گروه سیاست - هرچه قدر در عرصه سیاست خارجی روند دیپلماتیک با نظم خاصی پیش میرود و به نظر میرسد تصمیمسازان اراده بر رسیدن به توافق با آمریکا دارند، اما در داخل تضارب نظراتی وجود دارد که این بیم را به وجود میآورد که شاید فراهمنبودن زمینه داخلی در مسئله مذاکرات باعث آسیبرسیدن به روند آن شود.
مهدی آیتی، فعال سیاسی، درباره این موضوع به «نامهنیوز» گفت: «مذاکره سیاسی با ایالات متحده، یکی از دشوارترین اقدامات دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران است. نظام سیاسی ایران بر پایه شعارهای عدالتخواهانه و ضدامپریالیستی بنا شده و مخالفت با امپریالیسم یکی از اصول راهبردی آن محسوب میشود و آمریکا بهعنوان نماد عینی امپریالیسم معرفی شده است. در نتیجه، رویارویی با آمریکا جنبهای ایدئولوژیک یافته است. از این منظر میتوان گفت که مذاکره با آمریکا در چهار دهه و نیم گذشته، پیچیدهترین تجربه دیپلماتیک جمهوری اسلامی بوده است؛ چه این مذاکرات به توافق و صلح منجر شود و چه به بنبست و حتی تشدید تنشها بیانجامد. در واقع، این مذاکرات را نمیتوان با رایزنیهای دیپلماتیک با سایر کشورها مقایسه کرد. بسیاری از مشکلات و هزینههایی که تاکنون متحمل شدهایم، در همین مسیر مقابله با آمریکا به وجود آمده است».
او ادامه داد: «اگر قرار باشد مذاکراتی با آمریکا صورت گیرد، انتظار آن است که نتیجهای برد-برد حاصل شود. در شرایطی که تحریمهای شدید آمریکا فشار مضاعفی بر کشور وارد کرده است، دستیابی به توافقی برد-برد بسیار دشوار خواهد بود. علاوه بر این، تجارب تاریخی نیز ما را به احتیاط بیشتر در این مسیر وامیدارد».
این فعال سیاسی همچنین بیان کرد: «امروز نقش مسئولان فرهنگی؛ از روحانیون گرفته تا رسانهها، دانشگاهها، نویسندگان و هنرمندان؛ بسیار حیاتی است. این افراد باید تلاش کنند از افراطگرایی جلوگیری کرده و مانع از ایجاد تنشهای داخلی بر سر مسائل مرتبط با سیاست خارجی شوند. اگر جامعه و جریانهای سیاسی در این باره دچار اختلاف شوند و هر گروهی راه خود را برود، بیتردید امنیت ملی آسیب خواهد دید. جامعه فرهنگی کشور میتواند بستر پذیرش تصمیمات مهم را برای مردم فراهم کند».
آیتی در پایان گفت: «در همه کشورها، اقلیتی تندرو وجود دارد؛ اما این حکمرانی کارآمد است که میتواند این گروهها را مدیریت کند. در کشورهای غربی نیز افراطگرایانی حضور دارند، اما کنترل میشوند. این کنترل لزوما به معنای منزوی کردن آنها نیست، زیرا ممکن است چنین رفتاری آنان را در موقعیت مظلومیت قرار دهد و باعث تشدید فعالیتهایشان شود. منظور از کنترل، برخورد قانونی با آنهاست؛ بهگونهای که مشخص باشد تا چه اندازه میتوانند فعالیت کنند و چه زمانی پا را از حدود قانونی فراتر میگذارند. این مسئله شامل همه گروهها میشود. از سوی دیگر، باید با رویکردی ارشادی به مردم آگاهی داد که این اقلیت رادیکال، مانع از تحقق برنامههای ملی میشود و نباید تحت تأثیر آنها قرار گیرند».