سایپا بهعنوان یکی از قطبهای صنعت خودروی کشور، سالهاست زیر بار مشکلات ساختاری، زیان انباشتهی سنگین و ناتوانی در عمل به تعهدات مشتریان، اعتبار خود را از دست داده است. با زیانی فراتر از ۶۵ هزار میلیارد تومان، این خودروساز اکنون در آستانه واگذاری ۴۲ درصد از سهام خود قرار دارد. اما حضور شرکتی چون «فرداموتورز» در لیست خریداران، زنگ خطر جدی را برای آینده این واگذاری به صدا درآورده است.
این شرکت که در ابتدا با مونتاژ محصولات ایرانخودرو فعالیت خود را آغاز کرد، بعدها با تکیه بر برندهای چینی مانند دانگفنگ و چانگان، خودروهایی با نشان FMC به بازار فرستاد. اما نهتنها هیچ نوآوری یا توسعه محصولی در کارنامهاش نیست، بلکه با قطع ارتباط با شرکای چینی نیز بهسختی در تامین خودروهای خود باقی مانده است. تحویلهای تأخیری، شکایات گسترده و کارزارهای اعتراضی نشان میدهند که فرداموتورز در ایفای ابتداییترین تعهداتش نیز ناکام مانده است.
آنچه سایپا را به شریک تازه نیازمند کرده، نوسازی خطوط تولید و بازگشت به مسیر رقابت در بازار داخلی و خارجی است. اما فرداموتورز نه در تولید و نه در فروش و خدمات پس از فروش، نشانی از توانمندی و ثبات ندارد. آیا میتوان امید داشت چنین شرکتی بتواند سایپا را از گرداب بیرون بکشد؟
در کنار فرداموتورز، شرکتهایی چون کرمان موتور، گروه انتخاب و هلدینگ داتوان نیز متقاضی خرید سهام سایپا هستند. هرچند هیچیک بینقص نیستند، اما کارنامه فرداموتورز بیش از دیگران نگرانکننده است. اگر نهادهای مسئول با دقت و شفافیت وارد عمل نشوند، تکرار اشتباهات خصوصیسازیهای قبلی چندان دور از انتظار نیست.
واگذاری سایپا در شرایط فعلی نهتنها نباید به ابزاری برای رهایی از بار مالی دولت تبدیل شود، بلکه باید به عنوان پروژهای راهبردی برای احیای صنعت خودرو دیده شود. بیتردید اگر این واگذاری بر پایه سنجش دقیق توان مالی، مدیریتی و فنی صورت نگیرد، سرنوشت سایپا تیرهتر از گذشته خواهد شد.