خبرگزاری مهر، گروه استانها - پروانه شیری: در ماه‌های آخر سال گذشته، بازار گوشت قرمز دچار نوسان قیمت‌هایی شد که متولیان امر به منظور تنظیم بازار، نسبت به عرضه انبوه دام و گوشت وارداتی اقدام کردند، با این وجود اختلاف قیمت گوشت قرمز با دام زنده همچنان بالاست و این مسئله نارضایتی دامداران استان را به همراه دارد.
بازیگران اصلی بازار دام زنده
دامداران خراسان شمالی بر این عقیده هستند که شرایط مناسب جوی، تنوع آب و هوایی و مراتع، موقعیت مناسبی برای پرورش دام در استان فراهم کرده است با این وجود قیمت دام زنده پایین و قیمت گوشت قرمز در قصابی‌ها همچنان بالاست.
آن‌ها وجود واسطه‌ها را عامل قیمت پایین دام زنده و فروش محدود می‌دانند و می‌گویند: اگرچه واردات گوشت و افزایش هزینه حمل و نقل از جمله دلایل افزایش قیمت گوشت قرمز در قصابی است اما جولان واسطه‌ها در بازار دام و نبود نظارت قوی در این رابطه موجب اختلاف چشمگیر قیمت دام زنده با گوشت قرمز شده است.
علی مهنانی یکی از دامداران بجنوردی در این باره می‌گوید: با اینکه قیمت دام کاهش یافته اما قیمت گوشت و فراورده‌های آن همچنان بالاست و با این شرایط دامدار به سودی که برای آن در نظر گرفته شده است نمی‌رسد.
وی با بیان اینکه کاهش قیمت دام زنده در قیمت گوشت قرمز هیچ تأثیر ندارد، می‌افزاید: سال گذشته دام زنده را ۳۳۰ هزار تومان هم فروختیم اما در حال حاضر به ۲۸۰ و گاهی تا ۲۷۰ هزار تومان هم کاهش یافته است اما قیمت گوشت قرمز در قصابی‌ها همچنان ثابت است و تغییری ندارد.
گوشت قرمز با واقعی به دست مردم نمی‌رسد
محمد مکرمی یکی دیگر از دامداران نیز با بیان اینکه گوشت قرمز با قیمت واقعی به دست مصرف کننده نمی‌رسد اظهار می‌کند: دلال‌ها دام زنده را با قیمت پایین از دامدار می‌خرند و گوشت قرمز را با قیمت چند برابری به قصابی‌ها می‌فروشند که در چنین شرایطی گوشت با قیمت واقعی به دست مصرف کننده نمی‌رسد و تولیدکننده و مصرف کننده هردو متضرر می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: اگر متولیان امر به طور مستقیم وارد عرصه شوند و دام زنده را از دامدار خریداری و گوشت قرمز به قصابی‌ها تحویل دهند به طور حتم با حذف واسطه‌ها، بازار دام زنده و گوشت قرمز متعادل خواهد شد.
مکرمی ثابت نبودن قیمت دام زنده را یکی از عمده مشکلات دامداران ذکر و خاطرنشان می‌کند: با شرایط موجود دامداری در استان از رونق افتاده است با شرایط موجود دامداری در خراسان شمالی از رونق افتاده است و دامداران یکی پس از دیگری از شغل خود کناره‌گیری می‌کند و اگر این وضعیت ادامه داشته باشد دیگر شاهد تولید دام زنده مرغوب در استان نخواهیم بود.
وی اضافه می‌کند: بارها برخی از دامداران تمام سرمایه خود را صرف خرید دام زنده کرده‌اند اما ۶ ماه بعد برای فروش دام زنده با کاهش قیمت مواجه شده‌اند.
وی همچنین می‌افزاید: با اینکه قیمت دام زنده کاهش و نرخ نهاده‌های دامی افزایش یافته و گوشت قرمز منجمد وارداتی در بازار عرضه می‌شود اما قیمت گوشت قرمز همچنان بالاست و به نظر می‌رسد نظارت در بازار انجام نمی‌شود.
