به گزارش همشهری آنلاین جوان نوشت: درحالی که دور چهارم گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان ایران و امریکا در فضایی مثبت دنبال شد و دوطرف از احتمال دستیابی به توافق در آینده سخن می‌گویند، دونالد ترامپ با نادیده گرفتن مسیر دیپلماسی، بار دیگر به کارزار فشار حداکثری بازگشته است. او در سفر خود به عربستان ضمن طرح اتهاماتی علیه سیاست‌های داخلی و منطقه‌ای ایران، از جامعه جهانی خواست به اجرای تحریم‌ها علیه تهران پایبند بمانند؛ مواضعی که نشانه‌ای آشکار از تناقض در راهبرد سیاسی او نسبت به ایران تلقی می‌شود. سیدعباس عراقچی لفاظی‌های ترامپ را فریبکارانه خوانده و گفته که این امریکا است که با حمایت از کشتار ۶۰ هزار فلسطینی عامل ناامنی است و راه پیشرفت ایران را با تحریم سد می‌کند.
به گزارش «جوان»، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا در حالی به‌طور مکرر از تمایل خود برای مذاکره با ایران و دستیابی به توافق سخن می‌گوید که همزمان از هر تریبونی برای طرح اتهامات علیه تهران بهره می‌برد. او در تازه‌ترین موضع‌گیری خود، طی سفر به کشورهای عرب خلیج فارس، بار دیگر لحن خصمانه‌اش را تکرار و علیه ایران لفاظی کرد.
ترامپ روز چهارشنبه در سخنرانی نشست با رهبران شورای همکاری خلیج فارس با تکرار ادعاهای خود درباره نقش منطقه‌ای و فعالیت‌های هسته‌ای ایران ادعا کرد که مایل است با ایران به توافق برسد. ترامپ گفت: دولت بایدن اساساً با بی‌کفایتی، با قدرت دادن به ایران و نیروهای نیابتی آن و سرازیر کردن میلیاردها دلار برای آنها ویرانی و آشفتگی به‌بار آورد. واقعاً احمقانه بود و آن را باورم نمیشد. ترامپ گفت: آن روزها به سر رسیده‌اند و افراد حاضر در این جمع واقفند که من به چه چیزی وفادارم، هیچ گاه تزلزلی در آن ایجاد نشده است. ما در کنار دوستان و متحدان‌مان می‌مانیم و با خصومتی مقابله خواهیم کرد که همه ما را تهدید می‌کند. با وجود اینکه ایران تأکید کرده به دنبال ساختن یا دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست، رئیس‌جمهور امریکا با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم تهران- واشینگتن که تاکنون چهار دور از آن با میانجیگری عمان برگزار شده است، ادعا کرد: «من می‌خواهم با ایران توافق کنم. می‌خواهم اگر امکانش باشد، کاری انجام بدهم، اما برای این کار، (ایران) باید حمایت از تروریسم و جنگ‌های نیابتی خونبار را متوقف کند و مهم‌تر از همه، برای همیشه و به‌صورت راستی‌آزمایی‌شده، تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را متوقف کند. آنها نمی‌توانند یک سلاح هسته‌ای داشته باشند. فکر نمی‌کنم کسی در این جمع نیز بگوید که می‌توانند داشته باشند.»
اصرار بر کارزار فشار حداکثری
ترامپ که تصور می‌کند می‌تواند با فشارهای بیشتر ایران را منزوی کرده و به سمت امتیاز دادن به غرب سوق دهد، بار دیگر با اشاره به اعمال تحریم‌ها علیه ایران گفت: «قویاً از تمامی کشورها می‌خواهم به ما در اجرای کامل تحریم‌هایی که به تازگی علیه ایران اعمال کرده‌ایم، کمک کنند. ما همچنین تحریم‌های ثانویه‌ای اعمال کرده‌ایم که در برخی موارد تأثیر بدتری دارند.» ترامپ با دفاع از سیاست موسوم به «کارزار فشار حداکثری» علیه ایران مدعی شد: «وقتی من کاخ سفید را ترک کردم، ایران پول نداشت، آنها ورشکسته بودند. آنها پولی برای حماس و حزب‌الله نداشتند، نه حمله‌ای در کار بود و نه حتی فکر حمله‌ای. اگر من رئیس‌جمهور بودم، هیچ حمله‌ای در کار نمی‌بود.»
