به گزارش خبرگزاری مهر، عملیات غرورآفرین «الی‌بیت‌المقدس» که در سوم خرداد سال ۱۳۶۱ منجر به آزادسازی خرمشهر شد، در تاریخ پرفراز انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، نقطه عطف و ثمره رشادت‌های سلحشورانی است که با تمسک به قدرت لایزال الهی در راه دفاع از شرف و ارزش‌های این مرز و بوم، با صلابت و استوار ایستادگی کردند.
گفتگوی زیر با سردار سرتیپ دوم پاسدار «عبدالرضا آزادی» رئیس سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه و بسیج است که در ادامه می‌خوانید؛
*جناب‌عالی به‌عنوان رزمنده و فرمانده دوران دفاع مقدس، ضرورت پاسداشت حماسه آزادسازی خرمشهر را در مقام یک افتخار ملی، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نام‌گذاری سوم خرداد به‌عنوان روز فتح خرمشهر، صرفاً مختص روز آزادسازی این شهر نیست، بلکه باید مقاومت ۳۴ روزه‌ی مردمی خرمشهر و آبادان در آغاز جنگ تحمیلی را نیز در نظر داشت. این مقاومت مردمی در کنار نیروهای مسلح کشور، در برابر ارتش بعث عراق که به‌طور کامل مسلح و تجهیز شده بود، حائز اهمیت فوق‌العاده‌ای است؛ مقاومتی که رؤیای اشغال سه‌روزه خوزستان و رسیدن هفت‌روزه به تهران را برای صدام در همان خرمشهر بر باد داد.
مقاومت و نهایتاً آزادسازی خرمشهر، الگوی شکل‌گیری جریان مقاومت در سراسر منطقه شد. سالروز آزادسازی خرمشهر، نقطه اوج این افتخار تاریخی است.
خوشبختانه طی این سال‌ها در خصوص عملیات الی بیت‌المقدس و پیروزی بزرگ آن آثار خوبی تولید شده، اما متأسفانه مقاومت ۳۴ روزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هنوز بسیاری از ناگفته‌ها باقی مانده است. این مقاومت ظرفیت عظیمی برای تولید آثار فاخر هنری، مستند و سینمایی دارد. به‌عنوان نمونه، کتاب «دا» از پرفروش‌ترین کتاب‌های دفاع مقدس است که عمدتاً روایت‌گر خاطرات خانم حسینی از همین دوره مقاومت است.
هرچه از آن دوران فاصله می‌گیریم، باید از نظر معرفتی به آن نزدیک‌تر شویم. نباید اجازه دهیم این ارزش‌ها به فراموشی سپرده شوند. رسالت ما این است که با استفاده از زبان هنر، دفاع مقدس و وقایع مهم آن را به نسل جوان و حتی به جریان مقاومت در سطح جهانی معرفی کنیم. در این زمینه هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم، هرچند زحمات ارزشمندی نیز تاکنون انجام شده است.
با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه «کاری کنید جوان امروز به اندازه پیشکسوتان دفاع مقدس، این دوران را بشناسد»، برنامه سازمان شما در بسیج برای تحقق این هدف چیست؟
این فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی زمانی تحقق می‌یابد که ما روایتگری دفاع مقدس را هم به‌صورت توصیفی و هم تبیینی دنبال کنیم. اگرچه تاکنون بیشتر به روایت‌های توصیفی پرداخته‌ایم، اما باید چرایی‌ها، بسترها و تحلیل علل وقایع را نیز بیان کنیم.
در سازمان بسیج اقدامات خوبی صورت گرفته است؛ از جمله تولید ۱۰ جلد کتاب روایت مناطق عملیاتی جنوب، ۶ جلد درباره غرب، یک جلد مربوط به مناطق عملیاتی دریایی و یک مجموعه در خصوص مناطق شمال‌غرب کشور که منابعی ارزشمند برای راویان اردوهای راهیان نور و دیگر برنامه‌ها هستند. با این حال، از جنبه تبیینی کار کمتری انجام شده است. نسل امروز، که عمدتاً متولد دهه‌های ۷۰، ۸۰ و ۹۰ هستند، به دنبال درک چرایی‌هاست. پرسش‌هایی مانند چرایی آغاز جنگ، امکان‌پذیری عدم ورود به جنگ، علت تداوم آن پس از آزادسازی خرمشهر، و پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از جمله مواردی است که باید پاسخ داده شود.
