خانه‌تکانی یکی از آداب‌ورسوم قدیمی در فرهنگ ایرانی است که به‌منظور پاک‌سازی و نظافت فضای خانه انجام می‌شود. این عمل برای تمیزکردن خانه از آلودگی‌های محیطی و ایجاد یک حس طراوت و آرامش انجام می‌شود. عموماً این سنت کهن قبل از آغاز سال جدید شروع شده و چند روز مانده به عید نوروز پایان می‌یابد. در این آیین تمامی خانه و وسایل موجود در آن شست‌وشو شده و مورد نظافت قرار می‌گیرند.
شاید خانه‌تکانی به نظر خیلی‌ها بی‌فایده باشد؛ ولی در واقعیت مکان‌های مختلف خانه به پاک‌سازی عمیق و اساسی نیاز دارند. شاید نیازی نباشد که قبل از عید نوروز این کار را انجام دهیم؛ ولی این تمیزکاری اساسی حداکثر باید سالی یکبار انجام شود تا در جاهایی که خاک جمع شده ولی دیده نمی‌شوند مثل زیر تخت، زیر فرش، زیر کابینت، بالای کابینت و یخچال و کمدها و ... تمیزکاری انجام شود.
در سال گذشته مطالب مفیدی در زمینه خانه‌داری در الف منتشر کردیم که در این مطلب لینک آنها را قرار داده و نکات جدیدی در زمینه خانه‌تکانی بیان می کنیم.
نحوه جرم گیری ماشین لباسشویی در خانه برای افزایش عمر آن
با این ۳ نکته احتمالا به شرکت‌های نظافتی احتیاج نخواهید داشت!
روش‌های خانگی و ارزان برای رفع بوی بد یخچال
بیشترین میزان کثیفی و به‌هم‌ریختگی، معمولاً به آشپزخانه مربوط می‌شود. به همین دلیل هم هست که معمولاً نظافت این قسمت بیشتر از بقیه بخش‌ها طول می‌کشد. حتی بعضی افراد معتقدند که باید لیست کارهای خانه‌تکانی را به دو قسمت کلی آشپزخانه و سایر بخش‌های خانه تقسیم کرد. به همین دلیل هم بهتر است خانه‌تکانی را از قسمت سخت آن یعنی آشپزخانه شروع کنید تا همان اول خیالتان راحت باشد. مرتب‌کردن کابینت، جرم‌زدایی سینک، چربی‌زدایی گاز، تمیزکردن یخچال و … زمان و انرژی زیادی می‌طلبد.
ابتدا گردوخاک را از سقف آشپزخانه تمیز کنید.
زمانی که قسمت فر اجاقتان را باز می‌کنید با کلی لکه که جا خشک کرده‌اند روبرو می‌شوید که برای تمیزکردن و ازبین‌بردن آنها باید این‌طور عمل کنید:
برای تمیزکردن سرامیک‌ها هم یک سری خیس و یک سری خشک قدیمی‌ها بهترین روش است و اگر برای تمیزکردن لکه‌های سخت چربی از مواد شوینده استفاده کردید بعد با دستمال خیس چندین بار آن را تمیز کنید تا سرامیک‌ها کدر نشوند.
برای شست‌وشوی لوله ظرف‌شویی که از چربی و مواد غذایی باقی‌مانده در آن اشباع شده است، مقداری جوش‌شیرین و نمک را به نسبت مساوی مخلوط کنید و در سوراخ سینک بریزید و بلافاصله مقداری سرکه به این مخلوط اضافه کنید و در حد امکان راه‌آب را برای مدت کوتاهی ببندید. پس از مدتی، کار را با ریختن یک کتری آب جوش به اتمام برسانید.
برای جلوگیری از گرفتگی لوله‌های تخلیه آب در ظرف‌شویی بهتر است هر چند وقت یکبار یک کتری آب جوش داخل آن بریزید یا اینکه مخلوط مساوی نمک و جوش‌شیرین را در سوراخ ظرف‌شویی بریزید.
