عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - در ژوئن ۲۰۲۵، شرکت خصوصی چینی جیوتین (Jiutian) قرار است آزمایش های پروازی پهپاد SS-UAV خود را آغاز کند. این یک پهپاد جدید و پیشگام در رده پهپاد مادر با استقامت بالا و برد طولانی است که در نمایشگاه هوایی ژوهای ۲۰۲۴ از آن رونمایی شد.
جدول زمانی این پروژه بازتاب دهنده تلاش گسترده چین برای استقرار سریع سیستم های بدون سرنشین نسل بعدی، در کنار برنامه جاری جت جنگنده نسل ششم خود است. در یک محیط دفاعی که به طور فزاینده ای توسط دسته های پهپادی، خودمختاری فرماندهی و عملیات چند دامنه ای دوربرد شکل می گیرد، این توسعه توجه جهانی را به خود جلب کرده است.
پهپاد SS-UAV تجسم تلاش چین برای بازتعریف سلطه هوایی است، نه از طریق پلتفرم های سنتی مانند ناوهای هواپیمابر، بلکه با دارایی های پهپادی مقیاس پذیر، پراکنده و دشوارتر برای مقابله. آزمایش های پروازی زودهنگام آن، مرحله ای حیاتی در جاه طلبی چین برای پیشگامی در عملیات فرماندهی و کنترل مبتنی بر پهپادهای با استقامت بالا و برد طولانی و قدرت نمایی نامتقارن در سراسر تنگه تایوان و دریای چین جنوبی را نشان می دهد.
جیوتین SS-UAV یک پهپاد تهاجمی ارتفاع بالا نسل پنجم است که توسط شرکت هوافضای خصوصی چینی جیوتین توسعه یافته است. این پهپاد که در نمایشگاه هوایی ژوهای ۲۰۲۴ معرفی شد، برای ماموریت در ارتفاعات تا ۱۵,۰۰۰ متر و با برد عملیاتی تقریباً ۷,۰۰۰ کیلومتر طراحی شده است.
پهپاد SS-UAV می تواند تا ۱,۰۰۰ کیلوگرم بار حمل کند و قادر به استقرار بیش از ۱۰۰ ریزپهپاد یا مجموعه ای از مهمات دقیق هدایت شونده است. این یک پهپاد مادر ۱۵ تنی با طول بال ۲۵ متر خواهد بود که امکان حمل ۱۰۰ پهپاد انتحاری را فراهم می کند.
این سیستم هوایی بدون سرنشین نه تنها به عنوان یک پلتفرم حسگر یا بمب افکن، بلکه به عنوان یک گره فرماندهی هوایی تصور می شود که عملیات پیچیده دسته پروازی را در فواصل گسترده هماهنگ می کند. معماری این پهپاد نشان دهنده جهش چین به سمت جنگ هوایی خودمختار است و هماهنگی متصل به ماهواره و پردازش داخلی را برای هدف گیری، نظارت و ماموریت های جنگ الکترونیک در زمان واقعی ارائه می دهد.
توسعه SS-UAV با محور راهبردی چین به سمت نوآوری بخش خصوصی در دفاع همسو است. شرکت جیوتین با پیوند زدن پیشرفت های پهپادهای تجاری با نیازهای نظامی، خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی معرفی کرده است.
مفهوم این پهپاد به عنوان یک هواگرد مادر برای دسته های هوابرد در اوایل سال ۲۰۲۳ شروع به ظهور کرد و در اواسط سال ۲۰۲۴ توجه قابل توجهی را به خود جلب کرد که اوج آن اولین حضور عمومی آن در نمایشگاه هوایی ژوهای بود. اولین پرواز آن در ژوئن ۲۰۲۵ نشان دهنده یک گذار سریع غیرمعمول از نمونه اولیه به آزمایش هوایی است که حمایت دولت از نوآوری نظامی سریع را برجسته می کند.
