خبرگزاری مهر، گروه استانها: استان گلستان، با جمعیتی متکی بر کشاورزی، صنایع کوچک و خدمات، همواره از نوسانات بازار کار تأثیر پذیرفته است. در دهه ۱۳۹۰، تحریم‌ها، تورم، و رکود تولید، نرخ بیکاری را در این استان افزایش داد. در سال‌های اخیر، دولت با تمرکز بر ایجاد اشتغال از طریق تعاونی‌ها و حمایت از کارگاه‌های کوچک، تلاش کرده است این روند را معکوس کند. با وجود این، همچنان مشکلاتی مانند اشتغال بدون بیمه، عدم پوشش کامل کارگران در تأمین اجتماعی، و تعاونی‌های راکد، از موانع اصلی توسعه اشتغال پایدار در گلستان به شمار می‌روند.
صدای کارگران: شاغلانِ نگران از فردا
برای درک عینی وضعیت بازار کار، به گفت‌وگو با چند تن از کارگران مشغول در کارگاه‌های گلستان پرداختیم.
رضا حیدری، کارگر یک کارگاه تولیدی در آق‌قلا به خبر نگار مهر می‌گوید: چهار سال است در اینجا کار می‌کنم، اما بیمه ندارم. کارفرما می‌گوید نمی‌تواند هزینه بیمه را پرداخت کند. اگر مریض شوم یا حادثه‌ای پیش بیاید، دستم به جایی بند نیست.
سمانه قربانی، کارگر خدماتی در یک تعاونی مشغول به بسته‌بندی محصولات کشاورزی است در گفت وگو به خبرنگار مهر اظهار کرد: ما از طریق تعاونی شروع به کار کردیم، حداقل امنیت شغلی داریم. اما مدیران تعاونی خودشان هم می‌گویند آموزش مالی و اقتصادی ندیده‌اند و نمی‌دانند چطور باید رشد کنند یا وام بگیرند.
این صداها، بر لزوم تقویت زیرساخت‌های حمایتی از کارگران و نیز آموزش و توانمندسازی مدیران تعاونی‌ها صحه می‌گذارد.
اظهارات ایوب هلاکو: چشم‌انداز روشن با وجود چالش‌ها
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان، با اشاره به وضعیت فعلی بازار کار استان به خبرنگار مهر، می‌گوید: در حال حاضر حدود ۴۴ هزار واحد کارگاهی مشمول قانون کار در استان فعالیت دارند که ۱۸۲ هزار نفر بیمه‌شده در آن‌ها شاغل‌اند. البته بخش زیادی از شاغلان فاقد بیمه هستند و این معضل، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ماست.
وی ادامه می‌دهد: در سال ۱۴۰۳ با وجود شرایط سخت اقتصادی، دو هزار و ۹۰۰ نفر از کار بیکار شدند، اما این رقم نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش داشته است. این کاهش، نشانه‌ای از تعامل میان جامعه کارگری و کارفرمایی و همچنین تلاش دولت برای حفظ اشتغال است.
در بحث حمایت از تعاونی‌ها، هلاکو با صراحت تأکید می‌کند: در سال گذشته، ۷۸ تعاونی با سرمایه‌ای بالغ بر ۷۶ میلیارد ریال در استان تشکیل شد. ۶۹ تعاونی نیز در دهه فجر به بهره‌برداری رسید.
وی بر مدل تعاونی به عنوان راهکاری مؤثر برای تحقق شعار سال سرمایه‌گذاری برای تولید تأکید دارد و می‌گوید: ما باید باور کنیم که تعاونی، بهترین مدل مشارکت مردم در اقتصاد است. اگر بخواهیم به سهم ۲۵ درصدی تعاون در اقتصاد کشور برسیم، باید آموزش، حمایت مالی و قانونی، و اعتمادسازی را به صورت همزمان دنبال کنیم.
تعاون؛ مسیر تحول یا چالشی پیچیده؟
بر اساس آمار ارائه‌شده، حدود ۱۰ هزار تعاونی در گلستان ثبت شده‌اند، اما تنها دو هزار تعاونی به‌طور فعال در چرخه اقتصاد استان حضور دارند. دلیل این شکاف، به گفته هلاکو، تلاش بسیاری از ثبت‌کنندگان برای استفاده از مزایای دولتی بدون فعالیت عملی و نیز فقدان دانش اقتصادی و مهارت مدیریت در میان اعضای تعاونی‌ها است.
عمده تعاونی‌های فعال استان در حوزه‌های کشاورزی، دامپروری، صنعت، آبزی‌پروری و صادرات فعالیت دارند. ۱۲ تعاونی مرزنشین و شماری از تعاونی‌های صادرات‌محور نیز توانسته‌اند بیش از ۳۰ میلیون دلار صادرات به کشورهای آسیای میانه و خلیج فارس داشته باشند.
اما در کنار این موفقیت‌ها، چالش‌هایی چون عدم آموزش، مشکلات در تأمین سرمایه در گردش، نداشتن مشاوران اقتصادی و حقوقی، و ضعف در بازاریابی همچنان مسیر رشد تعاونی‌ها را ناهموار کرده است.
مسیر دشوار، اما روشنِ گلستان برای تثبیت اشتغال و توسعه تعاونی‌ها
کاهش نرخ تعدیل نیرو در سال ۱۴۰۳ و رشد چشمگیر تعاونی‌های فعال در گلستان، نشانه‌هایی مثبت از بهبود وضعیت بازار کار در استان است. با این حال، آن‌طور که از اظهارات مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و روایت کارگران برمی‌آید، مسیر پیش رو همچنان با چالش‌هایی همراه است. پوشش ناکامل بیمه‌ای، ضعف آموزشی در میان مدیران تعاونی‌ها، کمبود سرمایه در گردش و راکد ماندن بخش بزرگی از تعاونی‌های ثبت‌شده، از جمله موانع اصلی توسعه اشتغال پایدار در استان محسوب می‌شود.