در این زمینه، شبکه راویان کشور را ساماندهی کرده‌ایم. حدود نیمی از اعضای این شبکه به‌صورت فعال در برنامه‌هایی همچون راهیان نور، یادواره‌های شهدا در مساجد، مدارس و دانشگاه‌ها مشارکت دارند. همچنین دوره‌های آموزشی و توانمندسازی سالانه برای این عزیزان در نظر گرفته شده است. بخشی از این راویان از رزمندگان دوران دفاع مقدس و بخشی از آنها از نسل جوان هستند. روایت‌های این شبکه باید مبنای تولیدات هنری نظیر فیلم‌نامه، آثار مستند، انیمیشن، پویانمایی و محصولات فضای مجازی قرار گیرد.
تاکنون ۲۷ عنوان کتاب روایت منتشر شده و هم‌اکنون نیز به‌طور جدی در حوزه تولیدات فرهنگی فعال هستیم. سالانه به‌طور میانگین ۳۵۰ عنوان کتاب در حوزه ادبیات دفاع مقدس توسط مراکز حفظ آثار سپاه و بسیج منتشر می‌شود که بخش قابل‌توجهی از آنها آثار فاخر در قالب داستان، رمان یا خاطره‌نگاری مستند هستند. همچنین حدود دو برابر این تعداد آثار مستند و فیلم تولید می‌شود و استانها نیز در حوزه انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای وارد عمل شده‌اند.
در سال گذشته با همکاری بنیاد فرهنگی روایت، در چارچوب کنگره‌های ملی شهدا، تولید فیلم‌های سینمایی آغاز شد. هر کنگره با همکاری این بنیاد، یک اثر سینمایی درباره شهدای شاخص استان خود تولید می‌کند. سال گذشته سه اثر تولید شد؛ دو اثر شهید محور درباره شهید دکتر بقایی و شهید سعید قهار، و یک اثر واقعه‌محور با عنوان «از شمال تا جنوب غرب» که به وقایع دهه ۶۰ در جنگل آمل و شهدای استان مازندران می‌پردازد. برای سال جاری نیز تولید پنج اثر سینمایی در دستور کار قرار گرفته که امید است با حمایت استانها در سال ۱۴۰۴ محقق شود.
در خصوص برنامه‌های پاسداشت سوم خرداد امسال در سازمان بسیج چه اقداماتی در نظر گرفته شده است؟
در شهر خرمشهر نیز چند برنامه ویژه پیش‌بینی شده است؛ از جمله نمایش میدانی، فرهنگی و بصیرتی «ستارگان زمینی» به مدت سه شب، جشن بزرگ آزادی خرمشهر در شب سوم خرداد کنار پل آزادی و مسجد جامع این شهر، و همچنین همایش «فاتحان خرمشهر» در روز سوم خرداد با حضور سخنرانان ملی. یکی از برنامه‌های محوری، اجرای مراسم «شامگاه یاد یاران» به‌صورت سراسری در بیش از ۵۰ هزار پایگاه بسیج مساجد و محلات است. این مراسم با حضور راویان، اجرای گروه‌های هنری بسیجی شامل سرود و نمایش و تکریم خانواده‌های معظم شهدا برگزار می‌شود. اگر خانواده شهدا در مراسم حاضر باشند، تقدیر در همانجا انجام می‌شود و در غیر این صورت، جداگانه به دیدار آنها می‌رویم. تحقق این برنامه با توجه به گستردگی آن، بسیار تأثیرگذار خواهد بود.در سطح شهرستان‌ها نیز مراسم صبحگاه مشترک با حضور نیروهای مسلح و بسیجیان برگزار می‌شود. در این مراسم‌ها از شهدای عملیات‌ها و پیشکسوتان تجلیل خواهد شد.
در شهر خرمشهر نیز چند برنامه ویژه پیش‌بینی شده است؛ از جمله نمایش میدانی، فرهنگی و بصیرتی «ستارگان زمینی» به مدت سه شب، جشن بزرگ آزادی خرمشهر در شب سوم خرداد کنار پل آزادی و مسجد جامع این شهر، و همچنین همایش «فاتحان خرمشهر» در روز سوم خرداد با حضور سخنرانان ملی.
چهارم خرداد نیز در دزفول، همایش بزرگداشت روز مقاومت و روز دزفول برگزار خواهد شد. شهری که در دوران دفاع مقدس ۱۷۶ نوبت موشک‌باران، ۴۸۹ نوبت بمباران و حدود دو برابر این میزان گلوله‌باران را تحمل کرد. در این شهر بیش از ۲۰ هزار واحد مسکونی تخریب شد و مردم آن بیش از ۲۶۰۰ شهید تقدیم انقلاب اسلامی کردند. این ایستادگی الگویی برای مقاومت امروز مردم غزه و لبنان شده است.
