در سمت متغیرهای بنیادین، اثر اصلاح قیمت ارز در ماه‌های گذشته را باید جدی گرفت. این اصلاح، در گزارش‌های زمستان گذشته و بهار ۱۴۰۴ شرکت‌ها که در هفته‌ها و ماه آینده روانه بازار خواهدشد، نمود عملی خود را در تعدیل نسبت قیمت به سود(P/E) بازار نشان خواهد داد، به‌خصوص که در فصل مجامع و تقسیم سودها هم هستیم و به‌‌‌‌‌‌بیان ساده‌‌‌‌‌‌تر، باثبات نسبی ارز در سطوح جدید و رشد نرخ‌های فروش و تقسیمی‌‌‌‌‌‌ها در مجامع، بخشی از بازار با P/E پایین‌تری معامله خواهند شد و همین نکته می‌تواند جذابیت نسبی آنها را افزایش دهد.
از سوی دیگر پس از مجامع و با توجه به شرایط تورمی و افزایش نرخ‌های اعمال‌‌‌‌‌‌شده در زمستان و ابتدای بهار در محصولات صنعتی و خدماتی نسبت قیمت به‌فروش(P/S) بازار را نیز تعدیل خواهد کرد، اما مهم‌تر از همه این موارد فضای کلی حاکم بر تعاملات سیاسی و آرامش اقتصادی و اجتماعی کشور است که وضعیت بازار را تعیین خواهد کرد. اکنون، بازار سهام با اخبار فعلی در این فضای فصلی، معمولا چرخش بخشی از پول را رقم می‌زند و می‌تواند محرکی برای صنایع با سود تقسیمی بالا باشد؛ به‌ویژه در گروه و صنایع بانکی، پالایشی‌‌‌‌‌‌ها و برخی شرکت‌های بزرگ‌تر بازار سهام.
با این حال، ریسک‌های مهمی نیز بر سر راه بازار قرار دارد. سایه کمرنگ شده موضوعات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و سایه پر رنگ شده شرایط نامساعد ناترازی به‌خصوص در بخش انرژی که به توقف یا افت تولید برخی کارخانه‌‌‌‌‌‌ها منتج شده‌است و ریسک‌های جدی به بخش واقعی اقتصاد تحمیل‌کرده که این موضع خود را در سودآوری صنایع انرژی‌‌‌‌‌‌بر و فولادی و سیمانی و... نشان‌داده‌است. در کنار آن، هرگونه وقفه یا کندی در سیاست‌های اصلاح ساختار و واگذاری‌‌‌‌‌‌ها از جمله خصوصی‌‌‌‌‌‌سازی برخی از شرکت‌های خودروسازی و... می‌تواند اثر منفی بر انتظارات و اعتماد در حال تقویت فعالان بازار سرمایه داشته‌باشد.
در این میان، نباید از نقش تحولات FATF غافل شد. تسهیل تعاملات بانکی، به‌ویژه در‌سالی که بانک‌ها اصلاح ساختار سرمایه و افزایش درآمدهای عملیاتی را هدف‌گذاری کرده‌اند، می‌تواند به بهبود عملکرد و جذابیت این گروه منجر شود؛ موضوعی که اثر خود را هم در سودآوری و هم در نسبت‌های قیمتی منعکس خواهد کرد، خبرهای مثبت از دو بانک پیشرو در بازار سرمایه می‌تواند اقبال به این صنعت و صندوق‌های بخشی آن را تحت‌تاثیر قرارداده که می‌تواند ادامه داشته‌باشد.
در یک جمع‌بندی می‌توان گفت؛ بازار سرمایه ایران، در فصل بهار و با نگاهی به ماه‌های پیشرو و آینده، با تلفیقی از سیگنال‌های مثبت و ریسک‌های ساختاری مواجه است. در صورت تداوم روند مذاکرات میان ایران و ایالات‌متحده آمریکا و تحولات مثبت سیاسی، انتظار می‌رود گروه بانکی، خودرویی و برخی نمادهای کوچک‌تر که از فضای رشد و صعودی فعلی بازار سهام جا مانده‌اند یا با تحولات و اخبار مثبتی مواجه هستند، در اولویت توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرند. صنایع مختلف به‌‌‌‌‌‌تناسب میزان اثرپذیری و سرعت واکنش، می‌توانند با تاخیر یا شتاب متفاوت، مورد‌توجه فعالان بازار سرمایه باشند. آنچه مهم است، تحلیل همزمان متغیرهای اقتصادی، سیاسی و رفتاری فعالان بازار است و تناسب و چابکی در اصلاح ساختار پرتفوی سرمایه‌گذاری با ریسک‌ها و تحولات و اخبار پیرامونی است که باید مورد‌توجه سرمایه گذاران قرار گیرد.
* کارشناس بازار سرمایه
