اسپرینکلر آتش نشانی چیست؟ انواع آن

مشرق نیوز چهارشنبه 31 اردیبهشت 1404 - 17:13

اسپرینکلر آتش نشانی یکی از موثرترین تجهیزات ایمنی دربرابر حریق است که حضور آن در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی به یک ضرورت تبدیل شده‌است. این روزها که ایمنی سازه‌ها اولویتی غیرقابل چشم‌پوشی محسوب می‌شود، انتخاب درست و نصب اصولی اسپرینکلرها می‌تواند نقش حیاتی در جلوگیری از گسترش آتش ایفا کند. اما آیا تمام اسپرینکلرها یکسان‌اند؟ چه تفاوت‌هایی بین انواع آن‌ها وجود دارد و هرکدام در چه شرایطی کاربرد دارند؟

اسپرینکلر آتش نشانی چیست؟ انواع آن

با اسپرینکلر آتش نشانی بیشتر آشنا شویم:

اسپرینکلر آتش نشانی یکی از اصلی‌ترین ابزارهای مهار آتش در سازه‌های مدرن است که به‌صورت خودکار، در لحظه وقوع آتش‌سوزی وارد عمل می‌شود. این سیستم به‌گونه‌ای طراحی شده که در مواقع اضطراری، بدون نیاز به دخالت انسان، فعال شده و با پاشش آب، از گسترش آتش جلوگیری می‌کند. اجزای اصلی این سیستم شامل یک منبع تامین آب، شبکه لوله‌کشی مقاوم دربرابر حرارت و سرهای اسپرینکلر (نازل‌ها) است که معمولا در سقف فضاها نصب می‌شوند. هرکدام از این سرها دارای حسگر حرارتی هستند که وقتی دما از حد مشخصی بالاتر می‌رود، فعال شده و آب را در محل آتش‌سوزی پخش می‌کنند.

برخلاف تصور عموم، در زمان حریق، فقط همان اسپرینکلری فعال می‌شود که دمای محیط اطرافش افزایش یافته‌است، نه تمام سیستم به‌طور هم‌زمان. این ویژگی باعث می‌شود آب فقط در محل حادثه مصرف شود و از خسارت‌های ثانویه جلوگیری شود.

اسپرینکلر آتش نشانی چیست؟ انواع آن

بررسی انواع اسپرینکلر آتش نشانی

یکی از مهم‌ترین تصمیماتی که در طراحی سیستم ایمنی ساختمان‌ها باید اتخاذ شود، انتخاب نوع مناسب تجهیزات اطفای حریق است. در میان این تجهیزات، چند مدل اصلی از اسپرینکلرها وجود دارد که هرکدام برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند و کاربردهای متفاوتی دارند. اگر قصد خرید اسپرینکلر آتش نشانی را دارید، این بخش را از دست ندهید.

اسپرینکلر نوع تر (Wet Pipe)

این مدل، متداول‌ترین نوع در سیستم‌های اطفای حریق به‌شمار می‌رود. در ساختار آن، لوله‌ها همیشه پر از آب هستند و به محض افزایش دمای محیط، آب از نازل اسپرینکلر خارج می‌شود. سادگی طراحی واکنش سریع و هزینه نصب نسبتا پایین باعث شده این نوع در بیشتر ساختمان‌هایی که خطر یخ‌زدگی در آن‌ها وجود ندارد، مورداستفاده قرار گیرد.

اسپرینکلر نوع خشک (Dry Pipe)

در مناطقی که احتمال یخ‌زدگی آب در لوله‌ها وجود دارد، استفاده از این مدل اسپرینکلر آتش نشانی توصیه می‌شود. در آن به‌جای آب، هوای فشرده یا نیتروژن درون لوله‌ها جریان دارد و فقط در صورت وقوع آتش‌سوزی و فعال شدن حسگرها، شیر اصلی باز شده و آب وارد سیستم می‌شود. واکنش این مدل اندکی کندتر از نوع تر است، اما برای فضاهای سردسیر ایده‌آل محسوب می‌شود.

مدل پیش‌عملگر (Pre-action)

این اسپرینکلر آتش نشانی ترکیبی از دو حالت قبلی است و معمولا در مکان‌هایی به‌کار می‌رود که حساسیت بالایی نسبت‌به پاشش آب غیرضروری وجود دارد، مثل اتاق‌های سرور یا گالری‌های هنری. در این مدل، ابتدا باید یک سیگنال از سیستم تشخیص حریق دریافت شود تا آب وارد لوله‌ها شود. سپس با فعال شدن نازل‌ها، عملیات پاشش آب انجام می‌گیرد.

اسپرینکلر سیلابی (Deluge)

در شرایطی که باید آب به‌طور هم‌زمان و گسترده در یک ناحیه تخلیه شود، از این سیستم استفاده می‌شود. همه نازل‌ها در این مدل باز هستند و در صورت دریافت فرمان از کنترل مرکزی، شیر اصلی باز شده و آب به سرعت در تمام مسیرها پخش می‌شود. این نوع بیشتر در صنایع سنگین، انبارهای مواد شیمیایی یا فرودگاه‌ها کاربرد دارد.

انواع اسپرینکلر آتش‌نشانی براساس عملکرد و واکنش

اسپرینگلر های آتش نشانی براساس عملکرد به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند و می‌توانند در عملیات اطفای حریق بسیار موثر باشند. یکی از رایج‌ترین انواع، اسپرینکلر پایین‌زن است که به صورت عمودی نصب شده و دفلکتور آن به سمت پایین قرار دارد تا آب را نیم‌کره‌ای به پایین پخش کند؛ این نوع برای پوشش سریع ناحیه زیر سقف بسیار کارآمد است. نوع دیگر، اسپرینکلر بالازن است که این مدل نیز عمودی نصب می‌شود، اما آب را پس از عبور از اوریفیس به سمت بالا و سپس به شکل چتری پخش می‌کند؛ این مدل بیشتر در تاسیسات صنعتی و سقف‌های بدون مانع کاربرد دارد.

