به گزارش بهداشت نیوز ۲۱ ماه مه (۳۱ اردیبهشت)، روز جهانی مدیتیشن، فرصتی برای تجلیل از این تمرین کهن با ریشه‌هایی عمیق در تاریخ است. مدیتیشن، که نخستین متون مرتبط با آن به ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد در هند بازمی‌گردد، امروزه از سنت‌های معنوی شرقی فراتر رفته و جایگاه ویژه‌ای در علم روانشناسی پیدا کرده است.

انواع گوناگون مدیتیشن با تکنیک‌های خاص خود به آموزش ذهن، افزایش تمرکز و دستیابی به آرامش ذهن کمک می‌کنند. فواید مدیتیشن تنها به سلامت معنوی محدود نشده و تحقیقات علمی، تأثیرات گسترده آن را بر سلامت ذهن و بدن به اثبات رسانده‌اند.

کاهش استرس و اضطراب با مدیتیشن
یکی از برجسته‌ترین فواید مدیتیشن، کاهش قابل توجه سطح استرس است. مطالعات متعدد، از جمله پژوهشی در سال ۲۰۱۶، نشان داده‌اند که تمرین مراقبه ذهن‌آگاهی به طور مؤثری به مدیریت استرس کمک کرده و امید را افزایش می‌دهد. در واقع، بسیاری از انواع مدیتیشن با تغییر در شیمی و ساختار مغز، به کاهش استرس و مدیریت اضطراب منجر می‌شوند. جالب آنکه، یک کارآزمایی در سال ۲۰۲۲ اثربخشی مداخلات مبتنی بر مدیتیشن را مشابه داروی ضداضطراب لکساپرو ارزیابی کرد.

تقویت حافظه، تمرکز و خودآگاهی
بهبود حافظه و تمرکز حواس از دیگر دستاوردهای مدیتیشن است. تحقیقات نشان می‌دهد جلسات کوتاه روزانه مدیتیشن می‌تواند توجه، حافظه کاری و حافظه تشخیصی را تقویت کند. حتی در کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی و کمبود توجه (ADHD)، آموزش تمرکز حواس منجر به بهبود تمرکز و مهارت‌های تحصیلی شده است. همچنین، مدیتیشن ذهن‌آگاهی با دعوت به درون‌نگری، به افزایش خودآگاهی کمک شایانی می‌کند.

مقابله با زوال عقل و بهبود خواب
مدیتیشن می‌تواند در جلوگیری از زوال عقل و کاهش حافظه مرتبط با افزایش سن مؤثر باشد. تکنیک خاصی مانند «کرتان کریا» با تنها ۱۲ دقیقه تمرین روزانه، به بهبود حافظه در افراد با اختلال شناختی کمک می‌کند. تأثیر مدیتیشن بر مغز، از جمله افزایش حجم ماده خاکستری، دلیل این فایده مهم است. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد مدیتیشن قبل از خواب، به‌ویژه مراقبه ذهن‌آگاهی، به مبارزه با بی‌خوابی و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.

مدیریت درد مزمن و کاهش علائم افسردگی
مدیتیشن منظم با تغییر مسیرهای عصبی و ساختار مغز، می‌تواند حساسیت به درد را کاهش دهد و تولید مواد افیونی درون‌زا (مسکن‌های طبیعی بدن) را افزایش دهد. همچنین، با کسب بینش نسبت به افکار و شکستن چرخه نشخوار فکری، مدیتیشن به کاهش علائم افسردگی و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند.

بهبود روابط و کاهش فشار خون
از دیگر فواید مدیتیشن می‌توان به بهبود روابط بین فردی و زناشویی از طریق افزایش همدلی اشاره کرد. در نهایت، برخی انواع مدیتیشن مانند مدیتیشن متعالی، در کاهش فشار خون و بهبود سلامت روان و قلب مؤثر هستند، که این امر با توجه به ارتباط فشار خون بالا با بیماری‌های جدی، اهمیتی دوچندان دارد.

منبع: همشهری