به گزارش همشهری آنلاین به نقل از Space.com «اعتدال بهاری» (vernal equinox) هنگامی رخ می‌دهد که خورشید در ساعت ۹:۳۷ وقت جهانی (UT) به طور مستقیم بالای خط استوای زمین قرار می‌گیرد. خورشید در این لحظه معین به طور مستقیم در نقطه‌ای در فاصله ۸ کیلومتری جنوب شهر «مرو» (شهری با جمعیتی ۲۴۱۰۰۰ نفر) در کنیا می‌درخشد.
خورشید در آسمان از این هنگام تا زمان بروز «انقلاب تابستانی» (summer solstice) در اول تیر تغییر مکان ظاهری خواهد داد و طول روزها در نیمکره شمالی مرتبا افزایش خواهد یافت. در حالیکه ارتفاع خورشید در آسمان در میانه روز به طور مداوم بالاتر می‌رود، قوسی که خورشید در حین حرکت ظاهری‌اش می‌پیماید هم بیشتر می‌شود.
خورشید در روز اعتدال بهاری درست در شرق کامل جغرافیایی (۹۰ درجه) طلوع و درست در غرب کامل جغرافیایی (۹۰ درجه) غروب می‌کند. اما در روزها و هفته‌های بعد، پرتوهای مستقیم نور خورشید بیشتر و بیشتر بر نیمکره شمالی متمرکز می‌شوند، موقعیت‌های طلوع و غروب آن به طور فزاینده‌ای بیشتر به سمت شمال جهت شرق کامل و به سمت شمال طرف غرب کامل متمایل می‌شوند.
مشت بسته‌شده شما هنگامی که بازویتان را کاملا باز کرده باشید، معادل حدود ۱۰ درجه است. خورشید در نخستین روز تابستان (انقلاب تابستانی) اگر در کشورهای عرض‌های شمالی میانه جغرافیایی ساکن باشید، نه در شرق کامل بلکه ۳۳ درجه (اندکی بیش از «سه مشت) به سمت شمال آن طلوع می‌کند. اندکی بیشتر از ۱۵ ساعت بعد هم، خورشید در غرب کامل، بلکه ۳۳ درجه در شمال (یا راست) آن.
فصول سال به این علت رخ می‌دهند سیاره ما به دور خورشید می‌گردد و محور چرخش آن با زاویه‌ای ۲۳.۵ درجه متمایل است. این تمایل مداری باعث می‌شود عرض‌های جغرافیایی متفاوت کره زمین مقادیر متفاوت گرمتر و نور از خورشید در طول سال دریافت کنند. برای مثال، در نیمکره شمالی در هنگام انقلاب تابستانی در اول تیر ماه شروع فصل تابستان را نشان می‌دهد و هنگامی رخ می‌دهد که پرتوهای نور خورشید بر بخش‌های از سیاره ۲۳.۵ درجه در شمال خط استوا قرار دارد یعنی مدار راس السرطان، به طور قائم می‌تابد. انقلاب زمستانی در اول دی ماه در آغاز زمستان هنگامی است که پرتوهای خورشید بر بخشی از سیاره که در ۲۳.۵ درجه جنوب خط استوا قرار دارد، یعنی مدار راس الجدی به طور قائم می‌تابد.
در اعتدال بهاری (در اول فروردین) و اعتدال پاییزی (در اول مهر) هر دوی نیمکره‌های شمالی و جنوبی کره زمین به طور یکسان روبه خورشید قرار دارند و در همه بخش‌های جهان خورشید ۱۲ ساعت بالای خط افق و ۱۲ ساعت پایین خط افق می‌ماند.
اندکی تفاوت به جای می‌ماند
اما حتی در ای زمان‌های اعتدال بر خلاف آنچه شاید از دوران مدرسه به یادتان مانده باشد، طول شب و روز هنوز یکسان نیست و چند دقیقه‌ای اختلاف باقی می‌ماند.
برای مثال امروز در اول فروردین ۱۴۰۰ زمان طلوع خورشید ۰۶:۱۹ صبح و زمان غروب خورشید ۱۸:۲۸ اعلام شده است، به عبارت دیگر مدت روز ۹ دقیقه بیشتر است.
یک عامل این است که لحظات طلوع و غروب خورشید در محاسبات ما هنگامی است که راس قرص خورشید و نه مرکز آن در بالای خط افق است. این موضوع به تنهایی باعث می‌شود زمن طلوع و غروب در این روزها اندکی بییشتر از ۱۲ ساعت باشد. قطر ظاهری خورشید تقریبا معادل نیم درجه است.
اما دلیل اصلی این تفاوت به جو زمین مربوط می‌شود؛ جو زمین مانند یک عدسی عمل می‌کند و نور خورشید را به بالای لبه افق متفرق می‌کند (خم می‌کند).
رصدخانه نیروی دریایی آمریکا معمولا ۳۴ دقیقه قوس را برای زاویه تفرق و ۱۶ دقیقه قوس را برای نیمه قطر صفحه خورشید به کار می‌برد.به عبارت دیگر مرکز هندسی خورشید در هنگام طلوع خورشید در واقع ۰.۸۳ درجه زیر خط افق صاف و بدون مانع در برابر دید قرار دارد.
به عبارت دیگر، هنگامی که شما بالا آمدن خورشیدن از خط افق در هنگام طلوع یا پایین رفتن پشت خط افق در هنگام غروب را مشاهده می‌کنید، در واقع به ظاهری گول‌زننده نگاه می‌کنند- خورشید در آن هنگام واقعا بالای خط افق نیست، خورشید زیر خط افق است.
در نتیجه، ما خورشید را چند دقیقه پیش از آنکه واقعا طلوع کند و چند دقیقه‌ای پیش از آنکه واقعا غروب کند، می‌بینیم. بنابراین تفرق جوی باعث می‌شود طول روشنایی روز در هر روز معین تقریبا شش هفت دقیقه‌ای افزایش یابد.
