عصر ایران- پیش از آغاز این مبحث کوتاه و البته جالب لازم است تا با مفهوم کلمه سپیدایی آشنا شویم. سپیدای یا آلبِدو به معنی درصد بازتاب نور از سطح یک جسم است. مقادیر این کمیت می‌تواند از صفر(تاریک مطلق) تا یک(روشن مطلق) تغییر کند. آلبدو را گاه با درصد و گاه با یک عدد اعشاری کوچک تر از یک نشان می‌دهند.
دمای یک سیاره عملاً تحت تأثیر میزان انعکاس انرژی خورشیدی، موسوم به سپیدایی سیاره، و اثرات گازهای گلخانه‌ای است.
سپیدایی سیارهٔ زمین 0.29 درصد است، بدین معنی که 29 درصد انرژی خورشیدی را سریعاً منعکس می‌کند؛ لذا 71 درصد آن را جذب می‌نماید. سپیدایی سیارهٔ زهره حدود 0.70 است، در نتیجه تنها 30 درصد انرژی خورشیدی توسط سیارهٔ زهره جذب می‌شود.
تحقیقات و داده‌های تصویری منتشر شده، به وضوح نشان می‌دهند که استفاده از پشت بام های سفید یا به طور کلی دارای رنگ روشن، با بهره‌گیری از پدیده "اثر آلبدو"، تأثیر چشمگیری در کاهش آثار گرمایی محیط های شهری و مصرف انرژی ساختمان ها دارد. این رویکرد که بر مبنای میزان بازتاب نور خورشید توسط سطوح مختلف استوار است، به عنوان یک استراتژی کلیدی در مقابله با چالش‌های ناشی از افزایش دمای شهرها و تغییرات اقلیمی مطرح شده است.
اثر آلبدو چیست؟
"آلبدو" به میزان بازتابندگی یک سطح اشاره دارد. سطوحی که رنگ روشن تری دارند، آلبدوی بالاتری داشته و بخش بیشتری از تابش خورشید را بازتاب می کنند. در مقابل، سطوح تیره رنگ، آلبدوی پایین تری داشته و بیشتر تابش خورشید را جذب می کنند و به گرما تبدیل می شوند.
تصویر منتشر شده، به خوبی این مفهوم را در مقایسه بین یک پشت بام سیاه با آلبدوی پایین و یک پشت بام روشن یا سفید با آلبدوی بالا نشان می‌دهد:
عملکرد پشت بام سیاه (آلبدوی پایین):
این پشت بام تنها 5% از نور خورشید را بازتاب می‌کند (آلبدوی پایین).
بخش اعظم انرژی خورشیدی جذب شده و دمای سطح آن به 80 درجه سانتیگراد (177 درجه فارنهایت) می رسد.
این گرمای جذب شده، موجب افزایش دمای هوای شهر (52%) و اتمسفر (38%) شده و 4.5% آن نیز به داخل ساختمان منتقل می شود.
عملکرد پشت‌بام سفید (آلبدوی بالا):
این پشت‌بام قادر است 80% از نور خورشید را بازتاب کند (آلبدوی بالا).
دمای سطح آن به طور قابل ملاحظه‌ای پایین تر و در حدود 44 درجه سانتیگراد (111 درجه فارنهایت) باقی می‌ماند.
میزان گرمای منتقل شده به هوای شهر (8%) و اتمسفر (10%) به مراتب کمتر بوده و تنها 1.5% از گرما به داخل ساختمان راه می یابد.
این مقایسه به وضوح نشان می دهد که پشت بام های سفید با داشتن آلبدوی بسیار بالاتر، به طور مؤثری از جذب گرما جلوگیری کرده و به کاهش دمای سطح، کاهش انتقال حرارت به داخل ساختمان و کاهش گرمای منتشر شده به محیط شهری کمک می‌کنند.
بهره گیری از "اثر آلبدو" از طریق استفاده از مصالح و رنگ های روشن در ساخت و ساز شهری، به ویژه در مورد پشت بام ها، یک راهکار هوشمندانه و پایدار برای مقابله با چالش های گرمایش شهری و کاهش مصرف انرژی است. کارشناسان توصیه می کنند که با در نظر گرفتن مزایای قابل توجه "اثر آلبدو"، استفاده از پشت بام های سفید به عنوان یک اولویت در برنامه‌ریزی های شهری و ساختمانی مورد توجه قرار گیرد.
