با توجه بر تاثیر عوامل بسیار مختلف در زندگی امروزی و وجود مشکلات مختلف معیشتی و فرهنگی و همینطور گسترش جوامع، ناسازگاری بین زوجین در جامعه کنونی کشورمان حال گسترش می باشد. طلاق دارای فرآیندی بسیار زمان بر است و همین روند طولانی آن ایجاد فشار روانی زیادی برای زوجین به همراه خواهد داشت و از لحاظ روحی و روانی ممکن است مشکلاتی برای هر دو طرف یا فرزندان به وجود آورد.
از همین رو بسیاری از زوجین ترجیح می دهند به جای طی مراحل طولانی به سراغ راه آسان تر و کم هزینه تری به نام طلاق توافقی بروند.
طلاق خلع یا به عبارت عامیانه طلاق توافقی در ماده 1146 و 1147 قانون مدنی به این صورت آورده شده که "که در صورت کراهت زوجه (خلع) یا کراهت هر دوی زوجین (مبارات) نسبت به ادامه زندگی مشترک در صورت تمایل، تکلیف حقوق زوجه (مهریه، نفقه، حضانت فرزند، ملاقات فرزند، جهیزیه، اجرت المثل ایام زوجیت) مشخص شده و طرفین با توافق بر سر اصل طلاق توافقی و سایر موارد ناشی از زوجیت اقدام به طلاق می نماید"
نکته مهم در رابطه این نوع طلاق این است که اگر هریک از طرفین توافق، اعم از زوج یا زوجه بر سر کوچکترین مسئله ای در جریان انجام توافقی دچار اختلاف شوند و هیچ کدام از موضع خود کوتاه نیایند، دیگر طلاق توافقی معنایی ندارد و یکی از دو طرف باید به تنهایی درخواست طلاق را ارائه دهد.
همانطور که پیش تر توضیح دادیم، طلاق توافقی بر اساس توافق زوجین و رضایت دو طرف در تمامی شرایط به منظور جداشدن از هم می باشد. مسائل مختلفی که نیاز است قبل از صدور هرگونه حکم دو طرف کاملا در موردشان توافق حاصل کرده و به نحوی با یکدیگر کنار بیایند. مسائلی از قبیل:
در طلاق توافقی می بایست موارد فوق کاملا مورد حل و فصل قرار گیرد. به طور مثال اینکه چه کسی وظیفه نگهداری از فرزندان را برعهده خواهد داشت. یا اینکه فرزندان چه روزهایی در کنار کدام یک از والدین خود باشند. همچنین اینکه آیا مهریه یا نفقه از جانب زن بخشیده می شود؟ ا اینکه به پرداخت مقدار کمی از آن توسط مرد رضایت می دهد؟ و یا موارد متعدد دیگر قابل بحث می باشند.
مراحل انجام طلاق توافقی چگونه است؟ در صورتیکه زوجین تماما به توافق در مورد مسایل مهم ضمن عقد و شرایط حضانت و غیره به توافق رسیدند، مراحل زیر را در پیش می گیرند:
زوجین می بایست به یکی از دفاتر خدمات قضایی قوه قضاییه مراجعه کرده و دادخواست طلاق توافقی خود را به ثبت برسانند. پس از این کار پیامکی از سمت قوه قضاییه دریافت می کنند که پس از آن باید به شعبه مربوطه دادگاه خانواده که در پیامک آمده است مراجعه کنند.
سپس دادگاه همزمان با تشکیل پرونده اقدام به دعوت طرفین اعم از زوج و زوجه به صلح و سازش می نماید. همچنین زوجین به سازمان بهزیستی کشوری معرفی می شوند تا مورد مشاوره در رابطه با امکان سازش احتمالی قرار بگیرند.
مرحله دیگر از مراحل درخواست طلاق توافقی، معرفی زن به پزشکی قانونی می باشد. پزشکی قانونی احتمال باردار بودن زن را بررسی و به نتیجه را به دادگاه اعلام می کند.
سپس توافقات لازم در تمامی مسائل مالی و غیر مالی اعم از مهریه، نفقه، اجرت المثل، حضانت فرزندان و... بین زوجه انجام و در دادگاه صورت جلسه شده و به امضا طرفین می رسد.
در صورت عدم برقراری صلح و سازش از طرف زوج و زوجه، طرفین به داوران دادگاه معرفی می شوند و داوران عدم صلح و سازش بین طرفین را به دادگاه اعلام می دارند.
در صورت طی مراحل فوق، دادگاه اقدام به صدور رای طلاق توافقی بین طرفین می کند و طی مدتی در حدود 7 الی 10 روز طرفین طلاق را از رای صادره باخبر خواهد کرد.
پس از صدور رای قطعی از طرف دادگاه و اعلام آن به صورت گواهی عدم امکان سازش زوجین، زوجین ظرف مدت 3 ماه پس از صدور رای می توانند با در دست داشتن گواهی ذکر شده به یکی از دفترخانه های طلاق به منظور جاری گرداندن صیغه طلاق اقدام نمایند.
در این مرحله جهت جاری شدن صیغه طلاق نیاز به حضور دو شاهد می باشد. پس از این مرحله زوجه باید یک ماه و سه روز عده نگه دارد که این موضوع برای زنان یائسه الزامی ندارد.
درصورتیکه عدم مراجعه هر یک از زوجین در موعد مقرر جهت حضور در دفترخانه و ثبت طلاق، طرف مقابل می تواند از زریق قسمت اجرای احکام دادگاه صادر کننده حکم طلاق توافقی نسبت به اجرای حکم طلاق توافقی اقدام نماید.
این امکان وجود دارد که به دلیل مسائل مختلفی که ممکن است پیش بیاید، زوجین در دوران نامزدی تصمیم به جدایی و طلاق توافقی بگیرند که در این صورت و درصورتیکه هنوز زوج باکره باشد شرایط طلاق توافقی و مهریه کمی متفاوت است. در اینصورت زن حداکثر می تواند نصف مهریه خود را طلب کند. البته معمولا در هنگام توافق جهت انجام طلاق توافقی، زن مقداری از مهریه خود را در هر صورت بخشیده است.
از مراحل انجام طلاق توافقی در این مرحله انجام معاینات باکرگی و تایید شدن دوشیزگی زوجه توسط پزشکی قانونی می باشد. البته در برخی از استان ها و شهرستان های کشور، اقرار زوجه به این امر نیز کافی است.
یکی از شرایط دیگر طلاق توافقی اسن است که اگر طلاق در دوره نامزدی باشد و پزشکی قانونی تایید بر باکرگی زوجه بدهد، زوجه می تواند پس از ثبت طلاق با مراجعه به اداره ثبت احوال درخواست شناسنامه جدیدی جهت پاک شدن نام همسر سابق خود بدهد.