چرخه نظارت تولید تا فروش
رئیس اتحادیه مرغداران و قصابان بجنورد نیز با بیان اینکه قیمت دام زنده اسفند سال گذشته به ۳۳۰ هزار تومان رسید، می‌گوید: تا قبل از اسفند سال گذشته قیمت دام زنده ۴۵ تا ۵۵ کیلویی نر و ماده ۲۸۰ تا ۲۹۰ هزار تومان بود که در اسفند ماه با افزایش قیمت مواجه شدیم.
حسین قاسم زاده می‌افزاید: روزهای پایانی سال گذشته، قیمت دام زنده ۴۵ تا ۵۵ کیلویی نر و ماده ۳۱۵ هزار تومان بود که بر اساس آن قیمت گوشت قرمز اعلام شد و پس از نوروز با کاهش قیمت دام به ۲۸۵ هزار تومان، قیمت گوشت قرمز نیز بر مبنای آن محاسبه و به واحدهای صنفی اعلام شد.
وی اظهار می‌کند: در حال حاضر به دلیل پربار بودن مراتع، دامداران دامشان را کمتر کشتار می‌کنند و عرضه در بازار کمتر از تقاضا است به طوری که دوباره قیمت دام زنده افزایشی شده و اکنون به ۳۰۰ هزار تومان رسیده است.
قاسم زاده با اشاره به اینکه هر واحد صنفی فاکتور خرید دام را به اتحادیه ارائه و آنالیز قیمت دریافت می‌کند، می‌افزاید: بازرسی‌های اتاق اصناف و سازمان‌های صمت و جهاد کشاورزی خراسان شمالی، نظارت مستقیم بر قیمت گذاری ها دارند بر همین اساس کشتارگاه‌ها موظف هستند هر روز لیست واحدهای صنفی و نوع دام کشتار شده را به منظور تنظیم بازار، ارائه کنند.
به گفته وی اتحادیه دامداران موظف است هر روز قیمت انواع دام زنده را برای اتحادیه قصابان ارسال کند تا بر اساس قیمت‌های آنالیز شده نظارت انجام شود.
معمای گرانی گوشت قرمز
کشتارگاه‌ها، حلقه اتصال دام زنده به بازار گوشت هستند و باید به عنوان خریداران اصلی دام زنده عمل کنند. چون قدرت خرید و استانداردهای این مراکز تأثیر مستقیمی بر تقاضا و قیمت دام دارد.
در این میان معاون امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی هم با تأیید اینکه گاهی به تناسب کاهش قیمت دام زنده، قیمت گوشت قرمز کاهش نمی‌یابد می‌گوید: قیمت گوشت قرمز به میزان عرضه و تقاضا بستگی دارد قیمت گوشت قرمز به میزان عرضه و تقاضا بستگی دارد، به همین دلیل با کاهش شدید قیمت دام زنده، شرکت پشتی بانی امور دام بر اساس قیمت ابلاغی شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی اقدام به خرید حمایتی دام می‌کند.
مهدی شکاری می‌افزاید: استان خراسان شمالی تولید مازاد دام دارد به طوری که سال گذشته روزانه حدود هزار و ۶۰۰ رأس دام زنده از استان خارج می‌شد این در حالی است که میزان تولید گوشت قرمز در کشور کمتر از میزان نیاز مصرف است.
وی بر این باور است چون زنجیره تولید گوشت قرمز در خراسان شمالی کامل نیست و ظرفیت کشتار در کشتارگاه‌ها پایین است، هزینه بسته بندی نیز بالاست، به همین دلیل پیگیر احداث یک کشتارگاه صنعتی با ظرفیت بالا و با امکانات بسته بندی و فرآوری در استان هستیم.
به گفته وی در حال حاضر کشتارگاه خراسان شمالی با یک سوم ظرفیت کار می‌کند، به همین دلیل به جای گوشت قرمز بسته بندی، دام زنده از استان خارج می‌شود.
