایی، که اغلب با نام "دتاکس" شناخته می‌شوند، با ادعای پاکسازی بدن از سموم و بهبود کلی سلامت، طرفداران بسیاری در شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات پیدا کرده‌اند. این روش‌ها، از آب‌میوه‌درمانی گرفته تا روزه‌داری متناوب و مصرف مکمل‌های خاص، به‌عنوان راه‌حلی سریع برای بازسازی و احیای بدن معرفی می‌شوند. اما آیا این ادعاها ریشه در شواهد علمی دارند؟
وعده‌های فریبنده رژیم‌های دتاکس
طرفداران پر و پا قرص رژیم‌های دتاکس معتقدند این برنامه‌های غذایی می‌توانند سموم محیطی، فلزات سنگین و مواد زائد انباشته شده را از بدن دفع کنند. آن‌ها همچنین وعده افزایش سطح انرژی، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و حتی شفافیت پوست را می‌دهند. رژیم‌های رایج در این حوزه شامل مصرف چند روزه آب‌میوه‌ها، چای‌های گیاهی خاص یا رژیم‌های بسیار کم‌کالری مایع هستند. اما سوال اساسی این است: آیا بدن ما واقعاً به چنین مداخلاتی برای پاکسازی نیاز دارد؟
نگاه علم به پدیده دتاکس: بدن، استاد سم‌زدایی طبیعی
واقعیت این است که بدن انسان به طور شگفت‌انگیزی مجهز به سیستم‌های طبیعی و کارآمد برای دفع سموم است. کبد و کلیه‌ها دو ارگان حیاتی هستند که نقش اصلی را در این فرآیند ایفا می‌کنند؛ کبد مواد مضر را متابولیزه و بی‌خطر کرده و کلیه‌ها آن‌ها را از طریق ادرار دفع می‌کنند. تاکنون هیچ مدرک علمی معتبری ارائه نشده که نشان دهد رژیم‌های دتاکس می‌توانند عملکرد این ارگان‌ها را بهبود بخشیده یا فرآیند سم‌زدایی را تسریع کنند.
یکی از چالش‌های اصلی با ادعاهای رژیم‌های دتاکس، عدم تعریف دقیق "سمومی" است که قرار است دفع شوند. این ابهام، ارزیابی علمی و اثبات کارایی این رژیم‌ها را عملاً غیرممکن می‌سازد. همچنین، کاهش وزن اولیه‌ای که برخی افراد پس از این رژیم‌ها تجربه می‌کنند، اغلب ناشی از دست دادن آب بدن یا محدودیت شدید کالری است، نه لزوماً دفع سموم انباشته شده.
خطرات پنهان در رژیم‌های دتاکس
بسیاری از رژیم‌های دتاکس، به ویژه آن‌هایی که بر پایه مایعات یا محدودیت شدید کالری هستند، می‌توانند خطراتی نیز به همراه داشته باشند. کمبود مواد مغذی ضروری، احساس خستگی مفرط، سردرد، و بروز اختلالات گوارشی از جمله عوارض جانبی احتمالی این رژیم‌ها هستند. بنابراین، قبل از شروع هرگونه رژیم سم‌زدایی، مشورت با متخصص تغذیه ضروری است.
چرا دتاکس اینقدر محبوب است؟
محبوبیت گسترده رژیم‌های دتاکس بیشتر ریشه در عوامل روان‌شناختی و اجتماعی دارد. این رژیم‌ها به افراد حس کنترل بر بدن و سلامتی خود را القا کرده و احساس "پاکسازی" و "شروع دوباره" را به ارمغان می‌آورند. تبلیغات گسترده توسط اینفلوئنسرها و برندهای تجاری نیز در ترویج دتاکس به عنوان راهی سریع و آسان برای دستیابی به سلامت نقش بسزایی داشته است. تأثیر روانی مثبت ناشی از تکمیل یک رژیم کوتاه‌مدت، حتی اگر نتایج آن پایدار نباشد، نیز در این محبوبیت بی‌تأثیر نیست.
جایگزین‌های سالم و علمی برای "پاکسازی بدن"
به جای اتکا به رژیم‌های دتاکس که فاقد پشتوانه علمی قوی هستند، تمرکز بر راهکارهای پایدار و مبتنی بر شواهد برای حفظ سلامت توصیه می‌شود:
تغذیه متعادل: مصرف یک رژیم غذایی غنی از فیبر، میوه‌ها، سبزیجات تازه و پروتئین‌های باکیفیت، به عملکرد بهینه کبد و کلیه‌ها در فرآیند طبیعی سم‌زدایی کمک می‌کند.
نوشیدن آب کافی: هیدراتاسیون مناسب برای تسهیل دفع مواد زائد از طریق ادرار و حفظ عملکرد صحیح کلیه‌ها ضروری است.
فعالیت بدنی منظم: ورزش به بهبود متابولیسم، گردش خون و در نتیجه فرآیندهای طبیعی دفع سموم بدن کمک می‌کند.
مشاوره تخصصی: در صورت نیاز به برنامه‌ریزی غذایی خاص یا نگرانی در مورد سلامت، مشاوره با یک متخصص تغذیه یا پزشک بهترین راهکار است.
در نهایت، باید پذیرفت که رژیم‌های سم‌زدایی در اغلب موارد غیرضروری بوده و شواهد علمی معتبری برای اثبات ادعای پاکسازی بدن از سموم توسط آن‌ها وجود ندارد. بدن ما به طور طبیعی این وظیفه را به خوبی انجام می‌دهد. کلید دستیابی به سلامت پایدار، پیروی از یک سبک زندگی سالم و متعادل است، نه دنبال کردن ترندهای زودگذر.
منبع: خبر آنلاین
