به گزارش خبرنگار مهر، همایش ملی همایش ملی هوش مصنوعی؛ ارتباطات انسان-ماشین و آینده آن با حضور علی ربیعی، هادی خانیکی، حسام الدین آشنا، حسین سرفراز، عبدالله بیچرانلو، مهدی موالیی، حسن بشیر، علیرضا عبداللهی نژاد، محسن حسن پور، دکتر مسعود کوثری امروز شنبه سوم خردادماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در این مراسم محمدجواد آذری جهرمی وزیر سابق ارتباطات در صحبت‌هایی با اشاره به پدیده تأثیرگذاری ارتباطات بر تغییر ساختارهای اجتماعی گفت: در یک سخنرانی فردی گفت فناوری پست ارتباط شهرها را تسهیل کرد، فناوری تلفن منازل را به هم متصل کرد، موبایل انسان‌ها را به هم متصل کرد و IOT اشیا را در سطوح مختلف زندگی ما به هم متصل می‌کند.
توانایی یادگیری مغز انسان از هوش مصنوعی بیشتر است
وی افزود: این مثالی که در خصوص تغییرات و اثرات تغییرات مدل ارتباطی بر سبک زندگی اجتماعی بشر زده شد، به نظریه مانوئل کاستلز درباره اثرات شبکه‌های اجتماعی نزدیک است؛ این نظریه می‌گوید نوع و مدل ارتباطات می‌تواند ساختارهای اجتماعی، نظریه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را تغییر دهد؛ این اتفاق امروز در زندگی ما افتاده است.
آذری جهرمی تصریح کرد: آقای عاملی مثالی از مدل نروون ها گفتند، خب تعداد نورون‌های مغزی حیواناتی مانند فیل یا نهنگ از انسان بیشتر است ولی طبیعتاً قدرت فهمشان از انسان بیشتر نیست رابطه قدرت پردازش با تعداد نورون‌ها یک رابطه خطی نیست البته رابطه مستقیم دارند.
وی بیان داشت: توانایی یادگیری مغز انسان به مراتب از هوش مصنوعی بیشتر است اما توانایی محاسباتی مغز انسان از هوش مصنوعی کمتر است. دانیل کارمن در تشریح مدل‌های یادگیری و پردازشی مغز دو دسته سیستم را برمی‌شمارد یکی شهودی و دیگری مبتنی بر عقلانیت و مدل‌های شبیه ریاضی است.
در سه شاخص عمده هوش مصنوعی رتبه ۱۰۰ را داریم
وزیر سابق ارتباطات گفت: ما در سه شاخص عمده آمادگی دولت‌ها برای هوش مصنوعی، با در نظر گرفتن سند ملی هوش مصنوعی در محور اصلی که حکمرانی است، در تبیین چشم انداز رتبه ۱۰۰ دنیا را داریم سند هوش مصنوعی رتبه ما را بهتر کرد و بدتر از این بودیم. در حالی که عربستان در رتبه یکم است. در موضوع سرمایه گذاری، نوآوری و ظرفیت هوش مصنوعی هم رتبه‌های صدم به بالا را داریم در حالی که رتبه‌های کشورهای منطقه را در این شاخص‌ها به خوبی می‌بینید. در حوزه نوآوری، کاربست فناوری توسط دولت یا بخش خصوصی، وجود بخش خصوصی چابک در این عرصه تقریباً در هیچکدام از شاخص‌ها جایگاه مطلوبی نداریم.
وی بیان داشت: اگر هوش مصنوعی قدرت آینده است، گزارش‌های امروز به ما می‌گوید ما آینده را واگذار کرده‌ایم. البته همه قدرت آینده الزاماً هوش مصنوعی نیست اما حوزه‌ای است که همه مؤلفه‌های قدرت اعم از نرم و سخت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این شاخص به ما می‌گوید ما آینده را باختیم و برای آینده برنامه ریزی نکردیم و تلاشی نکرده ایم و وضعیت ما خوب نیست. بسنده شده که همایش بگذارم همه برای خوشایند مقامات بالاتر پروژه داریم. تا اینجا خوب جلو می آییم ولی در ادامه چه کار می‌خواهیم کنیم؟ نمی دانم.
جامعه از دولت در هوش مصنوعی جلوتر است
وی افزود: در استعداد که یکی از زیر شاخه‌های محور اصلی اجراست که کیفیت نیروی انسانی متخصص را مشخص می‌کند ما جایگاه ۶۵ در دنیا داریم. عربستان ۲۵، امارات ۱۵ و ترکیه رتبه ۳۰ را به خود تخصیص داده است. در حوزه نوآوری و در تولید علم یا در بخش تحقیق ما رتبه ۱۵ در دنیا را داریم و شاید بدترین رتبه که در حوزه استراتژی دولتی در توسعه هوش مصنوعی است. یعنی اینکه شرایط اجتماعی من جمله پذیرش اجتماعی است، که یکی از شاخص‌های آن، محیط عملیاتی است، ما در این زمینه ۵۵ هستیم در حالی که در استراتژی دولتی ۷۵ هستیم که این یعنی جامعه از حکومت در زمینه هوش مصنوعی جلوتر است.
شاخص‌های ایران در منطقه مطلوب نیست
آذری جهرمی گفت: در زمینه رقابت دولتی عربستان رتبه اول، امارات پنجم و ترکیه رتبه ۱۵ دارد و معلوم است که ساختار حکومت‌ها برای کسب قدرت در آینده در منطقه و دنیا در حال سرمایه گذاری وسیعی هستند و متأسفانه شاخص‌های مربوط به ایران به هیچ وجه در این زمینه مطلوب نیست.