شکاری می‌افزاید: اکنون پیگیر صدور مجوز برای ایجاد کشتارگاه صنعتی با ظرفیت هزار رأس دام سبک و ۱۰۰ رأس دام سنگین، در ۷ هکتار از اراضی ملی حدفاصل بجنورد و شیروان هستیم.
وی همچنین می‌افزاید: قیمت دام زنده در خراسان شمالی نسبت به استان‌های همجوار پایین‌تر است، به همین دلیل دام زنده خریداری و به خارج از استان حمل می‌شود.
شکاری اظهار می‌کند: قیمت پایین برای گوشت قرمز به تناسب قیمت دام در استان برای مصرف کنندگان انتظاری به حق است.
وی همچنین درباره قیمت نهاده‌های دامی نیز می‌گوید: با راه اندازی سامانه بازار گاه، از سال ۹۸ نهاده‌های دامی از جمله جو، کنجاله سویا و ذرت توسط دولت، تأمین می‌شود که همزمان با مردمی سازی طرح یارانه‌ها نیز قیمت جو و ذرت ۱۱ هزار و ۳۰۰ و کنجاله سویا ۲۰ هزار و ۲۰۰ تومان مصوب شد.
شکاری می‌افزاید: سال گذشته نرخ نهاده‌های دامی خیلی کاهش یافته بود و اکنون دوباره به نرخ مصوب رسیده و دامداران بر این باورند که دولت نرخ نهاده‌ها را افزایش داده است.
وی تصریح می‌کند: نهادهای دامی از طریق بنادر شمالی وارد کشور می‌شود و سال گذشته با افزایش هزینه حمل در دو مقطع زمانی، قیمت تمام شده محصول افزایش یافت.
تعلل‌ها در عرضه مستقیم گوشت قرمز
معاون توسعه بازرگانی و اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز با بیان اینکه وقتی قیمت دام از قیمت تمام شده پایین‌تر باشد شرکت پشتی بانی امور دام وارد عمل می‌شود می‌گوید: آخرین قیمتی که امور پشتی بانی دام برای خرید گوشت قرمز گوساله اعلام کرد ۴۲۰ هزار تومان بود که تاکنون تنها ۳۲ تن تحویل داده شده است.
محمد هندآبادی می‌افزاید: اکنون قیمت خرید لاشه گوساله از دامدار در بازار بالاتر از قیمت پشتی بانی امور دام است به همین دلیل دامداران رغبتی برای تحویل دام ندارند.
وی اظهار می‌کند: مدتی است این شرکت برای ذخیره سازی، گوشتی از خارج کشور وارد نکرده است چون به واردات گوشت قرمز ارز ترجیحی تعلق نمی‌گیرد با این وجود دولت به دامداران نهاده‌های یارانه‌ای هم می‌دهد.
هندآبادی با بیان اینکه قیمت نهاده‌ها در سامانه بازار گاه افزایشی نداشته است ادامه می‌دهد: برای اینکه در حال حاضر دامداران دام زنده می‌فروشند و از این نظر سود کمتری عایدشان می‌شود، آمادگی داریم غرفه عرضه مستقیم گوشت قرمز در اختیار اتحادیه دامداران قرار دهیم اما تاکنون از سوی اتحادیه و تشکل‌های دامداران تقاضایی نشده است.
وی با اشاره به اینکه قیمت گذاری گوشت قرمز توسط اتحادیه پس از دریافت فاکتور خرید دام، آنالیز و اعلام می‌شود می‌افزاید: طی بازرسی‌هایی که در بازار انجام می‌شود هر گونه مغایرتی در نرخ‌ها وجود داشته باشد، برای واحد صنفی مورد نظر پرونده تشکیل و به تعزیرات حکومتی معرفی می‌شود.
به نظر می‌رسد تنها افزایش قیمت دام، باعث افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار نمی‌شود بلکه زنجیره پیچیده‌ای از عوامل ساختاری و تولیدی از جمله کشتارگاه‌ها، واسطه‌ها، هزینه‌ها و نظارت تأثیر مستقیم در وضعیت قیمتی این موضوع دارد.
