رسول سلیمی: حملات اسرائیل به نوار غزه در ۲۸ و ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴، که رسانه ها آن را «شدیدترین موج حملات از زمان فروپاشی آتش‌بس ژانویه ۲۰۲۵» خواند، در پی افزایش تنش‌ها پس از مذاکرات ناموفق دوحه و تشدید فشارهای دیپلماتیک منطقه‌ای انجام شد. این حملات، که به گفته وزارت بهداشت غزه حداقل ۳۰۰ کشته و صدها زخمی برجای گذاشت، با عملیات زمینی و هوایی گسترده‌ای همراه بود که اهداف متعددی از جمله زیرساخت‌های حماس، تونل‌های زیرزمینی و مناطق غیرنظامی را هدف قرار داد.
زمینه این حملات به فروپاشی آتش‌بس دو ماهه (ژانویه تا مارس ۲۰۲۵) بازمی‌گردد، که پس از حمله غافلگیرانه اسرائیل در ۱۸ مارس ۲۰۲۵ (۲۸ اسفند ۱۴۰۳) پایان یافت. چه آنکه نتانیاهو، در ۲۹ اردیبهشت اعلام کرد که هدف این حملات «کنترل کامل غزه» و «نابودی حماس» است. با این حال، فشارهای بین‌المللی، از جمله هشدار سازمان ملل درباره مرگ ۱۴,۰۰۰ نوزاد در صورت تداوم محاصره کمک‌ها، و انتقادهای اروپا و آمریکا، پیچیدگی‌های این عملیات را افزایش داده است.
در همین حال، رسانه ها گزارش دادند که حملات به بیمارستان اروپایی در خان یونس، که اسرائیل مدعی بود مرکز فرماندهی حماس در آن قرار دارد، منجر به شهادت ۲۸ نفر شد. رویترز نوشت که عملیات «چرخ‌های گیدئون» با هدف «کنترل عملیاتی» بخش‌هایی از غزه و نابودی زیرساخت‌های نظامی حماس طراحی شده است. اسرائیل همچنین مدعی شد که محمد سنوار، رهبر حماس در غزه و برادر محمد سنوار، در حمله به تونلی زیر بیمارستان هدف قرار گرفته، هرچند مرگ او تأیید نشده است. در همین راستا تایمز اسرائیل گزارش داد که حملات به جبالیا و بیت لاهیا در شمال غزه، با هدف تخریب موشک‌اندازها و پایگاه‌های عملیاتی حماس انجام شد. نیویورک تایمز نیز نوشت که اسرائیل با هدف «فشار حداکثری» برای آزادسازی گروگان‌ها، حملات را تشدید کرده، اما این استراتژی خطر تلفات غیرنظامی را افزایش داده است.
ناظران سیاسی معتقدند استراتژی اسرائیل، که «جنگ تمام‌عیار با حماس» توصیف می شود، با چالش‌هایی مواجه است: نخست، عدم توانایی در تأیید ترور رهبران ارشد حماس، که به گفته رسانه ها، روحیه نیروهای حماس را حفظ می‌کند. دوم، مقاومت حماس در تونل‌های زیرزمینی، که پیچیدگی عملیات را افزایش داده است.
آزادسازی اُسرا: فشار نظامی برای مذاکره
اسرائیل از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، که ۲۵۱ اسیر را به غزه برد، آزادسازی اسرا را اولویت اصلی خود اعلام کرده است. رویترز نیز گزارش داد که اسرائیل با تشدید حملات، به دنبال فشار بر حماس برای ازسرگیری مذاکرات دوحه است، که در آن حماس پیشنهاد آزادی ۹ گروگان در ازای آتش‌بس ۶۰ روزه را مطرح کرده بود. این در حالی بود که نتانیاهو تأکید کرد که «مذاکرات تنها زیر آتش» انجام خواهد شد.
آزادسازی اسرا، هدف سیاسی و انسانی کلیدی اسرائیل است، اما استراتژی نظامی فعلی با ریسک‌های بالایی همراه است. نیویورک تایمز نیز گزارش داد که حملات گسترده، ممکن است حماس را به جای مذاکره، به اقدامات تلافی‌جویانه سوق دهد. گاردین نیز در تحلیلی تاکید کرد که خانواده‌های گروگان‌ها در تل‌آویو تظاهرات کرده و خواستار توقف حملات برای اولویت دادن به مذاکرات شدند.
ناظران سیاسی معتقدند استراتژی «مذاکره زیر آتش» نتانیاهو، که «بی‌سابقه» توصیف شده، با انتقاد داخلی همراه است. چه آنکه برخی مقامات نظامی اسرائیل نیز معتقدند این رویکرد، جان اسرا را به خطر می‌اندازد. با این حال، فشار نظامی ممکن است حماس را به پذیرش شروط محدود، مانند آزادی اسرای غیرنظامی، وادار کند، اما موفقیت این هدف به میانجی‌گری قطر و آمریکا بستگی دارد.
کنترل کامل غزه: بازسازی جغرافیای سیاسی
تحلیلگران به کوچک‌سازی مناطق غزه و استقرار نیروهای ارتش در محورهای نتزاریم، موراگ و فلادلفی اشاره می کنند، که نشان‌دهنده تلاش برای تقسیم غزه به مناطق تحت کنترل است. در همین حال هدف کنترل کامل غزه، نشان‌دهنده تغییر استراتژی اسرائیل از «نابودی حماس» به «بازسازی جغرافیای سیاسی» منطقه است. نیویورک تایمز نیز در تحلیلی نوشت که این طرح، با هدف تضعیف حاکمیت حماس و ایجاد مناطق تحت کنترل اسرائیل، خطر تشدید درگیری‌های طولانی‌مدت را افزایش می‌دهد. اما این استراتژی با چالش‌های داخلی و خارجی مواجه است: در داخل، خستگی نیروهای ذخیره ارتش اسرائیل، عملیات را دشوار کرده است. در سطح بین‌المللی نیز بیانیه مشترک بریتانیا، فرانسه و کانادا که گسترش عملیات نظامی را «به شدت» محکوم کرد.
اما کارشناسان می گویند استفاده از محاصره بشردوستانه به‌عنوان اهرم فشار، استراتژی بحث‌برانگیز اسرائیل است که با هدف تضعیف حماس و وادار کردن آن به مذاکره طراحی شده است. نیویورک تایمز نیز گزارش داد که این سیاست، به جای تسلیم حماس، خشم عمومی در غزه را افزایش داده و حمایت از حماس را تقویت کرده است. چه آنکه محاصره غزه، با ایجاد بحران انسانی، فشارهای بین‌المللی بر اسرائیل را تشدید کرده و به انزوای دیپلماتیک آن منجر خواهد شد. چه آنکه بحران انسانی را تشدید کرده و انتقادات جهانی را برانگیخته است.
۲۱۳۳۱۵
