ماینر به دستگاه یا نرم‌افزاری اطلاق می‌شود که مسئول استخراج ارزهای دیجیتال نظیر بیت‌کوین، اتریوم، لایت‌کوین و سایر ارزها است. فرآیند استخراج، که به آن ماینینگ نیز گفته می‌شود، به معنای تأیید تراکنش‌های صورت‌گرفته در شبکه‌های مبتنی بر بلاک‌چین و ثبت آن‌ها در دفتر کل توزیع‌شده است. این فرآیند با حل معادلات پیچیده ریاضی انجام می‌شود و ماینرها در ازای این فعالیت، پاداشی به‌صورت ارز دیجیتال دریافت می‌کنند.

شبکه‌های غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین، بدون یک نهاد مرکزی مانند بانک کار می‌کنند. در این شبکه‌ها، ماینرها امنیت، تأیید تراکنش‌ها و جلوگیری از حملات را تأمین می‌کنند. بدون وجود ماینرها، سیستم بلاک‌چین نمی‌تواند به‌درستی فعالیت کند. به عبارتی، ماینرها همان نگهبانان شبکه هستند.

ماینرها انواع مختلفی دارند. در ابتدا، استخراج با استفاده از پردازنده رایانه انجام می‌شد اما با گذشت زمان و افزایش سختی شبکه، این روش کارایی خود را از دست داد. پس از آن، استخراج با کارت‌های گرافیک محبوب شد که توان محاسباتی بیشتری داشتند و برای ارزهایی مانند اتریوم مورد استفاده قرار گرفتند. نوع دیگری از ماینرها دستگاه‌های مخصوصی هستند که فقط برای استخراج ساخته شده‌اند و قدرت بسیار بالایی دارند. این دستگاه‌ها که به آن‌ها مدارهای مجتمع با کاربرد خاص گفته می‌شود، بیشتر برای استخراج بیت‌کوین استفاده می‌شوند.

نحوه کار ماینر به این صورت است که بلاک‌هایی حاوی اطلاعات تراکنش را دریافت کرده و شروع به حل معادلات پیچیده ریاضی می‌کند. این معادلات باید به روشی حل شوند که هش تولیدشده ویژگی خاصی داشته باشد. برای رسیدن به پاسخ صحیح، ماینر باید مقادیر مختلفی را امتحان کند. ماینری که زودتر از بقیه به پاسخ برسد، بلاک جدید را به زنجیره اضافه می‌کند و پاداش دریافت می‌نماید. این پاداش شامل مقداری ارز دیجیتال و کارمزد تراکنش‌هاست.

استخراج ارز دیجیتال مزایای زیادی دارد. از جمله اینکه درآمد آن به ارزهای معتبر جهانی است و نیاز به واسطه یا شخص ثالث برای کسب درآمد وجود ندارد. همچنین نقش ماینرها در امنیت شبکه بسیار حیاتی است. در کنار مزایا، ماینینگ معایبی هم دارد. دستگاه‌های ماینر برق زیادی مصرف می‌کنند و صدای بلندی تولید می‌نمایند. همچنین هزینه اولیه تهیه تجهیزات زیاد است و ممکن است فعالیت در برخی مناطق ممنوع یا نیازمند مجوز باشد.

برای انتخاب ماینر مناسب، باید ارز دیجیتال مورد نظر برای استخراج را در نظر گرفت. دستگاه‌ها بسته به نوع ارز، قدرت هش، مصرف برق و قیمت متفاوت هستند. همچنین توجه به قابلیت فروش دوباره و عمر مفید دستگاه اهمیت زیادی دارد.

برای راه‌اندازی ماینر، علاوه بر دستگاه استخراج، به منبع تغذیه مناسب، اینترنت پایدار، سیستم خنک‌کننده، کیف پول دیجیتال و در بیشتر موارد عضویت در یک استخر استخراج نیاز است. استخر استخراج گروهی از ماینرهاست که توان خود را به اشتراک می‌گذارند و در صورت موفقیت، پاداش بین اعضا تقسیم می‌شود.

سودآوری ماینینگ به عوامل زیادی بستگی دارد. قیمت ارز دیجیتال، سختی شبکه، هزینه برق، کارایی دستگاه و هزینه‌های جانبی همه در میزان سود تأثیرگذارند. کشورهایی که برق ارزان‌تری دارند معمولاً بستر مناسبی برای استخراج فراهم می‌کنند.

در کنار جذابیت‌های این کار، چالش‌هایی هم وجود دارد. نوسان قیمت ارز، افزایش سختی شبکه، مقررات دولتی و استهلاک دستگاه‌ها از جمله مسائلی هستند که باید در نظر گرفته شوند.

برای افراد تازه‌کار، توصیه می‌شود که ابتدا با استخراج ارزهای سبک‌تر و با استفاده از کارت گرافیک شروع کنند. پس از کسب تجربه می‌توان وارد استخراج حرفه‌ای با دستگاه‌های تخصصی شد. استفاده از ماشین‌حساب‌های آنلاین سودآوری، کمک بزرگی برای تصمیم‌گیری خواهد بود.

در مجموع، ماینرها نقش مهمی در بقای شبکه‌های بلاک‌چین دارند. استخراج ارز دیجیتال می‌تواند منبع درآمد خوبی باشد، اما موفقیت در این مسیر نیازمند دانش، برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت هزینه‌هاست.

جدول زیر قیمت معروف ترین ماینر های بازار را نشان می دهد.