مهدی آذریان روز چهارشنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: وضعیت کنونی بندر تاریخی سیراف به گونه‌ای رقم خورده‌است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به تنهایی نمی‌تواند از پس احیای این بندر تاریخی فرهنگی با بیش از ۱۴۰ هکتار بافت تاریخی برآید و به کمک بخش خصوصی و شرکت‌های بزرگ پتروشیمی نیاز است.
وی تاکید کرد: همچنین شرکت‌های صنعتی نیز موظف هستند در کنار اقدامات عمرانی، بودجه‌ای را برای بخش فرهنگی منطقه در نظر بگیرند و برای احیای آن هزینه کنند.
آذریان اضافه کرد: هر چند وجود صنایعی چون نفت، گاز و پتروشیمی در منطقه می‌تواند تهدیدی باشد که معیارهای ثبت بندر سیراف را تحت الشعاع قرار دهد اما باید این تهدید را به فرصت تبدیل کرد و از ظرفیت این حوزه از صنعت برای احیای و باز زنده سازی بندر تاریخی سیراف بهره برد.
وی در باره تاخیر در ثبت جهانی سیراف یادآور شد: نظر به اینکه در جای جای کشور آثار تاریخی و فرهنگی متعدد و گوناگونی وجود دارد که همه آنها قابلیت ثبت جهانی دارند و یا نامزد ثبت در میراث جهانی هستند و هر سال فقط می‌توان یک پرونده را به مجمع جهانی ارائه کرد، این مساله باعث شده آثار زیادی در صف انتظار قرار گیرند.
آذریان اظهار کرد: با اینکه چند سالی از ارسال پرونده مقدماتی ثبت سیراف به کمیته ثبت میراث جهانی در وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌گذرد، در این سال‌ها اتفاق‌های خوبی رخ داده‌است که می‌تواند مسیر ثبت این بندر تاریخی را در میراث جهانی هموارتر کند.
وی یادآور شد: برای ثبت هر اثر در این فهرست انجام مراحل و اقداماتی نیاز است که بتواند معیارهای آن اثر را به معیارهای مورد نظر میراث جهانی نزدیک‌تر کرد و طبیعی است که برای ثبت بندر تاریخی سیراف نیز مشکلات و موانعی وجود دارد که برطرف کردن آنها به یک عزم ملی و جمعی نیاز دارد.
آذریان بیان کرد: علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به استان بوشهر بر آماده سازی مقدمات ثبت جهانی سیراف تاکید کرد که در این ارتباط کمیسیون‌ها و کمیته‌های مختلف تشکیل و مطالعات علمی مختلف در زمینه‌های مورد نیاز صورت گیرد و گام به گام زیر نظر کارشناسان میراث جهانی یونسکو پیش رفت تا به نقطه‌ای رسید که بتوان این بندر تاریخی فرهنگی را به ثبت جهانی رساند و به همه جهانیان معرفی کرد.
وی گفت: در زمان حاضر احیا، ساماندهی محیطی و استحکام بخشی آثار تاریخی فرهنگی از جمله اولویت‌ها و برنامه‌های کاری پایگاه ملی میراث فرهنگی سیراف به شمار می‌رود که در این ارتباط در قالب پیمان، بخش‌هایی از آثار تاریخی فرهنگی موجود در بندر سیراف مانند گمرک بنگسار، کوره سفال پزی و دره لیر مورد ساماندهی محیطی و فضایی، استحکام بخشی و مرمت سازه‌ای و اقدامات حفاظتی قرار گرفته و عملیات اجرایی آن در دست انجام است.
آذریان اضافه کرد: همچنین در بخش‌هایی از آثار تاریخی سیراف نیز زیر ساخت‌های گردشگری ضروری و مورد نیاز نیز ایجاد و یا در دست ساخت است.
وی یادآور شد: هرچند پروژه احیا، ساماندهی محیطی و استحکام بخشی آثار تاریخی فرهنگی سیراف در حال انجام و طی چند ماه آینده به پایان می‌رسد اما مطالعات مورد نیاز و میان رشته‌ای این بندر همچون مطالعات تخصصی باستان شناسی برای ثبت در فهرست آثار جهانی هنوز تکمیل نشده و ضروری است که این مطالعات تکمیل شود.
بندرسیراف در فاصله ۲۵۰ کیلومتری شرق بندر بوشهر و ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی کنگان، در ساحل خلیج فارس قرار دارد از یک سو به دریا و از سوی دیگر به وسیله کوه‌ها احاطه و محدود شده‌است.
سیراف یکی از بنادر بسیار مهم در سده‌های نخستین اسلامی در خلیج فارس بوده‌است که در متون و اسناد به عنوان مرکز تجارت ایران در سواحل خلیج فارس معرفی شده‌است به همین منظور بیشتر محققان سده‌های نخست هجری به توصیف این بندر پرداخته اند و آن را یکی از بنادر مهم جهان دانسته اند که در آن کشتی‌های پارسی، چینی و هندی به کار واردات و صادرات کالاها می‌پرداختند.
این بندر در دوره ساسانی و اردشیر بابکان برای گسترش بازرگانی و دریانوردی توسعه یافت و در قرن‌های ۹ و ۱۰ میلادی به عنوان مهمترین مرکز بازرگانی ایران به شمار می‌رفت.
این بندر محل اقامت پیروان ادیان و اقوام مختلف از جمله زرتشتیان، مسیحیان، یهودیان، چینی‌ها، رومی‌ها و سپس مسلمانان بود که در کمال آزادی در کنار یکدیگر زندگی می‌کردند.
