به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سال‌ها پیش که نویسندگان زیر نور شمع کتابت می‌کردند، تصور نمی‌کردند روزگاری فرا برسد که هوش مصنوعی، ویراستاری، طراحی جلد، عرضه و فروش کتاب را با بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال انجام دهد.
نخستین‌بار، شبستان مصلی میزبان بخشی با عنوان «فناوری‌های نشر» است؛ سالنی که در آن مجموعه‌ای از شرکت‌های نوآور و خلاق، برنامه‌ها، پلتفرم‌ها و نرم‌افزارهای خود را معرفی کرده‌اند. این سالن با همکاری پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی فعالیت می‌کند و از بخش‌های کمتر دیده‌شده نمایشگاه کتاب به شمار می‌آید.
با کمی گشت‌وگذار در این سالن که در مجاورت ناشران الکترونیک و صوتی قرار دارد، می‌توان مجموعه‌ای از جدیدترین و به‌روزترین نرم‌افزارهای مرتبط با حوزه کتاب را مشاهده کرد؛ نرم‌افزارهایی که با هدف افزایش تعامل مخاطبان با کتاب و فناوری طراحی شده‌اند.
از «پاکنویس» تا «فیکولند»
یکی از غرفه‌های این بخش، به معرفی دستیار ویرایش هوشمند «پاکنویس» اختصاص دارد؛ نرم‌افزاری با کارکرد خطایاب نگارش زبان فارسی. فعالان حوزه نشر می‌توانند با کمک این ابزار، خطاهای املایی و نگارشی را اصلاح کنند. ویژگی اصلی این برنامه (که نسخه تحت وب نیز دارد) اصلاح هوشمند انواع خطاهای متنی است. «پاکنویس» از نسخه‌های وورد ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳ پشتیبانی می‌کند و در زمینه‌ی ویرایش علائم نگارشی، یکسان‌سازی اعداد فارسی و انگلیسی، رعایت نیم‌فاصله و رفع غلط‌های املایی کاربرد دارد.
کمی آن‌سوتر، غرفه «فیکولند» دیده می‌شود؛ نرم‌افزاری در حوزه بازی‌آموزی کودکانه با شعار «کودکان، بازی را زندگی می‌کنند». این مجموعه که بیش از یک سال از آغاز فعالیت آن می‌گذرد، بیش از ۵۰ بازی آموزشی دارد که مفاهیم درسی و فرادرسی را به صورت گام‌به‌گام در قالب بازی و سرگرمی به کودکان آموزش می‌دهد. آموزش مفاهیمی مانند ریاضی، شناخت و املای کلمات فارسی، اشکال هندسی و… از جمله اهداف این مجموعه است. کتاب‌های «فیکولند» نیز با افزودن جذابیت‌هایی مانند ورق‌زدن دیجیتال، موسیقی و راوی، کودکان را به مطالعه تشویق می‌کنند.
مدیریت کتابخانه و دستیار مادران
در بخش دیگری از این سالن، سامانه مدیریت کتابخانه دیجیتال «کتابا» معرفی می‌شود؛ سامانه‌ای برای مدیریت انواع کتابخانه‌های دانشگاهی، سازمانی، شرکتی و خصوصی. این نرم‌افزار با امکانات متنوع، محیط کاربری ساده‌ای دارد که برای کاربران با سطوح مختلف مهارت در کار با رایانه مناسب است. «کتابا» با رعایت استانداردهای کتابداری، به‌عنوان یکی از کامل‌ترین سیستم‌های مدیریت کتابخانه شناخته می‌شود و قابلیت‌هایی مانند اتصال به کتابخانه ملی ایران، قیمت مناسب و پشتیبانی آنلاین را دارد.
از دیگر قابلیت‌های «کتابا» می‌توان به مدیریت منابع دیجیتال، اعضا و امانت‌ها، ارسال پیامک، رده‌بندی کنگره و دیویی، چاپ و اسکن بارکد، و جست‌وجو در کتابخانه ملی اشاره کرد.
غرفه «مام‌زی» نیز یکی از بخش‌های جالب این سالن است؛ نخستین نرم‌افزار تخصصی مادر و کودک که حدود چهار تا پنج سال از فعالیت آن می‌گذرد. این نرم‌افزار تعاملی با هدف آموزش فرزندپروری، به مادران کمک می‌کند تا فرزندانی توانمند، باانگیزه و بانشاط تربیت کنند. محتوای این برنامه شامل متن، صوت، ویدیوهای کارشناسی، بازی‌های نمایشی، کاردستی و انیمیشن است. استفاده از قصه‌گویی با مشارکت گویندگان مختلف از دیگر ویژگی‌های این نرم‌افزار است که محتواهای مناسب گروه‌های سنی مختلف را در اختیار کودکان قرار می‌دهد.
ردپای هوش مصنوعی و گویندگی در کتاب
«AR PLAYER» از دیگر نرم‌افزارهایی است که در این نمایشگاه عرضه شده است. این نرم‌افزار توسط شرکت دانش‌بنیان فناوران نیک‌اندیشان راشا ارائه شده و در حوزه‌های سرگرمی، آموزشی، تجاری و فرهنگی فعالیت می‌کند. فناوری واقعیت افزوده (AR) مبتنی بر نشانگر، با استفاده از یک عکس یا کد QR فعال می‌شود. کاربر می‌تواند با اسکن نشانگر توسط دوربین تلفن همراه خود، یک تجربه دیجیتال سه‌بعدی را مشاهده کند. این فناوری به‌ویژه در کتاب‌های علمی، تخیلی و آموزشی فرصت‌های منحصربه‌فردی را برای ناشران و مخاطبان فراهم می‌کند.
در ادامه، به غرفه «بانک صدا» می‌رسیم؛ پلتفرم تخصصی سفارش گویندگی و تولید محتوای صوتی. در گذشته دسترسی به گویندگان محدود بود، اما «بانک صدا» با بهره‌گیری از بیش از ۱۵۰ گوینده در زبان‌های فارسی، انگلیسی، عربی، کردی، آذری، آلمانی و فرانسوی، این مشکل را برطرف کرده است. این مجموعه با تحلیل نیازها و ارائه راهکارهای حرفه‌ای، امکان تولید کتاب‌های صوتی را برای علاقه‌مندان تسهیل کرده است.
از دیگر جذابیت‌های این سالن، کیوسک‌های هوشمند برای مشاهده تازه‌های نشر ۱۴۰۳ است. مخاطبان می‌توانند آثار جدید را براساس رده‌بندی دیویی جست‌وجو کنند. همچنین نمایشگرهایی در این بخش تعبیه شده که با کمک هوش مصنوعی و دریافت اطلاعات شخصی، کتاب‌هایی متناسب با سلیقه کاربران پیشنهاد می‌دهند.
سالن فناوری‌های نشر در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، سالنی است برای کتاب‌دوستانی که به دنبال تجربه‌های نوین در کتاب‌خوانی هستند؛ سالنی با نرم‌افزارها و امکانات متنوع که سفری به آینده نشر را رقم می‌زند
