عصر ایران؛ محمد حسن گودرزی-  دور پنجم مذاکرات میان ایران و ایالات متحده در حالی آغاز شده که فضای سیاسی منطقه و جهان تحت تأثیر تحولات پیچیده و فزاینده‌ای قرار دارد.

 

    این گفت‌و‌گوها با محوریت احیای توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها، در بستری از بی‌اعتمادی متقابل و فشارهای داخلی و خارجی دنبال می‌شود. ایران بر حق غنی‌سازی خود تأکید دارد و در مقابل، آمریکا خواستار محدودسازی برنامه هسته‌ای تهران است.

 

   در این میان، نقش‌آفرینی لابی‌های سیاسی، به‌ویژه لابی اسرائیل، و تلاش برای اعمال نفوذ بر روند مذاکرات، بر حساسیت و سرنوشت این دور از گفت‌و‌گوها افزوده است.

 

   جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین کشورمان در گفت‌وگو با عصر ایران و به‌رغم پیچیدگی‌ها و فشارهای سیاسی و خط قرمزهای دو طرف در مورد غنی سازی،   دست‌یابی به توافق را همچنان محتمل می‌داند.

 

   ساداتیان با اشاره به فشارهای سیاسی لابی اسرائیل در ایالات متحده گفت: مذاکرات بسیار دشوار است اما تحلیل من این است که در نهایت توافق صورت می‌گیرد.

   او ریشۀ بسیاری از تنش‌ها و سنگ‌اندازی‌ها در مسیر مذاکرات را  فشار نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از طریق لابی اسرائیل (آیپک) در داخل آمریکا می‌داند که  می‌کوشد دولت ترامپ و مذاکره کنندگان را از مسیر توافق دور سازد.

 

 ساداتیان یادآور می‌شود: در دور دوم مذاکرات ویتکاف (نماینده آمریکا در مذاکرات) پذیرفت از چند موضوع که مدعی مذاکره بر سر آنها برای توافق بودند یعنی مسائل هسته‌ای، برنامه موشکی و نقش ایران در منطقه تنها به موضوع هسته‌ای با قبول حق غنی‌سازی ایران بپردازند.

    دیپلمات پیشین کشورمان افزود: در فاصله بین مذاکرات چهارم و پنجم آمریکایی‌ها ادعاهایی در مورد غنی‌سازی صفر ایران که در واقع خواسته نتانیاهو بود، مطرح شد. هدف اصلی این جریان، جلوگیری از احیای توافق هسته‌ای است چراکه در صورت موفقیت، ایران می‌تواند صادرات نفت خود را از سر بگیرد و به بازسازی اقتصادی بپردازد و به ادعای آنها هر زمان اراده کند با توجه به داشتن حق غنی‌سازی به آنچه می‌خواهد دست پیدا کند. موضوعی که با منافع اسرائیل هم‌راستا نیست.

   وی ادامه داد: سیاست ترامپ در مورد اسرییل پیش برد طرح ابراهیم با حضور سایر کشورهای عربی است تا در نهایت هزینه های حمایت از اسرائیل برای آمریکا کاهش پیدا کند. در واقع از این طریق برای اسرائیل حلقه‌ امنی ایجاد شود. با این همه این طرح مورد قبول نتانیاهو نیست زیرا سیاست او براساس تنش‌زایی در منطقه پیش می‌رود. بر همین اساس نتانیاهو دستور حمله مجدد به غزه و جلوگیری از ورود مجدد کمک انسان‌دوستانه به غزه را داد که مورد انتقاد بی‌سابقه کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا شد. در واقع باید گفت ریشه این تنش در مذاکرات لابی‌گری اسرائیل بوده است.

 

   ساداتیان تاکید کرد: ایران پیشنهاد داده غنی‌سازی را در قالب مشارکت با طرف‌های بین‌المللی مانند مشارکت با عربستان سعودی انجام دهد تا نگرانی‌های غرب کاهش یابد. همچنین خواستار ضمانت‌هایی مانند تصویب توافق از سوی کنگره آمریکا شده که آمریکا نتواند دوباره به‌صورت یک‌جانبه به مانند برجام از توافق خارج شود.

 

  ساداتیان در پایان تصریح کرد: پیش‌بینی من در مورد مذاکرات امروز با توجه به اهداف اقتصادی ترامپ برای کاهش هزینه‌های خود در داخل و خارج مانند جذب سرمایه‌گذاری از خاورمیانه و تمایل ایران به حل‌وفصل مسائل از طریق مذاکره این است که احتمال دست‌یابی به توافق وجود دارد. ترامپ به دنبال جنگ نیست و به خوبی می‌داند که در صورت ضربه زدن به ایران ضربه متقابل دریافت می‌کند. با این حال، فضای مذاکرات پرتنش و بسیار حساس است.