در حالی که هنوز وارد تولید انبوه یا خدمت نشده است، معماری پهپاد SS-UAV بنابر گزارش ها ماژولار است که امکان ارتقاء سریع یا پیکربندی های ماموریت محور را فراهم می کند. هیچ سابقه عملیاتی شناخته شده ای وجود ندارد، اما انتظار می رود این برنامه به عنوان یک بستر آزمایشی برای راهبردهای فرماندهی دسته پروازی آینده و دکترین های جنگ پهپادی با استقامت طولانی عمل کند.
از لحاظ مفهوم، جیوتین SS-UAV با ام کیو-9 ریپر (MQ-9 Reaper) و آر کیو-4 گلوبال هاوک (RQ-4 Global Hawk) آمریکا رقابت می کند، اگرچه در طراحی ماموریت متفاوت است. برخلاف ام کیو-9 که بر اطلاعات، نظارت و شناسایی (آی اس آر) و حمله دقیق تمرکز دارد، پهپاد SS-UAV به عنوان یک گره کنترل برای دسته های پهپادی هماهنگ عمل می کند و اساساً به عنوان یک ناو هواپیمابر پهپادی پرنده عمل می کند. برخلاف آر کیو-4 که نظارت راهبردی را در اولویت قرار می دهد، پهپاد SS-UAV قابلیت های تهاجمی و کنترل دسته پروازی غیرمتمرکز را اضافه می کند.
رویکرد جیوتین، استقامت پهپادی با استقامت بالا و برد طولانی را با تطبیق پذیری چند ماموریتی ترکیب می کند که برای عملیات حضور در صحنه های مورد مناقشه یا منطقه خاکستری بهینه شده است. در مقایسه با ناوهای هواپیمابر متعارف یا حتی پلتفرم های با استقامت بالا و برد طولانی سرنشین دار، این پهپاد جدید استقرار مخفیانه تر و کم هزینه تر دارایی های هوایی را با ریسک کمتر برای خلبانان انسانی ارائه می دهد.
تصمیم چین برای تسریع آزمایش SS-UAV اقدامی جداگانه نیست. این تصمیم همزمان با افزایش آزمایش برنامه جنگنده نسل ششم و موجی از توسعه های دریایی و موشکی صورت می گیرد که نشان دهنده حرکت هماهنگ نوسازی نظامی است.
از نظر راهبردی، SS-UAV برای مناطق پیرامونی مورد مناقشه چین طراحی شده است: تنگه تایوان، دریای چین جنوبی و احتمالاً فراتر از آن. در این محیط ها، یک پهپاد مادر که قادر به پرتاب ده ها ریزپهپاد است، می تواند سیستم های راداری سنتی را مختل کند، پدافندها را اشباع کند و نظارت پایدار یا آمادگی برای حمله را حفظ کند.
از نظر ژئوپلیتیکی، SS-UAV نشان دهنده قصد چین برای سرمایه گذاری با هدف تقویت نیروهای نامتقارن و مقیاس پذیر است که پارادایم های سنتی قدرت هوایی غرب را به چالش می کشد. برای برنامه ریزان آمریکا و متحدانش، این امر محاسبات پدافند هوایی را پیچیده می کند، به ویژه هنگامی که عملیات توزیع شده شامل دسته های بدون سرنشین کنترل شده توسط چنین پهپادهای مادر را در نظر می گیریم.
آزمایش پروازی قریب الوقوع جیوتین SS-UAV گامی اساسی در تلاش چین برای بازتعریف جنگ هوایی از طریق سیستم های خودمختار و تاکتیک های حمله دسته جمعی پهپادی است. این پهپاد مادر با قابلیت های پرواز در ارتفاع بالا، استقامت طولانی و نقش فرماندهی بر شبکه های پهپادی توزیع شده، می تواند به ستون فقرات معماری میدان نبرد آینده چین تبدیل شود.
اولین پرواز آن در ژوئن ۲۰۲۵ به دقت توسط تحلیلگران دفاعی و برنامه ریزان نظامی در سراسر جهان رصد خواهد شد؛ نه تنها به دلیل موفقیت فنی آن، بلکه به خاطر آنچه که در مورد ماهیت در حال تکامل برتری هوایی در عصری که ناوهای هواپیمابر ممکن است به زودی پرواز کنند، نه اینکه دریانوردی کنند، آشکار می سازد.
