به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، آپارتاید را نه ماندلا از زندان برچید نه کنگره‌ملی آفریقا بعد از 30 سال مبارزه از تبعید.به دلایل واضح اما هردو میوه آن را چیدند.فرو ریختن آپارتاید در آفریقا یک معادله چند وجهی بود. لحظه‌ای‌ که عوامل داخلی و خارجی،بین‌المللی و منطقه‌ای در یک زمان هم راستا شدند و آپارتاید فروریخت. اینکه گفته می‌شود پوزسیونها، اشبه به پوزسیونهای خودند کاملا درست است.

زمانی از زندانیهای سابق کنگره ملی‌آفریقا که تجربه زندان دولت آپارتاید هم داشتند پرسیدند اگر حق انتخاب داشتید زندان آپارتاید را ترجیح می‌دادید یا زندان کنگره در دوره مبارزه از تبعید را؟ بلادرنگ پاسخ دادند آپارتاید! کنگره در دوران مبارزه از تبعید نه تنها شاخه و اردوگاه نظامی داشت بلکه دستگاه امنیتی مخوفی هم برای خفه کردن هرگونه اعتراض و مخالفتی ایجاد کرده بود.

 استیون الیس کتاب اپوزسیون در تبعید را برمبنای اسناد منتشره ک.گ.ب و استازی و پژوهش‌های شخصی خودش نوشته و ثابت کرده که کنگره ملی آفریقا در طول دوران مبارزاتی خود در آن سوی مرزهای آفریقای جنوبی، در نقض حقوق انسانی، تبعیض، حذف و پاکسازی مخالفان درون‌گروهی و دست زدن به فعالیت‌های اقتصادی-سیاسی کثیف، دست کمی از دولت آپارتاید-حکومتی که مدعی مبارزه با آن بوده- نداشته است!

 نویسنده نشان می‌دهد که کنگره نه تنها هیچ‌گاه میل به بازخوانی گذشته و اعاده حیثیت از قربانیان و نور تاباندن به زوایای پنهان رفتارهای گذشته خود نداشته است بلکه به مدد حضور در قدرت بعد از سرنگونی دولت آپارتاید، توانسته با کمک برساخت رسانه‌ای، تصویر یک اسطوره مبارزاتی بی‌نقص در داخل و خارج از کشور از خود برجای بگذارد. کنگره با مصادره روایت تاریخی مبارزه- به ویژه با بهره‌برداری از نماد قهرمانی مبارزاتش، یعنی ماندلاـ توانسته نقش و سهم جریان‌هایی مانند «جنبش آگاهی سیاه»، «جنبش متحد دموکراتیک» و «کنگره پان آفریقایی» را در مبارزه و سرنگونی آپارتاید عامدانه در خود هضم و حل کند. 

البته خروجی این کتاب و کتاب قبلی نویسنده‌، با عنوان«رفقای ضد آپارتاید» به مذاق رهبران فعلی کنگره اصلا خوش نیامد و بعد از انتشار به شدت از سوی آنها مورد حمله قرار گرفت. کتاب اپوزسیون در تبعید یا با نام اصلی «ماموریت خارجی/external mission» که در اواخر سال 2012 همزمان با یکصدمین سالگرد تاسیس کنگره ملی آفریقا منتشر شد، روایتی صریح، کامل و قابل تامل از یکی از مبهم‌ترین و مهم‌ترین فصل های تاریخ این جریان است: دهه‌های تبعید، پس از ممنوع الفعالیت شدن درون خاک آفریقای جنوبی.

 به نظر می رسد که هدف اصلی الیس در این کتاب پاسخ به چند سوال عمده بوده که در تاریخ نگاری کنگره ملی آفریقای جنوبی به آن پاسخی داده نشده بود: چرا کنگره در مبارزه خود تا این حد به متحدان کمونیست خود متکی بود و این وفاداری چه تاثیری روی کنگره گذاشت و آن را چه طور شکل داد؟

الیس در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه بسیاری ازتصمیمات استراتژیکی و رخدادهای سیاسی که در جریان مبارزه مسلحانه طولانی عیه آپارتاید به وقوع پیوست، تاثیری ماندگار بر آفریقای جنوبی و شکل امروزین این جامعه گذاشته است.

کتاب «اپوزسیون در تبعید، ناگفته‌هایی از تاریخ کنگره ملی آفریقا:1960 تا1990» با ترجمه مهسا جزینی از سوی نشر لوح فکر همزمان با نمایشگاه کتاب وارد بازار شده است.

۲۴۴