دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا هنوز برگزار نشده و آنطور که عراقچی به شوخی یا جدی بیان کرده، «فعلا بزن بزن است» و معلوم نیست دور پنجم مذاکرات چه سرنوشتی خواهد داشت.
با وجود برگزار نشدن دور پنجم مذاکرات عراقچی – ویتکاف، جو حاکم بر کشور نوعی «سیگنال پیشینی» از این مذاکرات دریافت کرده است. این بدین معنی است که فضای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی ایران پیش از برگزاری اصل مذاکرات، روند آن را حدس زده و بر این اساس، واکنش خاصی از خود بروز داده است.
اما چگونه قبل از برگزاری مذاکرات چنین وضعیتی به وجود آمده است؟ چگونه بازار از آینده مذاکرات و نحوه تعامل عراقچی و ویتکاف خبر دارد که بر اساس آن، سکه روند صعودی پیدا می کند و بورس یکسره رنگ خون می گیرد؟ برای فهم این نکته باید در نظر داشت که مذاکرات ایران و آمریکای ترامپ از همان دور نخست تا کنون، بر نوعی «سیگنال‌بازی» استوار بوده است. اگر اصل گفتگوها را در پرانتز بگذاریم و فقط به آن توجه کنیم، به این نتیجه می رسیم که تقریبا هیچ نتیجه محصلی از این مذاکرات به دست نیامده است. دو طرف تقریبا روی هیچ مساله ای به توافق نرسیده اند، بحث های زیادی باقی مانده و موضوعات و مسائل حل نشده بسیاری روی زمین مانده است. گفتگوها هنوز وارد فاز فنی نشده اند و حتی مذاکرات از حالت غیرمستقیم به مستقیم تبدیل نگردیده اند.
در این وضعیت، حواشی گفتگوها بیش از خود آنها تاثیرگذار بوده اند. این حواشی ایجاد کننده همان چیزی هستند که ما آن را «سیگنال‌بازی» می نامیم. سیگنال‌بازی عراقچی و ویتکاف ما را به یاد رجزخوانی های پهلوانان شاهنامه می اندازد. این رجزخوانی ها هدفی جز «بازی روانی» ندارند اما همین بازی روانی می تواند بر بازار و سیاست تاثیر بگذارد.
مروری بر سیگنال‌بازی در مذاکرات ایران و آمریکا
جو روانی یا سیگنال دور اول و دوم و سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا مثبت بود. این مذاکرات اگرچه نتیجه خاصی نداشت و تنها ثمره اش ارجاع به مذاکره بعدی بود، اما سیگنال مثبتی به بازار داد. هم عراقچی و هم ویتکاف جو مذاکره را مثبت اعلام کردند. پیش از آغاز مذاکرات، کمتر کسی انتظار داشت نماینده ایران و آمریکای ترامپ در یک محفل جمع شوند اما این اتفاق افتاد و همین رخداد سیگنالی مثبت را به بازار انتقال داد.
سیگنال ارسالی از دور چهارم مذاکرات متفاوت بود. متن مذاکرات چهارم مانند سه مذاکره قبلی مخفی باقی ماند اما تعویق مذاکره چهارم سبب شد نوعی نگرانی در محافل مختلف ایجاد شده و جو روانی تغییر کند. پس از مذاکره چهارم، اظهارات متناقض آمریکایی ها آغاز شد. آنها گاه از لغو کامل غنی سازی اورانیوم توسط ایران سخن می گفتند و گاه اصل غنی سازی را می پذیرفتند. هر چه زمان گذشت، لحن آمریکایی ها تغییر کرد. آنها به صراحت از جمع شدن کامل ساختار هسته ای ایران سخن گفتند. این اظهارات با واکنش صریح ایران روبه رو شد. مقامات کشور یک صدا تاکید کردند که اصل غنی سازی اورانیوم قابل مذاکره نیست و ایران به هیچ وجه راضی نمی شود که تاسیسات هسته ای خود را به طور کامل جمع کند.
این مساله و تناقض سبب ارسال سیگنال منفی به بازار، جامعه و سیاست شد. قیمت سکه و دلار بالا رفت و بورس قرمز رنگ شد. این در حالی است که هنوز مذاکرات دور پنجم برگزار نشده و معلوم نیست چه نتیجه ای در پی داشته باشد.
این مساله نشان می دهد که اصل مذاکرات تاثیر چندانی بر آینده نداشته و آنچه تاثیرگذار بوده جو روانی حاکم بر این مذاکرات بوده است. در واقع، مذاکرات وارد یک بازی ذهنی شده و بر اساس همین بازی ذهنی، بازار و سیاست و جامعه در حال حرکت است.
منبع: خبر فوری