  • اسپرینکلر پایین زن
  • اسپرینکلر بالا زن
  • اسپرینکلر واکنش سریع
  • اسپرینکلر کنار زن(دیواری)
  • اسپرینکلر مخفی

اسپرینکلر کنارزن یا دیواری به‌صورت افقی روی دیوار نصب می‌شود و آب را عمدتا به سمت جلو پرتاب می‌کند، که برای فضاهایی با محدودیت سقفی مناسب است. در دسته‌بندی براساس سرعت واکنش، دو نوع اصلی وجود دارد: اسپرینکلر واکنش استاندارد با حباب ۳ میلی‌متری که عملکردی معمول دارد و اسپرینکلر واکنش سریع با حباب ۵ میلی‌متری که با سرعت بیشتری به افزایش دما واکنش نشان می‌دهد و برای مکان‌های مسکونی یا پرجمعیت مناسب است. انتخاب نوع مناسب این محصول به عملکرد موردنیاز محیط شما بستگی دارد.

اسپرینکلر آتش نشانی چیست؟ انواع آن

خرید اسپرینکلر آتش نشانی مطابق با محیط

برای انتخاب یک اسپرینکلر آتش‌نشانی مناسب، تنها توجه به برند یا قیمت کافی نیست؛ بلکه باید شرایط محیطی محل نصب و نوع فعالیتی که در آن انجام می‌شود را نیز درنظر گرفت. یکی از معیارهای کلیدی در این انتخاب، دمای قابل تحمل اسپرینکلر است که به کمک رنگ مایع درون حباب شیشه‌ای آن مشخص می‌شود. در وسط بسیاری از اسپرینکلرها، یک لوله شیشه‌ای کوچک قرار دارد که درون آن مایعی رنگی دیده می‌شود. این مایع با رسیدن به دمای مشخصی منبسط می‌شود و باعث فعال شدن اسپرینکلر خواهد شد. رنگ این مایع نشان می‌دهد که هر اسپرینکلر برای چه دمایی طراحی شده‌است.

به‌عنوان مثال، رنگ نارنجی برای دمای ۵۷ درجه سانتی‌گراد، قرمز برای ۶۸ درجه، زرد برای ۷۹ درجه، سبز برای ۹۳ درجه، آبی برای ۱۴۱ درجه و بنفش برای ۱۸۲ درجه درنظر گرفته شده‌است. بنابراین اگر محل نصب در فضایی گرم مانند موتورخانه یا کارخانه ذوب فلزات باشد، اسپرینکلرهایی با مایع آبی یا بنفش مناسب‌تر هستند. در مقابل، برای محیط‌های اداری یا مسکونی معمولا اسپرینکلر قرمز یا زرد کافی خواهد بود. به‌طورکلی، هنگام خرید اسپرینکلر آتش نشانی باید به سه نکته اصلی یعنی دمای محیط، نوع کاربری فضا و حساسیت تجهیزات موجود توجه کرد.

عوامل موثر بر قیمت اسپرینکلر آتش نشانی

قیمت اسپرینکلر آتش‌ نشانی تنها به خود تجهیز خلاصه نمی‌شود، بلکه مجموعه‌ای از عوامل فنی و محیطی می‌توانند بر هزینه نهایی آن تاثیر بگذارند. اولین عامل مهم، نوع سیستم است. برای مثال، سیستم‌های تر (Wet Pipe) معمولا قیمت پایین‌تری دارند، درحالی‌که سیستم‌های خشک (Dry Pipe) و پیش‌عملگر (Pre-action) به‌دلیل ساختار پیچیده‌تر و نیاز به تجهیزات جانبی، هزینه بیشتری دارند.

دومین عامل قیمت اسپرینگلر آتش‌ نشانی، اندازه و پیچیدگی پروژه است. هرچه متراژ فضای مورد پوشش بیشتر و طراحی مسیرهای لوله‌کشی پیچیده‌تر باشد، هزینه نیز بالاتر خواهد رفت. همچنین نوع لوله‌کشی، اتصالات، شیرآلات و کنترل‌کننده‌ها نقش مهمی در تعیین قیمت دارند. عامل سوم، هزینه‌های نصب و نگهداری تخصصی است. برای اجرای درست سیستم، نیاز به تکنسین‌های ماهر و تاییدشده وجود دارد که هزینه‌های جداگانه‌ای را شامل می‌شود.

مجموعه ایمنی و آتش‌نشانی نیکوکار

اسپرینکلر آتش‌نشانی به‌عنوان یکی از موثرترین ابزارهای ایمنی، نقش کلیدی در کنترل حریق و کاهش خسارات جانی و مالی ایفا می‌کند. آشنایی با انواع مختلف این سیستم‌ها، شناخت شرایط محیطی و انتخاب گزینه مناسب، می‌تواند عملکرد بهینه و ایمنی حداکثری را تضمین کند. از سوی دیگر، عوامل متعددی مانند نوع سیستم، پیچیدگی نصب و ویژگی‌های فنی، بر قیمت نهایی آن اثرگذارند. بنابراین خرید از یک برند معتبر، تضمین‌کننده کیفیت و عملکرد مطلوب خواهد بود. اگر به‌دنبال خریدی مطمئن هستید، محصولات برند ایمنی و آتش‌نشانی نیکوکار در سایت sfnfirebox.com انتخابی حرفه‌ای و قابل‌اعتماد هستند.


این محتوا تبلیغاتی است

منبع خبر "مشرق نیوز" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.