پیروزی دوباره دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ نگرانی‌هایی را درباره وضعیت بازار مسکن ایجاد کرده است. تحقیقات نشان می‌دهد که پس از خروج ترامپ از برجام، قیمت مسکن در عرض یک سال ۶۷ درصد افزایش یافت و در سال‌های بعد با سرعت بیشتری به رشد خود ادامه داد.
آیا این روند بار دیگر تکرار خواهد شد؟ فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن، وضعیت بازار مسکن را در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ بررسی و تاکید کرده، ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار به شدت بالا رفته است.
بازار مسکن که در دوران برجام روند نسبتا با ثباتی را تجربه کرده بود، پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ و سپس خروج او از برجام، با رشد سرسام‌آور قیمت‌ها روبرو شد. به این ترتیب، قیمت مسکن طی تنها یک سال، پس از خروج ترامپ از برجام ۶۷ درصد رشد کرد و قیمت هر متر مسکن از پنج میلیون و ۵۳۰ هزار تومان به ۱۱ میلیون و ۴۰ هزار تومان رسید. اما اکنون با پیروزی مجدد ترامپ، قیمت مسکن چه تغییری خواهد کرد؟
فرشید پورحاجت درباره تاثیر پیروزی ترامپ بر بازار اجاره و مسکن گفت: «ما یک کشور کاملا مستقل هستیم و به هر جهت، سیاست‌های کلی نظام در حوزه سیاست خارجه مشخص است. باید دید در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد؛ با این‌حال تا امروز هیچ اتفاقی در بازار مسکن رخ نداده است.»
وی افزود: «در بازار مسکن، تقریبا به یک ثبات نسبی قیمتی، در ماهی که پیش رو داریم رسیده‌ایم؛ آنچه بدیهی است، تمام شوک‌های تورمی که به واسطه بودجه و اتفاقاتی که در کشور طی دو سه ماهه اول سال رخ داده، آثار خود را روی بازار مسکن نشان داده است.»
این مقام صنفی تاکید کرد: «تا امروز اتفاق جدیدی رخ نداده و به‌نظر می‌رسد، بازار مسکن فعلا یک بازار باثبات است و در حال حاضر در شرایط بسیار مساعدی برای خرید و فروش قرار دارد.»
پورحاجت ادامه داد: «به‌نظر می‌رسد، با توجه به لایحه بودجه‌ای که دولت تنظیم کرده، چنانچه در مجلس تصویب شود، سال آینده یک افزایش ۳۰ درصدی را به لحاظ تورمی پیش‌بینی کرده‌اند.»
او افزود: «قطعا این تورم ۳۰ درصدی اثر خود را چه در حوزه اقتصاد کلان و چه در حوزه مسکن که بخشی از اقتصاد کلان کشور است، خواهد گذاشت.»
پورحاجت به بررسی تاثیر پیروزی ترامپ بر قیمت مسکن در کوتاه‌مدت و بلندمدت پرداخت و اظهار کرد: «به‌نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت خبر خاصی نیست و در بلندمدت هم باید دید سیاست‌های کلی نظام چگونه است.»
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن در ادامه بیان کرد: «طی سه سال گذشته تا کنون، سیاست‌گذاری در حوزه مسکن، سیاست‌گذاری مناسبی نبوده است؛ علاوه بر آن، طی یک دهه اخیر، به نوعی از سال ۸۸ به بعد، مجموع سیاست گذاری‌هایی که در مجلس صورت گرفته، باعث شده که روند سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن و ساختمان کشور با قوانینی که وضع شده، به شدت تحت تاثیر قرار بگیرد.»
پورحاجت افزود: «کما اینکه کاهش تقریبا ۵۰ درصدی تولید مسکن از سال‌های ۹۱ استارت خورده و امروز در بهترین شرایط، حدود ۳۵۰ هزار واحد در کشور تولید می شود؛ با این‌حال ظرفیت کشور در گذشته، با وجود اینکه تا این میزان تکنولوژی و فناوری وجود نداشته و تا این میزان دسترسی به کارخانه‌های تولیدی و مصالح در کشور موجود نبوده، بخش خصوصی به راحتی بین ۷۵۰ هزار تا ۸۰۰ هزار واحد مسکن تولید می‌کرده است؛ این موضوع نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری در کشور، از سال‌های ۸۸ به بعد، درست نبوده و این سیاست‌گذاری باید اصلاح شود.»
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن، در پاسخ به این سوال که آیا سرمایه‌گذاری در بازار مسکن مناسب است، تشریح کرد: «ریسک سرمایه‌گذاری در بازار مسکن به شدت بالا رفته است؛ سیاست‌های سرکوبی که در اقتصاد برای حوزه مسکن در نظر گرفته‌اند و سیاست گذاری‌های کلانی که از سال ۸۸ به بعد در مجلس شکل گرفته، باعث شده سرمایه‌گذاری در بازار مسکن جذابیتش را از دست بدهد و این موضوع برای اقتصاد مسکن و آینده کشور بسیار بسیار پر خطر است.»
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن اضافه کرد: «البته ناگفته نماند، این رونق و سیاست‌گذاری باید به نحوی باشد که سیاست‌های بالادستی مانند آمایش سرزمین و چشم‌اندازها را به نحوی تدوین کنیم که متناسب با ظرفیت‌های کشور، برای حوزه مسکن و ساختمان برنامه‌ریزی شکل بگیرد.»
پورحاجت در ادامه بیان کرد: «باید این روند اصلاح شود و مسیری که از سال ۸۸ به بعد طی کرده‌ایم، مجددا در یک فضای کاملا کارشناسی بازنگری شود.»
او افزود: «همچنین باید موانع تولید برطرف شود و ساختار بانکی در چارچوب تولید، اصلاح شود؛ همه این موارد باید دست به دست هم بدهد، بلکه رونق در بازار مسکن شکل بگیرد.»
وضعیت امروز بازار مسکن، نتیجه سیاست‌هایی است که طی ۳ سال گذشته به بازار دیکته شده است
پورحاجت اظهار کرد: «امیدواریم که شرایط بازار مسکن تغییر کند؛ شرایطی که امروزه وجود دارد برای مردم، برای بخش خصوصی و برای دولت خوب نیست؛ این شرایط برای هیچکس پسندیده نیست و به‌نظر می‌رسد این شرایطی که به وجود آمده، نتیجه سیاست گذاری‌هایی‌ست که طی سه سال گذشته به بازار مسکن دیکته شده و باید تغییرات بنیادی در این حوزه شکل بگیرد.»
فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی طی روزهای گذشته از برنامه های جدی خود برای بهبود بازار مسکن و اجاره سخن گفت و در خصوص تکمیل پروژه های بزرگ مسکنی نظیر مسکن ملی و مسکن مهر به متقاضیان وعده های رنگینی داد. حال با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، شرایط متفاوتی بر بازار ایران حاکم خواهد شد. بازار مسکن که متاثر از بازارهای مالی دیگر مانند بازار ارز و خودرو است، وضعیت متفاوتی را تجربه خواهد کرد. این موضوع بدون شک کار را بر صادق و همکارانش سخت و پیچیده می کند، به طوری که شاید وزیر جدید راه و شهرسازی موفق به اجرای قول های مهمش به مردم نشود.
