عصر ایران؛ شیرو ستمدیده- در پایان بازی برگشت اینترمیلان و بارسلونا، اگرچه لامین یامال به عنوان بهترین بازیکن انتخاب شد، ولی کسی که بیشترین تاثیر را در تعیین تیم فینالیست چمپیونزلیگ ایفا کرد، قطعا یان سومر بود.
یان سومر سوئیسی در طول آن ۱۲۰ دقیقه‌ی طولانی و پرهیجان، حداقل چهار بار لامین یامال را ناکام گذاشت. او دو بار در مصاف تک‌به‌تک، موفق شد ضربه‌ی یامال را مهار کند، دو بار هم شوت‌های بسیار دقیق یامال را با واکنش‌هایی استثنایی راهی کرنر کرد.
آن دو واکنش شگفت‌انگیز یان سومر، یادآور واکنش‌های کلاسیک گوردون بنکسِ افسانه‌ای در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ بودند. سبک دروازه‌بانی سومر نیز یادآور طرزِ گلریِ میشل پرودوم است؛ دروازه‌بان تکنیکیِ بلژیکی در دهه ۱۹۹۰.
سومر ستاره نیست اما شخصیت دارد و بسیار محترم است. کاراکتر احترام‌برانگیز او در میدان مسابقه، فوتبال‌شناسان را به یاد دروازه‌بان‌هایی مثل دینو زوف و پیتر شیلتون می‌اندازد. یا این اواخر، بوفون و کاسیاس.
یان سومر ۳۶ ساله است. کمی هم بیشتر. او در چند سال اخیر قطعا یکی از بهترین دروازه‌بان‌های جهان بوده و با این سطح از آمادگی، بعید نیست که تا ۴۰ سالگی هم در مهم‌ترین میادین فوتبال حضور داشته باشد. یعنی در جام جهانی آتی و یورو ۲۰۲۸ و چمپیونزلیگ‌های آینده و البته که در سری آ.
او در هر دو بازی اینترمیلان مقابل بارسلونا عالی بود وگرنه الآن بارسا به جای اینتر یک پای فینال بود. اگر سومر در این دو بازی حساس صرفا خوب عمل می‌کرد نه عالی و استثنایی، محال بود اینتر به فینال برسد.
اما درخشش سومر فقط به این دو بازی محدود نمی‌شود. او سال‌هاست در سطح بالا بازی می‌کند، بی‌سروصدا، بی‌ادعا، اما همواره مؤثر. مسیری طولانی و پرفراز و نشیب که از سوییس آغاز شد و حالا در میلان، با پیراهن نراتزوری، به نقطه‌ای درخشان رسیده است.
یان سومر در سال ۱۹۸۸ در شهر مردن، در نزدیکی بازل سوئیس به دنیا آمد. فوتبال را از آکادمی باشگاه بازل آغاز کرد. در دوران جوانی، مشخص بود که استعداد بالایی در دروازه‌بانی دارد، اما مانند بسیاری از گلرهای جوان، ابتدا در تیم‌های قرضی به میدان رفت تا تجربه اندوزی کند.
او مدت کوتاهی را در وادوز، تیمی از لیختن‌اشتاین که در لیگ سوئیس بازی می‌کند، سپری کرد. سپس به گراس‌هاپرز رفت و در آن‌جا نیز نمایش‌های خوبی داشت.
بازگشتش به بازل در سال ۲۰۱۰ نقطه عطفی بود. سومر به عنوان دروازه‌بان اصلی بازل انتخاب شد و با این تیم چندین قهرمانی در لیگ سوئیس به دست آورد.
عملکرد درخشانش در لیگ قهرمانان اروپا نیز باعث شد باشگاه‌های بزرگ‌تری به سراغ او بیایند. در سال ۲۰۱۴، با پیشنهاد بروسیا مونشن‌گلادباخ، راهی بوندس‌لیگا شد.
دوران درخشان در آلمان
در مونشن‌گلادباخ، سومر تبدیل به یکی از مهره‌های کلیدی تیم شد. در طول ۹ فصل حضورش در این باشگاه، بارها با واکنش‌های تماشایی‌اش تیم را نجات داد.
او به دروازه‌بانی معروف بود که کم‌ترین اشتباه را می‌کرد، توپ‌ها را به ندرت دفع ناقص می‌کرد و اغلب با جای‌گیری دقیق، شوت‌ها را بی‌اثر می‌ساخت.
در فصل ۲۰۲۰–۲۱، سومر از نظر آمار یکی از برترین دروازه‌بان‌های بوندس‌لیگا بود. در بازی معروف برابر بایرن مونیخ در سال ۲۰۲۳، با ثبت ۱۹ سیو در یک بازی، رکوردی تاریخی ثبت کرد و به نماد مقاومت در برابر طوفان هجومی بایرن تبدیل شد.
رفتار حرفه‌ای، تمرکز بالا، و روحیه آرام او باعث شد تا مربیان همیشه روی او حساب کنند. سومر هرگز خودنمایی نمی‌کرد، اما همیشه آماده بود تا در حساس‌ترین لحظات بدرخشد.