رئیس‌جمهور امریکا با این حال مدعی شد: «من از دشمنی‌های دائمی خوشم نمی‌آید و از تهران می‌خواهم با واشینگتن بر سر برنامه هسته‌ای به توافق برسد. چنانچه رهبران جمهوری اسلامی این شاخه زیتون را رد کنند و به حمله به همسایگان خود ادامه دهند، ما چاره‌ای جز اعمال فشار حداکثری شدید نخواهیم داشت و صادرات نفت ایران را مثل گذشته به میزان صفر خواهیم رساند.»
این اظهارات خصمانه درحالی مطرح می‌شود که فضای گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان ایران و امریکا تا حدی بهبود یافته و امیدهایی نسبت به امکان توافق شکل گرفته است. اما لحن تنش‌زای ترامپ، نه‌تنها کمکی به پیشبرد روند دیپلماتیک نمی‌کند، بلکه می‌تواند مسیر تعامل را مسدود سازد. این اقدام در شرایطی انجام شده که هرگونه توافق جدید با ایران، نیازمند فضایی از اعتماد متقابل و کاهش خصومت است.
دعوت ترامپ برای اجرای تحریم‌ها علیه ایران، در واقع احیای همان سیاستی است که پیش‌تر با عنوان «فشار حداکثری» شناخته می‌شد. این سیاست که مبتنی بر تحریم‌های گسترده، انزوای بین‌المللی ایران و تهدیدهای پی‌درپی بود، در نهایت به شکست انجامید. نه تنها ایران تسلیم خواسته‌های یکجانبه واشینگتن نشد، بلکه گام به گام تعهدات هسته‌ای خود را کاهش داد. حال، بازگشت ترامپ به این استراتژی نشان می‌دهد که او هنوز به کارزارهای شکست‌خورده گذشته دل بسته است، بدون آنکه از نتایج قبلی درس بگیرد. بنابراین، اگر ترامپ واقعاً خواهان رسیدن به یک توافق پایدار با ایران است، باید دست از سیاست‌های یکجانبه و متناقض بردارد و به‌جای فشار، به اعتمادسازی و احترام متقابل روی آورد. در غیر این‌صورت، ادعای مذاکره صرفاً نمایشی سیاسی خواهد بود، نه راهبردی برای حل واقعی بحران. تجربه نشان داده که فشار صرف، بدون ارائه راهکارهای عملی و مشوق‌های دیپلماتیک، نه تنها نتیجه مطلوب را نمی‌دهد، بلکه زمینه درگیری بیشتر را فراهم می‌کند و این چیزی است که مقامات تهران بارها به آن اشاره کرده‌اند که بدون لغو تحریم‌ها و اقدام عملی از سوی واشینگتن، توافقی در کار نخواهد بود و ایران از خطوط قرمز و تأمین منافع ملی خود عدول نخواهد کرد.
لفاظی ترامپ علیه سیاست‌های حاکمیتی ایران
ترامپ سه‌شنبه شب در نشست سرمایه‌گذاری امریکا و عربستان هم اتهاماتی را علیه تهران مطرح کرده بود. ترامپ ادعا کرد: «بزرگ‌ترین نیروی مخرب در خاورمیانه ایران است. ایران باعث خرابی و ویرانی در یمن، عراق، سوریه و لبنان و دیگر کشورهاست.» ترامپ در ادامه لفاظی‌های خود برای خوشایند شیوخ عرب که صدها میلیارد دلار قرارداد با واشینگتن امضا کرده‌اند، به تمجید از عملکرد کشورهای عرب در مسیر توسعه و پیشرفت پرداخت و در مقابل سیاست‌های دولتمردان تهران را زیر سؤال برد. او مدعی شد: «درحالی که شما بلندترین آسمانخراش‌های جهان را در جده و دبی ساخته‌اید، بناهای تاریخی تهران از سال ۱۹۷۹ در حال فروپاشی و تبدیل شدن به آوار و خاک هستند. مدیریت اشتباه چندین ساله دولت ایران باعث شده است این کشور با قطعی برق‌چندساعته و روزانه روبه‌رو شود، چون فاسد هستند.» رئیس‌جمهور امریکا همچنین ادعا کرد: «زمانی که توانایی‌های شما صحرا و بیابان را به زمین کشاورزی تبدیل کرده است، دولت ایران با فساد خود زمین‌های کشاورزی را به بیابان تبدیل کرده است. آنها حتی مافیای آب دارند که با خشک کردن رودخانه‌ها ثروتمند می‌شوند و اجازه نمی‌دهند مردم ایران آب داشته باشند.»
