به گزارش بهداشت نیوز شیرین بیان، گیاهی با نامی فریبنده اما طعمی تلخ، گنجینه‌ای از خواص درمانی است. این گیاه که ریشه‌هایی بلند و پرچین دارد، بومی اروپا و آسیا بوده و با ورود به چین، به یکی از ارکان طب سنتی این کشور بدل شده است. علاوه بر کاربرد به عنوان طعم‌دهنده، خواص شیرین بیان در درمان بیماری‌ها شگفت‌انگیز است.
این گیاه دارویی سرشار از ویتامین‌های گروه B (B۱، B۲، B۳، B۵) و ویتامین E است. همچنین، مواد معدنی حیاتی نظیر فسفر، کلسیم، کولین، منیزیم، آهن، پتاسیم، سلنیوم، سیلیکون و روی در ریشه شیرین بیان یافت می‌شود. ترکیبات مغذی گیاهی چون بتاکاروتن، گلیسیریزین، گلابریدین و کورستین نیز بر ارزش آن افزوده‌اند.
خواص درمانی فوق‌العاده شیرین بیان طیف وسیعی را در بر می‌گیرد؛ از جمله درمان آفت دهان، بهبود اختلالات معده، محافظت از کبد و کاهش استرس. همچنین در تسکین روماتیسم مفصلی، کاهش علائم یائسگی و سندروم پیش از قاعدگی، پیشگیری از برخی سرطان‌ها، کمک به درمان سل و عفونت‌ها، تقویت سیستم ایمنی، بهبود مشکلات تنفسی، کاهش خطر آترواسکلروز، کمک به لاغری و سم‌زدایی بدن مؤثر است.
از دیگر فواید آن می‌توان به افزایش باروری زنان، درمان زخم معده، کمک به درمان هپاتیت، و بهبود سلامت پوست، مو، قلب و عروق اشاره کرد. ریشه شیرین بیان به طور خاص برای درمان بیماری‌های معده و روده و همچنین بهبود سلامت پوست و مو کاربرد دارد.
تسکین دردهای زنانه و علائم یائسگی
ریشه شیرین بیان با خواص ضد التهابی خود، می‌تواند در کاهش دردهای قاعدگی و علائم سندروم پیش از قاعدگی مؤثر باشد. همچنین، مصرف این گیاه در دوران یائسگی به کاهش قابل توجه گرگرفتگی کمک می‌کند.
خواص شیرین بیان برای معده و اسید آن
عصاره شیرین بیان، به لطف فلاونوئیدهایی چون گلابریدین و گلابرون موجود در ریشه آن، در تسکین ناراحتی‌های معده بسیار مؤثر است. این گیاه دارویی به مقابله با باکتری هلیکوباکترپیلوری، عامل گاستریت و زخم معده، کمک می‌کند. اسید گلیسیریزین موجود در شیرین بیان نیز علائم سوءهاضمه را بهبود بخشیده و میکروب‌های مضر معده را از بین می‌برد.
شیرین بیان به شکل دگلیسریزین شده، ترشح موکوس معده را افزایش داده و از معده و مری در برابر اسید محافظت می‌کند. این گیاه سطح اسید معده را کاهش داده، سوزش سر دل و سوءهاضمه را تسکین می‌دهد و به عنوان یک ضد یبوست ملایم عمل می‌کند. همچنین با کاهش استرس و کنترل هورمون کورتیزول، به کاهش اسید معده ناشی از استرس کمک می‌کند.
فواید شیرین بیان برای روده و کبد چرب
شیرین بیان به عنوان یک ضد التهاب طبیعی، به تسکین پوشش روده‌های تحریک‌شده کمک کرده و می‌تواند برای شرایطی مانند سندروم روده نشت‌کننده مفید باشد. همچنین، ریشه شیرین بیان با خواص ضدالتهابی و محافظت‌کننده از کبد، در بهبود بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) از طریق کاهش تجمع چربی و التهاب کبدی نقش دارد. ترکیبات آن مانند گلیسیریزین، استرس اکسیداتیو را در بیماری‌های کبدی کاهش می‌دهند.
شیرین بیان و کمک به باروری
مصرف شیرین بیان با تنظیم هورمون‌هایی نظیر استروژن و پروژسترون، می‌تواند در بهبود باروری زنان و درمان اختلالاتی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مؤثر باشد. با این حال، به دلیل احتمال افزایش فشار خون، مصرف خودسرانه آن توصیه نمی‌شود.
طرز خوردن شیرین بیان
برای بهره‌مندی از خواص شیرین بیان، می‌توان آن را به روش‌های مختلفی مصرف کرد:
شربت شیرین بیان: از جوشاندن پودر ریشه بدون پوست شیرین بیان در آب تا رسیدن به غلظت مناسب تهیه می‌شود. حداکثر میزان مصرف عصاره آن ۳۰ میلی‌گرم در میلی‌لیتر و پودر ریشه تا ۷۵ میلی‌گرم روزانه توصیه شده است.
چای و دم‌نوش شیرین بیان: با دم کردن حدود ۵۰ گرم ریشه آسیاب شده در یک لیتر آب جوش (برای چای) یا یک قاشق چای‌خوری پودر ریشه در یک لیوان آب جوش (برای دم‌نوش) به مدت ۱۰ دقیقه آماده می‌شود. مصرف روزانه یک فنجان از آن مفید است.
عوارض جانبی و هشدارهای مصرف شیرین بیان
با وجود فواید فراوان، مصرف بیش از حد شیرین بیان می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد. مصرف زیاد آن ممکن است منجر به کاهش خطرناک سطح پتاسیم، مشکلات قلبی و ضعف عضلانی شود. افراد با شرایط پزشکی خاص، مانند بیماری‌های قلبی یا کلیوی، یا مصرف‌کنندگان داروهای خاص، باید از مصرف شیرین بیان خودداری کنند یا با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف نمایند.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) هشدار می‌دهد که مصرف روزانه بیش از دو اونس (حدود ۵۷ گرم) شیرین بیان سیاه به مدت دو هفته، به‌ویژه برای افراد بالای ۴۰ سال، می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه قبل از افزودن ریشه شیرین بیان به رژیم غذایی ضروری است تا از فواید این گیاه دارویی بهره‌مند شده و از عوارض احتمالی آن در امان بمانید.
منبع: ایسنا
