به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «دیپلماسی مقاومت» با حضور جمعی از استادان، مسئولان و مهمانان داخلی و خارجی در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در سخنانی به تبیین ابعاد نظری و فلسفی این رویکرد پرداخت.
وی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی، شهدای مقاومت بهویژه شهدای خدمت، از مسئولان دانشگاه تهران و دانشکده مطالعات جهان به دلیل برگزاری این نشست قدردانی کرد.
خسروپناه در ادامه درباره فلسفه نظریه، بهویژه در ارتباط با نظریه دیپلماسی مقاومت، گفت: در فلسفه علم، یکی از مباحث مهم، فلسفه نظریه است. در علوم انسانی و اجتماعی، نظریههای متعددی مطرح میشود و این سوال پیش میآید که کدام نظریه مورد پذیرش است. برخی فیلسوفان علم معتقدند نظریهای معتبر است که روشمند و مبتنی بر بنیانهای نظری باشد. برخی دیگر ملاک نظریهپردازی را اثربخشی میدانند، حتی اگر آن نظریه با معیارهای منطقی دقیق همراه نباشد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه گفت: برخی از فیلسوفان متأخر زبان نیز معتقدند صدق و کذب نظریه مهم نیست، بلکه کارکردهای زبانی آن مهم است. برای مثال، حکایتهای کلیله و دمنه ممکن است مطابق با واقع نباشند اما در رفتار و تربیت افراد تأثیر گذارند.
وی با اشاره به رویکرد حکمی در فلسفه علم تصریح کرد: از منظر حکمت، نظریهای قابل دفاع است که هم بنیانهای نظری داشته باشد و هم روشمند باشد و با منطق صدق اثباتپذیر باشد؛ صدقی که علاوه بر مطابقت با واقع، اثربخشی نیز در پی داشته باشد.
خسروپناه با بیان اینکه نظریه دیپلماسی مقاومت از این منظر واجد شرایط است، خاطرنشان کرد: این نظریه که توسط شهدایی چون آیتالله رئیسی، شهید امیرعبداللهیان، شهید حاج قاسم سلیمانی و دیگر شهدای مقاومت مطرح و پیگیری شد، کاملاً با بنیانهای اسلامی سازگار است. مبانی هستیشناختی، انسانشناختی، معرفتشناختی، ارزششناختی و دینشناختی در تأیید این نظریه نقش دارند.
وی افزود: دیپلماسی مقاومت، صرفاً دفاعی و منفعل نیست، بلکه کنشگر و فعال است. این نظریه انساندوستانه است و نگاهش فقط معطوف به شیعیان یا حتی مسلمانان نیست؛ بلکه مبتنی بر کرامت انسان است. این نظریه برخلاف هیومنیسم غربی، انسان را در پرتو کرامت الهی میبیند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه دیپلماسی مقاومت توانسته گروههای فلسطینی اعم از شیعه، سنی و مسیحی را گردهم آورد، گفت: در تشییع پیکر شهید سید حسن نصرالله، تنها شیعیان حضور نداشتند، بلکه اهلسنت و مسیحیان نیز حضور پررنگی داشتند. این نشان میدهد که دیپلماسی مقاومت بر سه رکن عزت، حکمت و مصلحت استوار است.
وی ادامه داد: برخلاف نظریههای تکفیری که مبتنی بر تفکر سلفی بودند و به تفرقه میان مسلمانان انجامیدند، دیپلماسی مقاومت وحدتآفرین است. نظریههایی مانند آنچه از دل تفکر جماعت المسلمین و بعدها گروههای تکفیری مانند داعش و القاعده شکل گرفت، نهتنها ماندگار نشدند، بلکه به دلیل نداشتن بنیان نظری و کاربرد وحدتآفرین، موجب کشتار دروندینی شدند.
خسروپناه با اشاره به الگوهای رفتاری شهیدان مقاومت گفت: در رفتار شهید سلیمانی، شهید امیرعبداللهیان و شهید رئیسی، همواره وحدتگرایی و انسانمحوری مشاهده میشود. برای آنان، مظلومان جهان از هر قوم و آئین اهمیت داشتند، خواه در فلسطین باشند یا در ونزوئلا. آنها به مقابله با استکبار جهانی باور داشتند.
وی تاکید کرد: نظریه دیپلماسی مقاومت نظریهای است که میخواهد همه مظلومان جهان را زیر چتر خود قرار دهد و در این زمینه موفق نیز بوده است. امروز حتی در آمریکا نیز دانشجویان، نشانههایی از ظهور این نظریه را بروز دادهاند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود با اشاره به آیات قرآن و تجربه حکمرانی انبیا گفت: در طرحی تحت عنوان «فصوص نبویه» تلاش کردیم آموزههای حکمرانی انبیا را از حضرت آدم تا خاتم (ص) استخراج کنیم. با بررسی ترتیب نزول سورههایی چون علق، قلم، مزمل و مدثر، درمییابیم که باور به ربوبیت خداوند، نه صرفاً خالقیت او، پایهای برای حکمرانی دینی و درک نظریه دیپلماسی مقاومت است.
وی در پایان تأکید کرد: دیپلماسی مقاومت باید به سطح جهانی ارتقا یابد تا انسانیت و بشریت بتواند درک عمیقی از آن داشته باشد و مظلومان عالم در سایه آن به امنیت، عزت و عدالت دست یابند.