بسیاری از کارشناسان امریکا را بزرگ‌ترین مجری سیستماتیک مافیای جهان خوانده‌اند. نوام چامسکی و جان پرکینز معتقدند که عملکرد دولت ایالات متحده شباهت‌هایی بنیادین با ساختار مافیایی دارد. جان پرکینز، نویسنده کتاب اعترافات یک جنایتکار اقتصادی، دولت امریکا را به یک امپراتوری اقتصادی تشبیه می‌کند که با تهدید، فشار اقتصادی و کودتاهای پنهان منافع شرکت‌های بزرگ را در کشورهای دیگر تأمین می‌کند. چامسکی نیز در سخنرانی‌های خود تأکید کرده که امریکا به‌جای رعایت اصول دموکراسی، سیاست‌های سلطه‌جویانه‌ای را دنبال می‌کند که در آن دولت نه برای مردم، بلکه برای نخبگان اقتصادی و نظامی عمل می‌کند. از حمایت از دیکتاتورهای نظامی در امریکای لاتین گرفته تا مداخلات نظامی در خاورمیانه، تحلیلگران می‌گویند این رفتارها نشان‌دهنده الگویی منسجم از کنترل، زورگویی و فساد ساختاری است. منتقدان می‌گویند که دولت امریکا با استفاده از سازمان‌هایی مانند سیا، بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، ساختارهایی ایجاد کرده که نه شفافند و نه پاسخگو، بلکه در خدمت تثبیت قدرت اقتصادی و سیاسی امریکا در جهان هستند، همان ویژگی‌هایی که به مافیا نسبت داده می‌شود.
واکنش عراقچی به لفاظی ترامپ
اظهارات خصمانه ترامپ در جمع سران عرب، واکنش مقامات تهران را در پی داشته است. سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران دیروز در واکنش به سخنان ترامپ گفت: «او سعی می‌کند ایران را عامل ناامنی معرفی کند درحالی که باید گفت چه کسی ۶۰ هزار نفر را در غزه کشته است؟ آیا ما عامل ناامنی هستیم؟ امریکا تمامی جنایات اسرائیل در منطقه را نادیده می‌گیرد، این یک فریبکاری محض و عوض کردن جای تهدیدات هست.» عراقچی درباره درخواست‌های ترامپ به ادامه تحریم‌های ایران نیز تأکید کرد: طرف مقابل بداند که سیاست فشار حداکثری قبلاً شکست خورده است.
وزیر خارجه همچنین درباره انتقادات ترامپ نسبت به عملکرد ایران در مسیر پیشرفت نیز اظهار کرد: اظهارات ایشان را خوب نگاه کردم و متأسفانه دیدگاه بسیار فریبکارانه‌ای مطرح شده است و آنچه که ایشان در خصوص تمایل کشورهای منطقه به داشتن یک مسیر پیشرفت و مسیر شکوفایی اظهار کردند در حقیقت همان مسیری است که مردم ایران با انقلاب خودشان اتخاذ کردند. وی ادامه داد: این مسیری است که مردم ایران برای داشتن یک کشور کاملاً مستقل و مردم‌سالار، آزاد و مرفه و پیشرفته اتخاذ کردند ولی این امریکا بود که از طریق تحریم‌های خودش در طول چهل و چند سال گذشته با فشارها، با تهدیدات نظامی و غیرنظامی جلوی پیشرفت ملت ایران را گرفته است.»