وی بیان کرد: در عصر جامعه شبکه ای امروز که حجم ارتباطات و داده‌ها به شدت افزایش پیدا کرده است، توان پردازشی مجموعه مغز انسان‌ها نسبت به تحلیل اطلاعات عقب ماندگی را تجربه می‌کند. مغز در مواجهه با سطح اطلاعات و جامعه شبکه ای مقداری دچار عقب ماندگی شده است که برای جبران این موضوع، ۲ تکنولوژی به کار گرفته شده است تا این عقب ماندگی را در سطح محاسباتی جبران کنند.
وی با تبیین جایگاه هوش مصنوعی به عنوان یکی از مؤلفه‌های قدرت گفت: بشر تلاش کرده ابزارهای جایگزین را بیاورد، خلق هوش مصنوعی و پرکاربرد شدن آن، برای فائق آمدن در عصر فعلی است. در عرصه کسب قدرت، کشورهای مختلف دائماً با هم در حال رقابت هستند که یکی از مؤلفه‌های قدرت بحث هوش مصنوعی است. کشورها برای هوش مصنوعی در تلاش هستند ما نیز باید ببینیم برای خلق منافع بیشتر و تبیین ارزش‌ها در آینده چقدر در این مؤلفه‌ها موفق هستیم و به عنوان برگه برنده روی میز بگذاریم؟
وزیر سابق ارتباطات ادامه داد: با ارائه ارزیابی‌ها درباره وضعیت هوش مصنوعی کشور گفت: سندی به نام سند ملی هوش مصنوعی تبیین شده و بناست چشم انداز را پیش ببرد. از اهداف اصلی گفته ایران ار در بین ۱۰ کشور در افق ۱۴۱۲ بگذاریم. اگرچه چشم انداز خوب است ولی در سیاستگذاری تطابق بین اهداف و منابع موضوع مهمی است. با حرف و شعار نمی‌توانیم دهم دنیا بشویم، بلکه عمل می‌خواهد.
وی افزود: برای رسیدن به این هدف مسیرهایی گذاشته شده که اولین آن ایجاد زیست‌بوم هوش مصنوعی با مشارکت دولت، دانشگاه، صنعت و جامعه است که هدف بسیار خوبی است. در بند دیگری از این سند آمده که دولت فقط سیاست‌گذار نیست دولت مشتری AI هم هست اگر امروز رتبه ایران در حوزه کسب و کار مبتنی بر AI ۱۱۰ دنیاست بابت این است که اصلاً پروژه‌ای نیست که در ایران سرمایه‌گذاری شود؛ پروژه‌ها در حد شوخی است.
مطابق سند پیش برویم فاصله ما با ترکیه طی سه تا پنج سال کاهش پیدا می‌کند
وزیر سابق ارتباطات ادامه داد: عربستان با چین و گوگل و فناوری‌های آمریکا کار می‌کند، امارات با متا کار می‌کند و اما حضور ما در بازارهای جهانی صفر است. اگر فرض کنیم سند اجرا شود و منابع ملی مطابق با سند پیش برود، بخش خصوصی و استارتاپ ها درگیر شوند، ارتباطات گسترش پیدا کند و برنامه‌های واقعی اجرا و پیاده سازی شود می‌توان امیدوار بود شکاف فاجعه بار ما با ترکیه طی سه تا پنج سال کاهش پیدا کند و کاهش شکاف با عربستان و امارات نیازمند یک دهه سرمایه گذاری هوشمندانه و چندین پروژه ملی است. اگر آمریکا ۱۰۰ باشد امتیاز چین ۶۵ است، یعنی بین یک و دو دنیا فاصله انقدر است. ما نیرو و توان آموزش داریم اما دولت باید متمرکز باشد.
وی با بیان این نکته که دولت و حکمرانی باید بازار حوزه هوش مصنوعی را در مسائلی مثل امنیت، سلامت، آموزش و اقتصاد به کار بگیرد، تصریح کرد: نزدیک ۲ ماه پیش بازدیدی از یکی از مراکز مدیریت شهری چین داشتم. آنجا روی کنترل هوشمند و مدیریت شهر با استفاده از هوش مصنوعی اقداماتی انجام شده بود که اصلاً در مخیله ما نمی گنجید.
آذری جهرمی با تاکید بر اینکه اگر دولت ابر پروژه‌هایی را با استفاده از هوش مصنوعی تعریف نکند، کار پیش نمی‌رود، گفت: ما در حوزه انسداد مرز مساله مهم مهاجرت غیرقانونی را داریم که از منابع یارانه ای کشور که سهم ملت ما است، استفاده می‌کنند و حتی حجم زیادی قاچاق سوخت داریم؛ اینها خجالت دارد. ابزار هوش مصنوعی آمده که به ما در همین زمینه‌ها کمک کند. اگر برای امنیت و کنترل مرزها از هوش مصنوعی استفاده کنیم که ظرفیت آن را هم داریم، استارتاپ های هوش مصنوعی هم شکل می‌گیرند.
وی بیان کرد: سند ملی هوش مصنوعی به درستی این مساله را هدف گذاری کرده و خواسته فناوری‌های کلیدی مانند داده‌های بزرگ و یادگیری ماشینی و شبکه عصبی سیستم‌های هوشمند بومی سازی شود.
