ابوالفضل وفائیان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: سوم خرداد سالروز آزادسازی خرمشهر، نقطه عطفی در تاریخ جنگ ایران و عراق، بار دیگر یاد و خاطره رشادت رزمندگان اسلام را زنده می‌کند. خرمشهر، شهری استراتژیک و بندری در جنوب ایران، به دلیل قرار گرفتن در کنار آبراه مهم اروندرود (یا شط‌العرب به تعبیر عراقی‌ها) همیشه محل مناقشه و اهمیتی خاص برای دو کشور ایران و عراق داشته است.
این رزمنده و جانباز دوران دفاع مقدس، درباره شرایط اشغال و سپس آزادسازی خرمشهر افزود: پیش از آغاز جنگ، بر اساس قرارداد سال ۱۹۷۵ قرار بود ایران و عراق به طور مشترک از اروندرود استفاده کنند. اما پس از پیروزی انقلاب و به دنبال تغییرات در ساختار ارتش ایران و تصور ضعف نیروهای نظامی، صدام فکر کرد زمان مناسبی برای اعمال ادعاهای عراق است. با پاره کردن قرارداد ۱۹۷۵ و آغاز جنگ، ارتش عراق حمله به ایران را با هدف فتح سریع خرمشهر و استان خوزستان آغاز کرد.
وی گفت: عراقی‌ها به خرمشهر محمره و بندر محمره می‌گفتند و گرفتن این شهر برای آنها اهمیت بالایی داشت. آنها با تمام توان نظامی‌شان، با سلاح‌ها و تجهیزات مدرن و جدید، حمله کردند و گمان می‌کردند می‌توانند ظرف چند روز شهر را به تصرف درآورند.
وفائیان افزود: دفاع جانانه نیروهای ایرانی از بسیجی تا سپاهی و ارتش، معادلات دشمن را بر هم زد. رزمندگان ایرانی علی‌رغم کمبود آموزش تخصصی و امکانات، با مقاومت و ایثار در برابر تجهیزات مدرن و گسترده دشمن ایستادند. با این حال، به دلیل ضعف‌هایی که در ارتش ایران پس از انقلاب به وجود آمده بود و همچنین اختلافات سیاسی داخلی، نهایتاً شهر خرمشهر پس از چندین ماه مقاومت به اشغال نیروهای بعثی عراق درآمد.
این رزمنده و جانباز دوران دفاع مقدس اظهار کرد: پس از اشغال، ارتش عراق با آموزش‌هایی که زیر نظر شوروی دیده بود، استحکامات مستحکمی از سنگرهای بتنی و سازه‌های نظامی در خرمشهر ایجاد کرد. صدام در رسانه‌های عراقی بارها ادعا کرد که ایران دیگر هرگز قادر به بازپس‌گیری خرمشهر نخواهد بود و حتی با لحن رجزخوانی گفت «اگر ایران خرمشهر را پس بگیرد، بصره را به او خواهیم داد.»
وی گفت: اما ورق برگشت. نیروهای ایرانی با همکاری دقیق و برنامه‌ریزی منسجم سپاه و ارتش، عملیات بیت‌المقدس را آغاز کردند؛ عملیاتی که در نهایت منجر به آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد سال ۱۳۶۱ شد. این رویداد نه تنها باعث افزایش روحیه مردم ایران شد که بازتاب گسترده‌ای در سطح منطقه و جهان داشت. هیچ‌کس باور نمی‌کرد که نیروهای ایرانی بتوانند از میان آن حجم از استحکامات و تجهیزات دشمن عبور کنند و خرمشهر را آزاد سازند؛ عملیاتی که در آن، تعداد زیادی از نیروهای عراقی نیز به اسارت درآمدند و دنیا را شوکه کرد.
وفائیان ادامه داد: آزادسازی خرمشهر موقعیت سیاسی ایران را در جهان ارتقا داد. خرمشهر امروز نماد مقاومت و اتحاد ایرانیان است؛ شهری که بازپس‌گیری آن، اعتبار نظامی و سیاسی ایران را در جهان تقویت کرد و نقشی کلیدی در روند دفاع مقدس ایفا نمود.
