عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - درگیری های هوایی اخیر هند و پاکستان منجر به از دست دادن چندین هواپیمای جنگنده هند، از جمله نمونه گران قیمت داسو رافال ساخت فرانسه، جنگنده های سوخو-30 ام کی آی و میگ-29 ساخت روسیه، و حداقل یک پهپاد شد. این نتیجه، در صورت درستی، فرضیات مربوط به برتری نیروی هوایی هند بر پاکستان را به چالش می کشد.
این درگیری ها همچنین ممکن است اثربخشی فناوری جنگنده و موشکی چین را در مقایسه با همتایان غربی و روسی آن به نمایش گذاشته باشد، اگرچه عامل انسانی در هر طرف آشکارا در نتایج نقش داشته است.
کلید موفقیت پاکستان به استفاده از جت های جنگنده چنگدو جی-۱۰ و جی اف-۱۷ تاندر ساخت چین، موشک های قدرتمند پی ال-۱۵ و هواپیماهای اری آی آواکس (Erieye AWACS) ساخت سوئد نسبت داده می شود. برخلاف شبیه سازی های گذشته، این نبرد، جنگ شبکه ای واقعی را به نمایش گذاشت و بر اثربخشی موشک های فراتر از دید بصری و هماهنگی آواکس تأکید کرد.
جنگنده چنگدو جی-10
در سطح تاکتیکی، برتری پاکستان در موشک و هواپیمای جنگنده ممکن است عاملی تعیین کننده بوده باشد. مهم ترین آنها موشک فراتر از دید بصری پی ال-۱۵ ساخت چین بود که لاشه آن در پنجاب هند کشف شد و اولین حضور رزمی آن را رقم زد.
به گزارش جاستین برونک از مؤسسه سلطنتی خدمات متحد، موشک فراتر از دید بصری پی ال-۱۵ چین از نظر عملکرد با موشک ایم-۱۲۰ آمرام (AIM-120 AMRAAM) ساخت آمریکا قابل مقایسه است و از موشک آر-۷۷ روسیه برتر است.
برونک اظهار می دارد که پی ال-۱۵ مجهز به یک رادار آرایه اسکن الکترونیکی فعال (AESA) کوچک و یک پیشرانه راکت سوخت جامد دوگانه است. برد پی ال-۱۵ حدود ۲۰۰ کیلومتر است، اگرچه مقاله ای در سپتامبر ۲۰۲۱ در ساوث چاینا مورنینگ پست برد نسخه صادراتی (پی ال-۱۵ئی) را ۱۴۵ کیلومتر عنوان می کند.
درگیری اخیر بین هند و پاکستان، جت های جی اف-۱۷ پاکستان را که اخیراً به پیشرفته ترین موشک های هوا به هوای دوربرد پی ال-۱۵ چین مجهز شده اند، در کانون توجه قرار داده است.
جنگنده جی اف-۱۷
همزمان با افزایش تنش ها با هند، نیروی هوایی پاکستان به تازگی تصاویری از جت های جی اف-۱۷ خود منتشر کرد که نشان می داد آنها حامل موشک پی ال-۱۵ هستند، موشکی که چین برای جت های جنگنده خود مانند چنگدو جی-۱۰، شنیانگ جی-16 و چنگدو جی-20 توسعه داده است.
به گفته خالد چیشتی، فرمانده سابق نیروی هوایی پاکستان و خلبان جنگنده، اگر پاکستان از پی ال-۱۵ برای سرنگونی جت های هندی استفاده کرده باشد، این اولین بار خواهد بود که این موشک دوربرد در یک نبرد واقعی مورد استفاده قرار می گیرد.
چیزی که حتی بیشتر جلب توجه می کند این است که تصاویر به اشتراک گذاشته شده توسط نیروی هوایی پاکستان، نسخه ای از پی ال-۱۵ را نشان می دهد که منحصراً برای استفاده نظامی خود چین در نظر گرفته شده و نمونه صادراتی با برد کوتاه تر نیست.
