با ورود به خرداد، مجلس شورای اسلامی بار دیگر در آستانه یکی از سرنوشت‌سازترین رویدادهای داخلی خود قرار گرفته است؛ انتخاب هیئت رئیسه دائم برای دومین سال از اجلاسیه دوازدهم. این لحظه، همواره میدان رقابت‌های سیاسی داغ، ترازو کشیدن وزن جناح‌ها و نقشه‌کشی‌های پیچیده قدرت بوده است. حالا هم، بازیگران شناخته‌شده و چهره‌های جدیدی که در صفوف متنوع سیاسی جای گرفته‌اند، آماده‌اند تا سهم خود را در این معرکه طلب کنند.
هیئت رئیسه؛ ستون فقرات مجلس
بر اساس ماده ۱۲ آئین‌نامه داخلی، هیئت رئیسه دائم مجلس هر سال با رأی مستقیم نمایندگان شکل می‌گیرد؛ مجموعه‌ای ۱۲ نفره که شامل رئیس، دو نایب‌رئیس، شش دبیر و سه ناظر است. این انتخابات مخفی و محرمانه برگزار می‌شود تا استقلال رأی نمایندگان حفظ شود و از دخالت‌های بیرونی جلوگیری گردد؛ قانونی که حکایت از حرمت و سنگینی مسئولیت نمایندگان دارد.
رقابت بر سر کرسی ریاست
از میان این هیاهوی انتخاباتی، خبر مهم حضور احمد بیگدلی، نماینده خدابنده و عضو کمیسیون اجتماعی، در صف نامزدهای ریاست مجلس است. بیگدلی که چهره‌ای نوظهور در قامت رقابت‌های بزرگ پارلمانی است، امید دارد بتواند با موج تازه‌ای به کرسی ریاست تکیه زند.
اما محمدباقر قالیباف، رئیس کنونی و چهره‌ای آشنا با پله‌های قدرت، قصد دارد بار دیگر دست بر شانه رهبری مجلس بگذارد و این کرسی را حفظ کند، این دوگانگی، نوید رقابتی حساس و دو قطبی را می‌دهد که می‌تواند آرایش سیاسی مجلس را دستخوش تحول یا تأیید وضع موجود کند.
صف‌آرایی نامزدها در نایب‌رئیسی و دبیری
در گوشه‌های دیگر این میدان، صفی طولانی از نامزدها برای نایب‌رئیسی، دبیری و ناظری شکل گرفته است. چهره‌هایی مثل حاجی‌بابایی، نیکزاد، حاجی‌دلیگانی، مصری، منادی سفیدان و ذوالنور هر یک برگ‌های زرین و تجربه‌های گرانبهایی را در پرونده خود دارند. این رقابت‌ها نه‌تنها پیچیدگی سیاست داخلی مجلس را نشان می‌دهد، بلکه بازتابی از تنوع جناحی و گاهی شکاف‌های درون‌اصولگرایی است.
همچنین برای جایگاه دبیری و ناظران نیز افرادی همچون محمدمهدی فروردین، علیرضا سلیمی، روح الله متفکرآزاد، احمد نادری، محمد رشیدی، عباس گودرزی، اکبر رنجبرزاده، سید احسان قاضی زاده هاشمی، رضا جباری، فرشاد ابراهیم پور، صدیف بدری، احد آزادی خواه، رضا حاجی پور، عالیه زمانی کیاسر، جلیل میرمحمدی، فاطمه مقصودی، مجتبی بخشی پور، عباس پاپی زاده و مجتبی یوسفی برای تصدی دبیری و ناظران اعلام آمادگی کرده‌اند.
نام‌نویسی داوطلبان تا پایان دوشنبه ادامه دارد و ثبت کتبی نام‌ها به معاونت قوانین مجلس صورت می‌پذیرد. روز ششم خرداد، با آغاز جلسه رأی‌گیری، اسامی نامزدها یک به یک اعلام شده و رأی‌گیری مخفی برگزار می‌شود. در شرایط تساوی، بازی تقدیر با قرعه‌کشی تعیین می‌کند که کدام چهره به کرسی می‌نشیند.
این نکته نیز مهم است که تنها نمایندگان دارای اعتبارنامه رسمی حق نامزدی و تصدی سمت‌ها را دارند؛ موضوعی که ممکن است جابه‌جایی‌هایی در میان نامزدها رقم بزند.
این روزها سوال اصلی رسانه‌ها و تحلیل‌گران، همین است که آیا مجلس حاضر به پذیرش تغییر است یا باز هم بر چهره‌های کهنه‌کار تکیه می‌زند؟ قالیباف با سابقه‌ای پنج‌ساله و مدیریتی آزموده، یکی از گزینه‌های پرقدرت است، اما ورود بیگدلی و دیگر نامزدهای تازه‌نفس می‌تواند تکانی به آرای سنتی بدهد و نمودار قدرت را بازنقش‌کشی کند.
فضای رقابت امسال برخلاف دوره‌های گذشته، کمتر رنگ و بوی انتخابات دارد و بیشتر روی کارآمدی، ارزیابی عملکرد گذشته و اختلافات مدیریتی متمرکز است؛ موضوعاتی که حتماً در تصمیم نمایندگان تأثیرگذار خواهد بود.
با توجه به اکثریت اصولگرایان در مجلس دوازدهم، بیشتر این رقابت‌ها در میان خود آن‌ها شکل گرفته است. حضور نامزدهای شاخصی چون حاجی‌بابایی، ذوالنور و حاجی‌دلیگانی نشان می‌دهد که اجماع کامل در این طیف به آسانی دست یافتنی نیست و این موضوع، قدرت اقلیت‌ها و مستقل‌ها را برای تأثیرگذاری افزایش می‌دهد.
این تحرکات، دگرگونی در صف‌بندی‌های جناحی را به خوبی نمایش می‌دهد؛ پدیده‌ای که نه تنها نتایج انتخابات هیئت رئیسه، بلکه تعامل مجلس با دولت و تصمیم‌گیری در لوایح کلیدی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
هیئت رئیسه جدید؛ مسیری دشوار پیش رو
هیئت رئیسه‌ای که در خردادماه انتخاب می‌شود، یک سال کامل وظیفه هدایت جلسات، برنامه‌ریزی دستورکارها، تنظیم لوایح و طرح‌ها و حفظ نظم در صحن علنی را به‌عهده خواهد داشت. کارآمدی یا ناکارآمدی این تیم مدیریتی می‌تواند به‌طور مستقیم بر کیفیت قانون‌گذاری و انضباط کاری مجلس اثرگذار باشد.
از سوی دیگر، سوگند اعضای هیئت رئیسه پس از انتخاب، یادآور مسئولیت خطیری است که آنان در برابر ملت، قانون اساسی و شأن نمایندگی به‌عهده می‌گیرند؛ مسئولیتی که فراتر از ریاست جلسات، به پاسداری از آئین‌نامه و اخلاق پارلمانی نیز گسترش می‌یابد.
فرآیند انتخاب هیئت رئیسه دومین اجلاسیه مجلس شورای اسلامی، نقطه آغازگر فصل تازه‌ای از تعاملات سیاسی، مدیریتی و تقنینی در کشور است. این رویداد، نه‌تنها آزمونی برای چهره‌های قدیمی مجلس در حفظ جایگاه خود، بلکه فرصتی برای ظهور چهره‌های جدید و بازتعریف توازن قدرت درون قوه مقننه است.
