به گزارش خبرنگار مهر،هوش مصنوعی (AI) به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های عصر حاضر، تحولات چشمگیری در حوزه پزشکی ایجاد کرده است. با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین و پردازش داده‌های پیچیده، هوش مصنوعی توانسته است دقت، سرعت و کیفیت خدمات پزشکی را بهبود بخشد. این گزارش به بررسی مزایای کلیدی هوش مصنوعی در پزشکی می‌پردازد.
مزایای هوش مصنوعی در پزشکی
بسیاری از خطاهای پزشکی بر اثر قصور کادر پزشکی رخ می‌دهد که این موضوع با توجه به اینکه این شرایط انسان می‌تواند متفاوت باشد در برخی از موارد قابل پیش‌بینی است. خستگی، مشکلات شخصی، وضعیت روحی، حواس‌پرتی و مشکلات دیگر می‌تواند روی عملکرد انسان تأثیرگذار باشد اما فناوری‌های مختلف به کمک ربات‌ها و سامانه‌ها به صورت خستگی‌ناپذیر و بدون خطا می‌توانند کار کنند و حتی خطاهای انسانی را گوشزد کنند. به همین دلیل، استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند تا حد بسیار زیادی خطاهای پزشکی را کاهش دهد.
هوش مصنوعی با تحلیل تصاویر پزشکی مانند رادیوگرافی، MRI و CT اسکن، می‌تواند ناهنجاری‌ها را با دقت بالاتری نسبت به متخصصان انسانی تشخیص دهد.
الگوریتم‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند تشخیص بیماری سرعت ببخشند. با این کار به بیمار کمک می‌کنند تا طول درمان کمتری داشته باشد و از طرفی هزینه‌های بیماران را نیز کاهش می‌دهد. مخصوصاً در بیماری‌های مختصر به دلیل در دسترس بودن سامانه‌های هوش مصنوعی، در آینده نزدیک احتمالاً نیازی برای مراجعه به پزشک در این بیماری‌ها نیست و می‌توان به سرعت متوجه نوع بیماری شد و درمان را آغاز کرد.
پردازش حجم انبوه داده‌های بیماران در زمان کوتاه از مزیت‌های هوش مصنوعی است.الگوریتم‌های AI می‌توانند در عرض چند ثانیه هزاران پرونده پزشکی را بررسی و الگوهای بیماری را شناسایی کنند.
پیش‌بینی و پیشگیری از بیماری‌ها: با استفاده از داده‌های بیماران و الگوهای تاریخی، هوش مصنوعی قادر به پیش‌بینی خطر ابتلاء به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی است. سیستم‌های هوشمند هشدارهای لازم را برای اقدامات پیشگیرانه ارائه می‌دهند.
هوش مصنوعی با تحلیل ژنوم و سوابق پزشکی بیماران، درمان‌های شخصی‌سازی شده را پیشنهاد می‌دهد. این روش در درمان سرطان (پزشکی دقیق) و تجویز داروهای متناسب با ویژگی‌های فردی مؤثر است. خطاهای انسانی مانند تشخیص نادرست یا تجویز داروی اشتباه با کمک هوش مصنوعی کاهش می‌یابد.سیستم‌های AI با ارائه راهکارهای مبتنی بر شواهد، از تصمیمات پرخطر جلوگیری می‌کنند. ربات‌های جراحی با هدایت هوش مصنوعی، امکان انجام عمل‌های کم تهاجمی و با دقت بالا را فراهم می‌کنند.
با خودکارسازی فرآیندها و تشخیص سریع‌تر، هزینه‌های ناشی از آزمایش‌های اضافی و بستری طولانی کاهش می‌یابد. به عبارتی دیگر با استفاده از سامانه‌ها و پلتفرم‌های هوش مصنوعی در بسیاری از موارد هم طول درمان و هم هزینه‌های درمان کاهش پیدا می‌کند. از طرفی با توجه به هوشمندسازی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هزینه‌های آنها نیز کاهش پیدا کرده و می‌توانند هزینه‌ی کمتری از بیماران دریافت کنند.
همچنین اپلیکیشن‌های AI امکان دسترسی به خدمات پزشکی را در مناطق دورافتاده فراهم می‌کنند.
استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی برای تشخیص قصور پزشکی
اهمیت پزشکی قانونی در نظام حقوقی ایران به ویژه در تحقق عدالت کیفری و مدنی آشکار است. گزارش‌های کارشناسی این سازمان به عنوان سند معتبر در دادگاه‌ها، پایه تصمیمات قضائی قرار می‌گیرد و از تضاد منافع یا اشتباهات قضائی جلوگیری می‌کند. همچنین، در پرونده‌های حساسی مانند خشونت‌های خانگی، تصادفات رانندگی، یا اختلافات خانوادگی، نظرات بی‌طرفانه این نهاد به شفافیت و انصاف دادرسی کمک شایانی می‌کند. علاوه بر این، سازمان پزشکی قانونی با گسترش شبکه‌ای از آزمایشگاه‌ها و مراکز تخصصی در سراسر کشور، دسترسی به خدمات کارشناسی را برای آحاد جامعه تسهیل کرده است.
عباس مسجدی رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور در این رابطه با بیان اینکه استفاده از هوش مصنوعی در کمیسیون‌ها یکی از دغدغه‌های مهم سازمان است، گفت: خوشبختانه فاز ابتدایی طرح بکارگیری هوش مصنوعی در فرآیند رسیدگی به پرونده‌های کمیسیون آغاز شده و اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته که این امر هم در تسریع رسیدگی‌ها و هم در کاهش میزان خطاها مؤثر است.
وی افزود: هوش مصنوعی در زمینه رسیدگی به قصور پزشکی از طریق استناد به راهنماهای بالینی ابلاغ شده از سوی وزارت بهداشت نیز استفاده می‌شود که تشخیص می‌دهد در یک مداخله طبی قصوری اتفاق افتاده یا خیر. برای مثال در یک پرونده مرتبط با جراحی شکم، هوش مصنوعی اقدامات مندرج در راهنمای بالینی را با اقدامات انجام شده توسط پزشک، تطبیق می‌دهد و اگر پزشک در این زمینه خطایی مرتکب شده باشد، آن را تشخیص می‌دهد.
چالش‌ها و محدودیت‌ها
البته استفاده از هوش مصنوعی در امور پزشکی چالش‌هایی را نیز به همراه دارد؛ از جمله نیازمندی به ارائه داده‌های باکیفیت و آموزش مداوم الگوریتم‌ها، نگرانی‌های اخلاقی و حریم خصوصی بیماران و وابستگی بیش از حد به فناوری و کاهش نقش انسان در تصمیم‌گیری‌های حیاتی.
نتیجه‌گیری
هوش مصنوعی با ارائه راهکارهای هوشمند، تحولی شگرف در پزشکی ایجاد کرده است. از بهبود تشخیص تا شخصی‌سازی درمان، این فناوری به افزایش کیفیت و کارایی سیستم‌های سلامت کمک می‌کند. با این حال، ادغام موفقیت آمیز AI در پزشکی نیازمند توجه به چالش‌های اخلاقی، قانونی و فنی است. در آینده، توسعه هوش مصنوعی می‌تواند منجر به دستیابی به پزشکی پیشگیرانه و دقیق‌تر شود.