توجه داشته باشید که از ریختن مواد چرب و روغن داخل ظرف‌شویی خودداری کنید؛ زیرا این کار علاوه بر تجمع چربی در لوله‌های تخلیه آشپزخانه، موجب گرفتگی این لوله‌ها در خانه شما یا خانه‌های زیرین آپارتمان‌های دیگر می‌شود و دردسرهای فراوانی برای شما و به‌ویژه دیگر همسایه‌ها فراهم می‌کند.
اتاق‌خواب‌ها بخش بعدی هستند که برای خانه‌تکانی باید به سراغشان بروید.
باتوجه‌به بالابودن میزان رطوبت حمام و دستشویی، امکان آلودگی در آنها بسیار زیاد است. برای تمیزکردن این قسمت‌ها، هرگز استفاده از دستکش و لباس مناسب را فراموش نکنید؛ زیرا به شوینده و ضدعفونی‌کننده‌های قوی نیاز دارید. البته، دقت داشته باشید که شوینده‌های قوی مانند وایتکس و جوهرنمک را باتوجه‌به دستور روی قوطی استفاده کنید و از مخلوط‌کردن آنها جداً پرهیز کنید.
سرویس بهداشتی و حمام نیز به‌شدت مستعد آلودگی هستند و لازم است که تمامی دیواره‌ها، سقف، میز توالت، شیرآلات و … با استفاده از مواد شوینده مخصوص و موادی همچون سرکه و جوش‌شیرین کاملاً تمیز و شسته شوند و تمامی زباله و آشغال‌های سرویس بهداشتی جمع‌آوری شود.
بعد از تمیزکاری و نظافت قسمت‌های داخلی ساختمان لازم است که بخش‌هایی همچون راهروها، انباری و پارکینگ نیز کاملاً مرتب، گردگیری و شسته شوند تا از ورود دوباره هرگونه آلودگی به داخل خانه جلوگیری کرد.
کاهش زمان تمیزکردن با یک برنامه‌ریزی شروع می‌شود. این بدان معناست که خانه خود را به ترتیب تمیز کنید. شروع از مناطق پرکاربرد مانند آشپزخانه، توجه به شرایط آب‌وهوایی برای شست‌وشوی فرش‌ها و پرده‌ها، و اختصاص روزهای پایانی به جزئیات و تزیینات، خانه را برای سال نو آماده می‌کند.
برای این کار از یک نقطه اتاق شروع کنید و آن به پایان برسانید تا زمان زیادی را برای دویدن به این طرف و آن طرف تلف نکنید. در ضمن اگر همه خانه را با هم شروع کنید چند هفته کل خانه شلوغ و بی‌نظم است و همه افراد خانه روتین زندگی و خواب خود را از دست می‌دهند.
برای جلوگیری از پراکندگی و بی‌نظمی در خانه‌تکانی، بهتر است کار را از بخش‌هایی که بیشتر استفاده می‌شوند، مانند آشپزخانه و نشیمن، آغاز کنید. این مناطق معمولاً بیشترین آلودگی را دارند و نیاز به تمیزکاری دقیق‌تری دارند. بعد از آن می‌توانید به سراغ اتاق‌خواب‌ها، حمام و سرویس بهداشتی بروید. در نهایت، فضاهایی که کمتر در معرض استفاده هستند، مانند انباری و راهروها را تمیز کنید. با این روش، خانه‌تکانی به‌صورت اصولی و با نتیجه بهتر انجام خواهد شد.
بیشتر مردم هر چیزی که در ابتدا می‌بینند تمیز می‌کنند، سپس به بالا نگاه می‌کنند و چیز دیگری را می‌بینند و آن را تمیز می‌کنند. به‌این‌ترتیب تمام گردوغبار روی وسایلی که تازه تمیز کرده‌اید، می‌ریزد. اگر از بالابه‌پایین کار کنید، دوباره‌کاری نخواهید کرد.
برای مثال به یاد داشته باشید که هیچ‌گاه یک اتاق را با پاک‌کردن میز و سپس تمیزکردن پرده‌ها تمیز نکنید، زیرا گردوغبار پرده‌ها روی میز تازه تمیزشده شما را می‌پوشاند. یکی از رموز خانه‌تکانی این است که از بالای اتاق شروع کنید، مانند گردگیری پنکه سقفی و لوستر، و سپس به سمت پایین بروید تا آلودگی‌ها را از بین بروند.
