«اکبر منتجبی» سردبیر روزنامه سازندگی در گفت‌وگو با الف یادآور شد: باج نیوزها دنبال منافع اقتصادی کوتاه مدت هستند. مثلا خبری را علیه مدیر شرکتی می زنند و به مدیر آن شرکت یا روابط عمومی اش اعلام می کنند که خبری علیه شما داریم؛ یا فلان مبلغ را به ما می دهی تا منتشر نکنیم یا نمی دهی و منتشر می کنیم. این امر بیشتر در شبه رسانه ها رخ می دهد. البته نمی شود گفت در رسانه های رسمی وجود ندارد. در رسانه های رسمی هم متاسفانه به دلیل مشلات مالی که به وجود آمده بعضا حتی در سطح روزنامه و مدیران رسانه ها هم رخ می دهد.
وی تصریح کرد: روزنامه ای را می شناسم که در سه یا چهار سال گذشته اساسا منتشر نمی شد. قبلش خیلی محدود منتشر می شد اما نامش عوض شد و با یک نام اقتصادی آغار به فعالیت کرد و الان در حال باج خواهی است!
به گفته وی این امر به این دلیل اتفاق می افتد که نظارتی وجود ندارد. ساختار آلوده شده و سیستم حکمرانی رسانه ای بر تولید محتوا نظارت ندارد و وظیفه خودش را صرفا روی مجوز و امتیاز صادر کردن متمرکز کرده. در واقع می گوید من به شما امتیاز و مجوز می دهم، شما هر چه می خواهید تولید کنید به من ارتباطی ندارد، قوه قضائیه رسیدگی می کند!
او تاکید کرد: هیات نظارت بر مطبوعات به وظایف خودش عمل نمی‌کند مگر مورد خاص سیاسی اتفاق بیفتد. مثلا احساس کند مطبوعات به حوزه امنیت وارد شده اند یا در حوزه انتقاد از رئیس جمهور وارد شده اند یا مثلا به حوزه ای وارد شده اند که خلاف مصوبات شورای امنیت ملی است. بنابراین هیات نطارت بر مطبوعات به سایر حوزه ها ورود نمی کند.هیات نظارت برای این تعریف شده که نه بر محتوای سیاسی بلکه بر محتواهای مفسده انگیز نظارت کند. حساسیت هایشان فقط سیاسی است یا چیزی که به سیاست تنه بزند.
منتجبی تصریح کرد: کانال تلگرامی داریم که مدیرش به من می گفت من ماهی ۵۰۰ میلیون تومان درآمد دارم! روزنامه داریم باج خواهی می کند و علیه این و آن تیتر می زند، حتی علیه مدیران دست چندم و پول می گیرد ! ممکن است در شهرستان ها بیشتر هم باشد. به هر حال رسانه ابزار قدرت است. ممکن است یک مدیر، روزنامه یا کانال تلگرامی بزند برای اینکه پستی را به دست بیاورد!
این روزنامه نگار در ادامه گفت: مشکل در مساله باج گیری رسانه ای دو سویه است. یعنی طرفی که مورد باج جواهی قرار می گیرد معمولا سکوت می کند و گزارش نمی دهد. در دوره های قبلی شهرداری یکی از سایت های اینترنتی به روابط عمومی شهرداری یا یکی از مدیران شهرداری زنگ می زند و می گوید اگر مثلا چند صد میلیون تومان به حساب ما نریزید ما فلان خبر را علیه شما منتشر می کنیم. روابط عمومی هم طبیعتا دنبال این است که جای پایش سفت باشد و مدیر بالا سرش به او نگوید که تو عرضه نداری چند تا رسانه را همره کنی! و نهایتا پول را می دهند چرا که در شهرداری هم پول زیاد است . بنابراین کسی نمی آید در مقابل باج خواهی بایستد !
منتجبی یادآور شد: بعضی رسانه هستند که اتهامی می زنند و می گویند مدیر فلان جا فاسد است. خب هیات نظارت باید رسانه را صدا کند و بگوید آقای مدیر مسوول شما درباره فسادی صحبت کردید. ما هم هیات نظارت هستیم ، یا این را اثبات کن یا اگر نمی تونی اثبات کنی باید عذر خواهی کنی و تکلیف این اتهام باید مشخص روشن شود. هیات نظارت بر مطبوعات نقش بین نهاد صنفی و نهاد قدرت حکمیت دارد.
