وحید محمود قره باغ؛ شمع، کلمه‌ای که یادآور شخصیتی تاثیرگذار بر تاریخ معاصر است. استاد تاریخ، نویسنده و سخنران ایرانی که مبارزات بسیاری در راه روشگری انجام داد. او از نظریه پردازان بزرگ عصر بود؛ کسی که قائل به نگرشی نوین در خصوص تاریخ و جامعه بود.

 همدم من، مونس من، شمع من جز توأم در این جهان غمخوار کو؟

 شخصیتی که بازگشت به اصل موضوعات را سرلوحه خود قرار می‌داد؛ نکته‌ای که بار‌ها او را به سختی و مشکلات بزرگ دچار ساخته بود. گفتنی است آثار او تاثیرات گسترده‌ای بر چند دهه اخیر داشته است. بله، دکتر علی شریعتی کسی که در طول زندگی علوم مختلفی را فراگرفت. او بار‌ها رنج‌های روحی و جسمی را متحمل شد، همچنان که با زندگی پنهان نیز مانوس بود.

طرح شاندل دکتر شریعتی

 دکتر شریعتی در عصر خود شدیدا تحت فشار بود و هر کورسویی به منظور مبارزه و روشنگری بر روی او بسته می‌شد. شریعتی در مقطعی و به دلیل اسارت طولانی در سلول، دچار مشکلات خاص جسمی و روحی شد؛ امری که منجر به افسردگی شدید او گردید. دکتر شریعتی نقش پررنگی در تقویت جبهه مخالف حزب توده داشت، همچنان که در آموزش فلسفه و شیوه سخنوری جوانانی که در کانون نشر حقایق اسلام عضو بودند تلاش‌های بسیاری می‌کرد؛ کانونی که در مقابل حزب توده قرار داشت.

 این شخصیت عدالت اجتماعی و همچنین توحید را اساس بنیاد فلسفی می‌دانست. او معتقد به نفی مالکیت خصوصی بر ابزار تولید به منظور ایجاد اتوپیا و مدینه فاضله مورد نظر بود؛ همچنان که سخنرانی‌های آتشین او بار‌ها منجر به واکنش شد و در نهایت به زندانی شدنش انجامید. شریعتی در مقطعی نیز سردبیر روزنامه فارسی زبان ایران آزاد بود.

دکتر در برهه‌ای به سازمان آزادیبخش الجزایر می‌پیوندد و به همین دلیل دچار مشکلاتی می‌شود حتی در جریان آزادی خواهی مردم الجزایر مورد ضرب و شتم پلیس فرانسه نیز قرار می‌گیرد و پس از بیمارستان، روانه زندان می‌شود. گفتنی است شاندل نام یک شخصیت غیر واقعی و البته نمادین است که توسط خود شریعتی ساخته شده و در برخی از نوشته‌ها و همچنین سخنرانی‌های شریعتی به آن اشاره شده است؛ ضمن این که شاندل در زبان فرانسوی به معنای شمع است. از سویی شمع تخلص دکتر شریعتی بود که البته سر واژه کلمات شریعتی، مزینانی و علی بود. سال‌ها پس از مرگ شریعتی و پس از مطالعه دست نوشته‌های شخصی او مشخص شد که شخصیت شاندل همان خود شریعتی است.

دکتر شریعتی گاهی از نام مستعار «شمع» در آثارش استفاده می‌کرد که به دلیل امنیت و پنهان ماندن بود. البته این مهم دلایل دیگری نیز داشت از جمله این که شریعتی مایل نبود که نام پدرش که از شخصیت‌های سیاسی و مذهبی مطرح آن زمان بود بر سر زبان‌ها بیافتد و همچنین فکر می‌کرد هنوز آثارش آن جایگاه خاص را ندارد. اولین شعر او «شمع زندان» نام داشت که شمع نماد خود شریعتی بود. سرانجام این شخصیت در انگلستان درگذشت و در دمشق به خاک سپرده شد.