چیشتی می گوید: "این موشک برد بیشتری نسبت به موشک های میتیور (Meteor) دارد که جت های رافال هند حمل می کنند."
پی ال-15 یک موشک هوا به هوای دوربرد هدایت شونده راداری است. این موشک با ترکیبی از سیستم های اینرسی، ناوبری ماهواره ای، پیوند داده و رادار فعال هدایت می شود. پی ال-15 توسط آکادمی موشک های هوابرد چین مستقر در لویانگ توسعه داده شده است. این موشک در سال ۲۰۱۱ نخستین آزمایش خود را پشت سر گذاشت و در سال ۲۰۱۵ در اختیار ارتش چین قرار گرفت.
موشک پی ال-15ئی (نسخه صادراتی)
جت های جی اف-۱۷ پاکستان همچنین به رادار پیشرفته آرایه اسکن الکترونیکی فعال (AESA) مجهز شده اند که آنها را قادر می سازد تا از این موشک ها به طور مؤثرتری استفاده کنند.
از دست دادن رافال ها می تواند یک شکست بزرگ برای دولت هند باشد که میلیاردها دلار برای تجهیز نیروی هوایی خود به جت چندمنظوره شرکت داسو اویاسیون مستقر در پاریس هزینه کرده است.
از سوی دیگر، جاستین برونک در مورد قابلیت جنگنده جی-۱۰ ساخت چین، اشاره می کند که این نوع دارای رادار آرایه اسکن الکترونیکی فعال (AESA)، یک سیستم جستجو و ردیابی فروسرخ مدرن (IRST)، اقدامات پشتیبانی الکترونیکی (ESM)، گیرنده هشدار راداری (RWR)، مجموعه هشدار نزدیک شدن موشک (MAWS) و پیوندهای داده است که به آن شانس بهتری برای رقابت با حریفان مدرن از نظر آگاهی موقعیتی می دهد.
افزون بر این، ناوگان هواپیماهای هشدار زودهنگام و کنترل هوابرد (AEW&C) پاکستان در سطح عملیاتی ممکن است نقش تعیین کننده ای در سرنگونی جنگنده های هندی داشتند.
آواکس ساب ۲۰۰۰
هواپیماهای آواکس ساب ۲۰۰۰ مجهز به اری آی پاکستان قادر به شناسایی و ردیابی هواپیماهای متخاصم در بردهایی تا ۴۵۰ کیلومتر، از جمله هواپیماهایی هستند که در ارتفاعات پایین برای فرار از رادار پرواز می کنند.
این هواپیماها می توانند با جنگنده های خودی که با رادارهای خاموش کار می کنند، هماهنگ شوند و پنهان کاری و بقای آنها را افزایش دهند. موشک پی ال-۱۵ ساخت چین، که بنابر گزارش ها در درگیری های اخیر توسط پاکستان استفاده شده است، برای دریافت هدایت میانی از طریق پیوند داده از هواپیماهای آواکس مانند ساب ۲۰۰۰ طراحی شده است و به آن اجازه می دهد تا از فاصله ایمن برای هواپیماهای خودی به سمت اهداف دشمن پرتاب شود.
برخلاف پاکستان، به نظر می رسد هند در زمینه قابلیت آواکس برای نظارت بر فضای هوایی وسیع خود با دشواری مواجه است و بر اساس مقاله ای که در آگوست 2022 توسط مرکز مطالعات نیروی هوایی (CAPS) منتشر شد، تنها سه فروند برییف ای-۵۰ئی آی (Beriev A-50EI) ساخت شوروی سابق و همین تعداد هواپیمای نترا ام کی۱ (Netra Mk 1) ساخت داخل در اختیار دارد.
موفقیت اخیر پاکستان در برابر جنگنده ها و حداقل یک پهپاد هند، نه تنها می تواند توازن قدرت هوایی جنوب آسیا را تغییر دهد، بلکه می تواند نشانگر ورود چین به عنوان یک نیروی جهانی واقعی در جنگ هوایی و فروش جنگنده باشد.