به زعم سردبیر سازندگی، صنف می تواند اعضایش را کنترل کند و با اعضایش در چارچوب صحبت کند و اعضا هم راحت ترند با یک عضو هیات مدیره صحبت کنند تا فلان مامور امنیتی یا قضایی اما انجمن های صنفی روزنامه نگاری شیر بی یال و کوپال هستند زیرا تمام اختیارات را دولت از آنها گرفته .
به گفته وی: انجمن های صنفی دیگر اینطور نیستند مثلا خانه سینما اینطور نیست. دولت به خانه سینما ماهیانه پول هم می دهد. یا انجمن تئاتر. دیگر اینکه امتیاراتی دارند که این امتیازات باعث توجه به این انجمن ها می شود. مثلا اگر خانه سینما ببیند برخی اعضایش تخطی کرده اند می تواند عضویتشان را لغو کند یا پروانه فعالیت شان را باطل کند اما صنف روزنامه نگاران این امتیازات را ندارد.
منتجبی به غلبه کمیت در کارنامه مسوولان و به خصوص وزرای ارشاد در این زمینه اشاره کرد و گفت: وزیر ارشاد وقتی پایان دوره اش رسید برایش بیلان کار مهم است که مثلا بگوید ما در صدور مجوز نشریه از ۵۰۰ عدد رسیده ایم به ۱۵۰۰ عدد و هزار امتیاز بیشتر صادر کردیم. حالا این که این مجوز ها منتشر شده اند یا اصلا کیفیتشان چطور است مهم نیست. در حال حاضر که من و شما صحبت می کنیم اگر اشتباه نکنم ۱۳ هزار مجوز نشریه صادر شده. این یعنی ۱۳ هزار تا مدیر مسوول داریم!۱۳ هزار صاحب امتیاز و سردبیر داریم! در حالی که شما کیفیت این رسانه ها را دارید می بینید.
این روزنامه نگار به شیوه های ناسالم استفاده از مجوزهای صادره برای روزنامه ها اشاره و تصریح کرد: امتیاز روزنامه ای را که منتشر نمی شود و سطح پایینی دارد به قیمت نازلی می خرند و سطح آن را با حیله هایی ظاهرا بالاتر می کشند و بعد آن را به قیمت بسیار بالاتر می فروشند و آن کسی هم که آن را می خرد در حوزه باج گیری از ان استفاده می کند!
به گفته وی وزارت ارشاد باید برخی امور را به صنف مطبوعات واگذار کند. مثلا صدور مجوز و امتیاز را به صنف روزنامه نگاان واگذار کند چون ما بهتر می دانیم که آقای ایکس یا ایگرگ که درخواست مجوز کرده روزنامه نگار هست یا نه. یا اینکه یارانه و یارانه کاغذ و آگهی های دولتی را بر اساس نظر ما بدهد.
رانت های سهل و آسان دریافتی پس از مجوزهای صادر شده دیگر مساله ای است که منتجبی به آن اشاره کرد.
او گفت: شما اگر روزنامه داشته باشید و چند سال هم منتشر نکرده باشد و فقط نسخه اینترنتی اش را کم و بیش در ارشاد بارگذاری کرده باشید از ارشاد و جاهای مختلف دولتی دستکم ۱۵۰ میلیون تومان آگهی می گیرید . چند صد روزنامه داریم که بسیاری از آنها متشر نمی شوند. نه دفتر و دستک دارند نه هیچ چیز دیگر. ولی همه دارند ۱۵۰ میلیون تومان را می گیرند. کسی می تواند مثلا ۶ روزنامه اجاره کند و ۹۰۰ میلیون آگهی بگیرد. یک صفحه آرا به صورت دورکار برای این ها استخدام می کند و ماهی حداکثر ۵۰ میلیون به او می دهد و ۸۵۰ میلیون را در جیبش می گذارد! تمام مطالبش را هم از رسانه های دیگر مثل ایرنا و ایسنا و فارس و تسنیم و غیره در روزنامه اش چاپ می کند ! این تازه صورت نسبتا سالم تر ماجراست. قسمت ناسالم مثل باج گیری اش بماند.
ویديوی کامل این گفتگو را اینجا ببینید