سدی در برابر جورجینیو و امباپه
در کنار عملکرد باشگاهی، سومر یکی از مهم‌ترین ستون‌های تیم ملی سوئیس در یک دهه اخیر بوده است. یکی از به‌یادماندنی‌ترین لحظات دوران ملی او به مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ بازمی‌گردد، جایی که سوئیس با ایتالیا در یک گروه قرار داشت.
سومر در هر دو بازی رفت و برگشت برابر ایتالیا پنالتی‌های جورجینیو را مهار کرد؛ یکی در رم و دیگری در بازل. همین دو پنالتی سرنوشت‌ساز کافی بودند تا ایتالیا از صدر جدول بازماند و در نهایت از راه پلی‌آف نیز نتواند به جام جهانی صعود کند.
در یورو ۲۰۲۰ نیز، سومر نقش بزرگی در صعود تاریخی سوئیس به یک‌چهارم نهایی داشت. در بازی دراماتیک مقابل فرانسه، او با مهار پنالتی کیلیان امباپه در ضربات پنالتی، تیمش را به مرحله بعد رساند.
تصویری از او پس از آن مهار، که با مشت‌های گره‌کرده شادی می‌کرد، به نماد فوتبال مقاوم و پرغرور سوئیس تبدیل شد.
پیچ بزرگ؛ انتقال به اینترمیلان
در اواخر سال ۲۰۲۳، با مصدومیت آندره اونانا و نیاز فوری اینتر به دروازه‌بانی مطمئن، یان سومر به جمع نراتزوری پیوست. انتقالی که در ابتدا به عنوان یک راه‌حل موقت تلقی می‌شد، اما خیلی زود مشخص شد سومر فراتر از انتظارها عمل خواهد کرد. او به ترکیب اصلی رسید، آرامش و تجربه‌اش به خط دفاع نظم داد و با واکنش‌هایش بارها ناجی تیم شد.
سومر در حال حاضر در کنار آچربی و بارلا و تورام و مارتینز یکی از ارکان تیم اینترمیلان است و اینزاگی برای اینکه تیمش در سری آ و لیگ قهرمانان اروپا قهرمان شود، نیاز مبرمی به حضور سومر در ترکیب تیمش دارد.
دروازه‌بانی که دیده نمی‌شود، اما همیشه هست
یان سومر از آن دسته بازیکنانی است که شاید کمتر تیتر اول رسانه‌ها شود، اما نقشش در موفقیت تیم‌ها غیرقابل انکار است. او همیشه در حاشیه بوده، اما حضورش در لحظه‌های حساس، تفاوت را رقم زده است.
سومر را می‌توان نسل جدیدی از دروازه‌بان‌ها دانست: نه لزوماً قدبلندترین، نه پرهیاهوترین، اما دقیق، باهوش، و قابل اعتماد.
جایزه بهترین دروازه‌بان فصل سری آ یا جایگاهی در تیم منتخب یوفا، ممکن است در آینده نزدیک نصیب او شود، اما حتی اگر هیچ جایزه‌ای نبرد، فوتبالدوستان هرگز واکنش‌های تماشایی و ایستادگی‌اش برابر مهاجمان بزرگ دنیا را فراموش نخواهند کرد.
فینال لیگ قهرمانان اروپا در دهم خرداد ماه در مونیخ، نبرد یان سومر و دوناروما هم محسوب می‌شود. هر دو دروازه‌بان نقش مهمی در رسیدن تیم‌هایشان به فینال داشته‌اند.
دوناروما از یک‌هشتم نهایی تا نیمه‌نهایی، انگلیسی‌ها را ناکام گذاشت. لیورپول و استون‌ویلا و آرسنال، هر سه در نقطه پایانی حملاتشان به سد استوار دوناروما برخورد کردند. بویژه لیورپولی‌ها که در ضربات پنالتی بدجوری گرفتار مهارت گلر ایتالیایی شدند.
اگرچه دوناروما در چند سال گذشته در مجموع بهترین دروازه‌بان جهان بوده، ولی یان سومر هم اولا جزو چند دروازه‌بان برتر دنیای فوتبال درن سال‌های اخیر بوده، ثانیا - چنانکه گفتیم- در آن دو مسابقه حساس سوئیس و ایتالیا در سال ۲۰۲۱، داغی بر دل دوناروما و یارانش نهاد که فراموش‌شدنی نیست.
او در فینال می‌خواهد به جهان ثابت کند که بهترین دروازه‌بان جهان کسی نیست جز خود او. ضمنا در سن ۳۶ سالگی انگیزه بالایی برای قهرمانی در چمپیونزلیگ دارد چراکه می‌داند ممکن است دیگر تجربه حضور در چنین فینالی نصیبش نشود.
دوناروما هم مثل سومر برای اولین بار پا می‌گذارد به میدان فینال چمپیونزلیگ. او در اوج جوانی، دنبال کسب دومین افتخار بزرگش پس از قهرمانی یورو ۲۰۲۰ است.
چه کسی پیروز این نبرد خواهد بود؟ سومر یا دوناروما؟ اینترمیلان در خط دفاعی منسجم‌تر از پاری‌سن‌ژرمن است ولی پاریسی‌ها تهاجمی‌تر بازی می‌کنند. پیش‌بینی ممکن نیست. باید تا سوت پایان فینال مونیخ صبر کنیم.
